Connor od lat sprawiał problemy w domu i w szkole, przez co decyzją rodziców za tydzień przyjdzie mu za to zapłacić. Najwyższą cenę. Risa, przebywająca w Stanowym Sierocińcu, jest zdolną pianistką. Ale czy dość zdolną, aby jej życie przedstawiało dla państwa wystarczającą wartość? Z kolei Lev od najmłodszych lat był dumny, że rodzice przeznaczyli go na ofiarę. Zupełnie się od siebie różnią, a jednak ma im przypaść ten sam los. Kto się mu podda? Kto spróbuje uciec? A kto stanie do walki?

„Podzieleni. Unwind” to dystopia Neala Shustermana, autora należących do tego samego gatunku „Kosiarzy” i „Suszy”. Podobnie jak w „Kosiarzach”, autor powraca tu do dyskusji nad prawem do życia, ale patrząc na nie z zupełnie innej perspektywy. Po drugiej wojnie domowej życie każdego dziecka jest chronione od chwili poczęcia, ale tylko do ukończenia przez nie trzynastu lat. Między trzynastym a osiemnastym rokiem życia rodzice mogą podjąć decyzję o „wstecznej aborcji drogą rozszczepienia” – oficjalnie mówi się, że nie oznacza to śmierci, bo dziecko żyje w innych… ale mówiąc brutalnie, jest to oddanie dziecka „na narządy”. Z czegoś, co wydaje się szokujące i niewyobrażalne, Shusterman tworzy społecznie przyjętą normę, zmuszając swoich bohaterów do walki o życie z bezwzględnym systemem.

W powieści obserwujemy wydarzenia z perspektywy trójki głównych bohaterów, a jako rodzaj interludium pojawiają się też głosy członków społeczeństwa: młodej matki porzucającej swoje niemowlę, policjanta, nauczycielki. Pojawiają się elementy science fiction, jak choćby sama procedura rozszczepienia czy „wybuchowi” klaskacze, będący rodzajem organizacji terrorystycznej. Shusterman tworzy postacie zdolne do bohaterskich czynów, ale też do podłości i zdrady. Wprowadza zaskakujące zwroty akcji (niektóre może nieco zbyt gwałtowne), stawia na rozwój bohaterów, szokuje i porusza, dając nam okazję do refleksji nad ochroną życia, nad wyborem mniejszego zła i nad tym, co tworzy naszą tożsamość.

Mam kilka zastrzeżeń do przekładu: czy młodzi ludzie rzeczywiście używaliby w rozmowach słów „niegdysiejszy”, „złowróżbne” i „destynacja”? I właściwie dlaczego tytuł powieści to „Podzieleni”, jeśli mowa w niej raczej o tak zwanym „rozszczepieniu”? Jednak poza tym jestem pod dużym wrażeniem tej przekrzywionej, brutalnej wizji świata, w której autor po raz kolejny nie pozostawia czytelnika obojętnym i skłania do przemyśleń.

Agnieszka Kruk