Od wielu lat wśród historyków toczy się dyskusja na temat tego czym właściwie było Księstwo Warszawskie w polskich dziejach? Czy tylko nietrwałym śladem, nic nie znaczącym epizodem, czy też może początkiem drogi przemian jakie państwo to jak uważa wielu badaczy zapoczątkowało? Z jednej strony Księstwo Warszawskie widziano jako małe peryferyjne państewko nad Wisłą, utworzone z łaski cesarza Francuzów, z drugiej początek drogi, zwieńczającej zbudowanie nowoczesnego państwa i trwały element narodowej tradycji.

Jarosław Czubaty, polski historyk z Uniwersytetu Warszawskiego postanowił odpowiedzieć na te pytania w swojej książce "Księstwo Warszawskie 1807-1815". Książka ta stanowi nie tylko źródło niezbędnej wiedzy o epoce, ale również umożliwia czytelnikowi ocenę wydarzeń w niej opisanych. Jest to istotne że względu na to, że do tej pory nie mieliśmy wielu monografii i syntez poświęconych temu "napoleońskiemu państwu". Od wydania ostatniej monografii Księstwa Warszawskiego autorstwa Barbary Grochulskiej minęło już ponad 50 lat. Praca Grochulskiej nawiązywała przy tym do książki Fryderyka Skarbka, który jako pierwszy zajął się opracowaniem tego zagadnienia. Obecna monografia podsumowuje dotychczasowe badania, ale prezentuje także nowe spojrzenie na dzieje polityczne, wojskowe czy gospodarcze Księstwa.

Jak stwierdza autor do napisania książki skłoniła go rosnąca liczba publikacji, przynoszących nowe ustalenia badawcze. Pracując nad książką autor starał się wykorzystać bogaty dorobek polskiej historiografii, co widać na przykładzie ogromnej liczby przypisów przywołujących poszczególne prace.

Autorowi bardzo zależało na tym, aby ta książka, nie tylko była kroniką polityczno-militarną, ale aby przekazywała możliwie dużą wiedzę na temat zachodzących wówczas procesów, społecznych, gospodarczych, politycznych. Mamy tutaj dobrze przedstawione i znane postacie w polskiej historii jak książę Józef Poniatowski, Józef Wybicki, generał Jan Henryk Dąbrowski, książę Adam Jerzy Czartoryski, ale również te mniej znane jak pułkownik i poeta Cyprian Godebski, Feliks Łubieński, Włodzimierz Potocki czy też jedna z najbardziej fascynujących, ale mało znanych postaci tamtego okresu- minister skarbu Tadeusz Naruszewicz. Liczne wypowiedzi, które przewijają się ze wspomnień tych ludzi pozwalają wczuć się w klimat epoki, co dodatkowo wpływa na atut tej książki.

Cała praca ma doskonałą konstrukcję problemową i chronologiczną. Jest podzielona na prolog, 9 rozdziałów i zakończenie. Tytuły rozdziałów opatrzone są cytatami np. "Zbawca czy zdobywca?". Taka forma sprawia, że aż chce się sięgnąć do książki. Mógłbym jeszcze wiele o tej ksiáżce powiedzieć, o tym co mi się w niej podobało, a co nie, choć właściwie do niego niewielu kwestii mogę się przyczepić. Świetnie napisana książka wyjaśniająca wiele z pozoru spraw znanych, w praktyce jednak pozostawiająca wiele do myślenia na temat naszej historii.

Od wielu lat wśród historyków toczy się dyskusja na temat tego czym właściwie było Księstwo Warszawskie w polskich dziejach? Czy tylko nietrwałym śladem, nic nie znaczącym epizodem, czy też może początkiem drogi przemian jakie państwo to jak uważa wielu badaczy zapoczątkowało? Z jednej strony Księstwo Warszawskie widziano jako małe peryferyjne państewko nad Wisłą, utworzone...