Książka bardzo ciekawa, zawiera ważne obserwacje, ale także fragmenty słabe, a nawet budzące irytację. Tytuł jest rzecz jasna nieco przewrotny. Polska nie jest najlepszym miejscem na ziemi, ale ma szanse być, może nie najlepszym, ale bardzo dobrym do życia i gospodarowania. Dobrze, ale o czym jest książka? Jak być bogatym, mądrym i szczęśliwym narodem? No nie, na szczęście nie o tym. Dzieło Bartosiaka jest wezwaniem dla elity politycznej („wieży”) do bycia prawdziwą elitą, czyli do myślenia w kategoriach najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych, geopolitycznych i militarnych, a nie bycia jedynie związkiem baronii i grup wpływu, dla której myślenie w powyższych kategoriach jest całkowicie obce. Jest także wezwaniem dla wyborców („placu”), aby takie elity starali się kreować i wybierać.
Jacek Bartosiak, szef think tanku Strategy&Future, zajmuje się w książce przede wszystkim kwestią bezpieczeństwa militarnego Polski w świecie po rosyjskiej agresji na Ukrainę. Wraz z zespołem stworzył koncepcję reformy armii, a w zasadzie całego myślenia o wojnie, zwaną New Model Army (jeszcze przed lutym 2024 r.). Starał sią nią zainteresować zarówno naszych polityków, jak i sojuszników, głownie Amerykanów. Według słów autora u tych drugich napotkał na o wiele więcej zrozumienia niż u pierwszych.
Dzieło Bartosiaka jest dla mnie, jak wspomniałam, nierówne. Bardzo trafne, i smutne niestety, są obserwacje na temat przeraźliwie niskiej jakości naszej klasy politycznej. Całej. Quasi feudalne zależności i źle pojęte lojalności grupowe zastępuję sprawne procedury i merytokrację. W sprawach militarnych na plan pierwszy wyciągane są zakupy sprzętu bez określenia rzeczy fundamentalnej, czyli „sposobu wojowania”. Czyli niestety, najpierw narzędzia, a później, jeśli w ogóle, po co i na jakim teatrze wojennym ich używać. Autor skupia się na geopolityce, dobrze, jak sądzę, kreśląc najważniejsze strefy konfrontacji i ambicje mocarstw. Przejawia uzasadniony sceptycyzm co do naszego myślenia magicznego, że „NATO wszystko załatwi”. Nie załatwi. I niewiele pomoże, jeśli sami sobie nie pomożemy.
Do wad książki należy dość beztroskie potraktowanie scenariuszy wojennych. Autor i jego zespół, wraz z amerykańskimi partnerami, brali udział w symulacji (grze) ataku Rosji na Polskę i jego zwycięskiego odparcia. Wygląda to niestety zbyt optymistycznie: obawiam się, że Rosjanie nie będą tak uprzejmi, aby atakować zgodnie ze schematem zarysowanym przez Strategy&Future. Chyba dobrą koncepcją jest jednak apel o przygotowaniu naszej armii do zaatakowania celów rosyjskich na Białorusi.
Do innych słabostek czy śmiesznostek książki należą przechwałki o niezwykłej prezentacji w Power Point na temat New Model Army i o tym, ileż to slajdów zawierała.
Tak czy owak, mimo wad i słabości, całość jest ciekawa, a pewne fragmenty bardzo wartościowe poznawczo.

Książka bardzo ciekawa, zawiera ważne obserwacje, ale także fragmenty słabe, a nawet budzące irytację. Tytuł jest rzecz jasna nieco przewrotny. Polska nie jest najlepszym miejscem na ziemi, ale ma szanse być, może nie najlepszym, ale bardzo dobrym do życia i gospodarowania. Dobrze, ale o czym jest książka? Jak być bogatym, mądrym i szczęśliwym narodem? No nie, na szczęście...