„Gdyby nie ci ludzie daleko za stołem, powiedziałby jej czułym szeptem: «Przecież tam byłem ja». Wspomniałby o pochwale, jaką otrzymał wczoraj za «inicjatywę w boju». «To byłem ja» – powiedziałby i gdyby poczuł jej ręce na swoich włosach, wyszeptałby jeszcze i to, że się bał."

Chyba wszyscy z nas spotkali się z wyrażeniem „Kolumbowie", najczęściej opisujące oczywiście Baczyńskiego. Ale skąd ci Kolumbowie się wzięli? A no właśnie z powieści Romana Bratniego. Rozmawiając o tym pokoleniu międzywojnia zawsze gdzieś z tyłu głowy mamy obraz nadchodzącej wojny. Opowiadając lub czytając o tamtych mlodych ludziach ich historia jest już naznaczona piętnem przyszłej walki, a w wielu przypadkach śmierci. Czy jednak nie mitologizujemy ich nazbyt? Przecież to byli ludzie. I właśnie o tym jest ta książka.

Na początku recenzji miałam umieścić jakiś cytat z momentu walk, czy też jedną z patetycznych, podniosłych myśli Jerzego. Jednak w taki sposób zakłamała bym sens tej książki i jej przesłanie, widoczne już od pierwszych zdań. Książka opowiada o życiu, takim normalnym. O tym że Kolumbowie to nie tylko szumna nazwa z podręcznika, określenie spotykane zawsze w rocznicę wybuchu powstania Warszawskiego. Za każdym takim Kolumbem kryje się oddzielne, indywiduwalne życie oraz miłość. Bo wraz z wojną to wszystko nie zatrzymało się.

Moim zdaniem książka jest totalnym must-read jeśli ktoś tak naprawdę chce ściągnąć ten aksamitny płaszcz legendy, który narzucił nam sposób mówienia o tych ludziach. W taki sposób ujrzą sam rdzeń, głębię obrazu. Bez pustych słów i niepotrzebnego patosu. Obraz ludzi, którzy chcieli żyć na miarę możliwości. Bo przecież – byli tacy jak my.

„Gdyby nie ci ludzie daleko za stołem, powiedziałby jej czułym szeptem: «Przecież tam byłem ja». Wspomniałby o pochwale, jaką otrzymał wczoraj za «inicjatywę w boju». «To byłem ja» – powiedziałby i gdyby poczuł jej ręce na swoich włosach, wyszeptałby jeszcze i to, że się bał."

Chyba wszyscy z nas spotkali się z wyrażeniem „Kolumbowie", najczęściej opisujące oczywiście...