Kiedy ostatni raz pomyśleliście o czasach podstawówki albo gimnazjum? Myślę, że dla większości z nas to wspomnienia poczucia odmienności, rzadko kiedy fajnych nauczycieli. Łatwo wtedy przypinało się krzywdzące łatki kujona czy klasowego głupka. Przydałoby się nam naówczas zaszczepić trochę wiary we własne zdolności i siły, a na pewno potrzebne jest to naszym dzieciom. Z pomocą przychodzi Gordon Korman, który w nienachalny sposób udziela lekcji tolerancji i własnej wartości. W najnowszej pozycji bierze na warsztat wyjątkową klasę – NSK-8 – klasę „Nienauczalnych”, do której wskutek pomyłki trafia nowo przybyła do Greeenwich Kiana. Czy Kiana i NSK-8 polubią się i ukończą szkołę?

Klasa ta to zbieranina siedmiorga najtrudniejszych przypadków dzieci, które mają problemy z nauką bądź zachowaniem. Koledzy Kiany to m.in. Aldo, chłopak nieradzący sobie z emocjami i agresją, czy kontuzjowany baseballista Brainstorm, niegdysiejsza szkolna gwiazda, a teraz zapomniany przez wszystkich uczeń. Jest także i Parker, szalony kierowca pick-upa opiekujący się ukochaną, schorowaną babulką, przerośnięta Elly, „która na pulpet cię zmieli”, czy Rahim, wiecznie przysypiający na lekcjach, bo nie ma w domu warunków do wypoczynku. Ostatni jest Mateo, który żyje w wymyślonym świecie komiksów i filmów fantasy, totalnie oderwany od rzeczywistości.

Jest też i nauczyciel – pan Kermitt, zwany złośliwie Kumkumem, który liczy tygodnie do wcześniejszej emerytury, ale tyranizujący szkołę kurator Thaddeus skazuje go na bycie opiekunem właśnie NSK-8, aby mu dopiec w samej końcówce szkolnej egzystencji. Na początku każe tylko swoim niesfornym uczniom rozwiązywać zadania, a sam spędza całe dnie na krzyżówkach, do ostatniego dzwonka. Myślę, że większość z was spodziewa się w tym miejscu dalszego przebiegu akcji tej powieści, ale uwierzcie mi, niektóre twisty są naprawdę odjazdowe i to w dosłownym znaczeniu. Bardzo się wczułam w uczucia wykreowanych przez Kormana postaci. Pan Kermitt jest jak wielu dorosłych, których znam – kiedyś pełen zaangażowania i pasji do swojego zawodu, teraz apatyczny zombie pijący hektolitry kawy. Jest tak, gdyż w wyniku skandalu z 1992 roku związanego z oszukiwaniem na egzaminie przez jednego ze swoich uczniów, Jake’a Terranovy, stracił nie tylko morale, ale i narzeczoną, która odeszła do innego.

Książka Kormana bezlitośnie obnaża amerykański wadliwy system edukacji, gdzie liczą się tylko stopnie, statystyki i procenty, a nie dobro indywidualnego ucznia. Rzadko kiedy trafia się taka Emma Fountain, koleżanka z klasy obok Kermitta, która stosuje lekcje w kręgu, gratyfikację drobnych osiągnięć przez tablice z „puchatymi ogonkami”, aby motywować uczniów do pracy. Z czasem, gdy w wyniku przedziwnych wypadków z wuwuzelami i zawieszeniem całej klasy Kermitt odkrywa, że NSK-8 zależy na nim jako nauczycielu, odnajduje on w sobie dawną smykałkę do nowoczesnego nauczania, aby wyjść poza schemat i nauczyć m.in. Parkera czytać czy Aldo kontrolować swoje wybuchy agresji. Oczywiście na przeszkodzie do sukcesów NSK-8 i upragnionej emerytury Kermitta stoi ww. najczarniejszy charakter kurator. Szkolny Festiwal Nauki to prawdziwa petarda, warto doczytać! Pojawi się też i dorosły Jake Terranova, i to dopiero będzie heca!

Bardzo rzadko sięgam po młodzieżówki, ale jak już, to mam prawdziwe szczęście do ciekawych, niebanalnych pozycji. Komediowy charakter oraz opowiadanie przygód z wielu perspektyw dorosłych i dzieciaków Gordonowi Kormanowi wyjątkowo się udało. Pochwały należą się też tłumaczowi – Łukaszowi Małeckiemu, który sprawił, że żarty sytuacyjne i językowe są równie śmieszne w naszym ojczystym języku. „Nienauczalni” to przykazanie, żeby każdego traktować dobrze i dawać szansę na rozwinięcie swojego potencjału. Z drugiej strony to zachęta do godzenia się z przeszłością i odnalezienie swojego celu w życiu na nowo. Jednym zdaniem, to świetna rozrywka dla starszych, którzy mogą wrócić do swoich czasów szkolnych, a dla młodszych wartościowa lektura dająca nadzieję, że dla każdego ucznia jest szansa na sukces i przyjaźń. Polecam!

Alicja Klebba