„I rzeczywiście, gdy opadł kurz i pył z rozbitych cegieł, oczom lokatorów ukazało się coś, czego nikt nie chciałby zobaczyć. To było jak koszmar z najczarniejszych snów. Bilans ofiar wyglądał następująco: jedne zwłoki i jedna osoba ranna. Nie chciało być inaczej”.

Nie ukrywam, że byłem bardzo ciekawy powieści Natalii Bieniek pod tytułem „Dom sekretów”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka. Jej autorka z wykształcenia jest anglistką, na swoim koncie ma już jedną powieść obyczajową.

Autorce postawiłem spore wymagania i szykowałem się na prawdziwą literacką ucztę. Wszystko to za sprawą wydawcy, który reklamuje książkę następująco: „dawne, od lat skrzętnie zatajane sprawy wychodzą na światło dzienne...” Przyznacie, że brzmi to bardzo obiecująco. Osobiście lubię takie historie, w których teraźniejszość przeplata się z przeszłością, prowadząc do zupełnie nieoczekiwanego finału.

Czy zatem „Dom sekretów” spełnił oczekiwania, jakie pokładałem w tej powieści? Czy autorka zbudowała wciągającą fabułę, która potrafi porwać czytelnika bez reszty i przenieść go w zupełnie inny świat? Odpowiedź na to pytanie nie jest do końca prosta.

Zacznijmy od mocnych stron książki, których jest całkiem sporo. Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi. Łódź sama w sobie jest ważnym bohaterem tej książki. Wielokulturowe miasto, zamieszkałe przed wojną przez ludzi różnych wyznań i religii, wśród których pokaźną grupą byli Żydzi. Wszystko to zmieniła II wojna światowa. Najpierw Niemcy, a potem komuniści zaprowadzili nowe porządki. Żydowscy mieszkańcy – o ile w ogóle przeżyli – nie wrócili już do swoich dawnych mieszkań. Ich kamienice zostały teraz zasiedlone przez awangardę nowej władzy.

To właśnie w jednej takiej kamienicy Filip przeprowadza remont. Jego skutki są nieoczekiwane. Chłopak — szukając szkatułki, o której wspomniała mu ciotka – natrafia na ludzki szkielet. Do kogo należał? Dlaczego został zamurowany w ścianie mieszkania? Jaki skrywa sekret?

Drogi Filipa przecinają się z losami Doroty, piszącej doktorat z historii. Niedawno wynajęła ona pokój u starszej pani Sabiny, która jest sąsiadką Filipa. Dorota ze zdumieniem odkrywa, że kobieta zna wiele bardzo ciekawych historii. Opowiada o swoim życiu, o Łodzi w czasie wojny. Odkrywa przed Dorotą świat, którego już nie ma.

Czy to możliwe, że Sabina wie, do kogo należał szkielet w mieszkaniu Filipa? Czy skrywa sekrety, o których istnieniu nikt nie ma pojęcia?

Natalia Bieniek miała naprawdę ciekawy pomysł na powieść. Poznajemy dwie równoległe historie – jedna dzieje się w czasie teraźniejszym, druga w odległej przeszłości. Jest to obecnie bardzo często stosowany zabieg, mający pobudzić wyobraźnię czytelnika i jego ciekawość. Jednak odnoszę wrażenie, że autorce nie do końca ta sztuka się udała. Przede wszystkim w książce występuje bardzo wiele postaci, które mogą nam się zwyczajnie mylić. Trzeba naprawdę skupienia, abyśmy nie zgubili wątku.

Większy potencjał – według mnie – miała również postać Doroty. Tymczasem autorka poprzestała na kreacji zwykłej doktorantki na uniwersytecie, z niespełnionymi marzeniami. Brak Dorocie wyraźnego charakteru. Lekko niezrozumiałe dla mnie są też jej relacje z mężczyznami. Kręci się koło niej kilku chłopaków, ale wszystko to jest takie niedopowiedziane.

Moim zdaniem książce pomogłoby też przeredagowanie. Z niektórych wątków, jak i postaci można by zrezygnować, bez szkody dla fabuły. Podczas lektury mamy bowiem czasem uczucie znużenia, jakby akcja zbytnio się rozwlekała.

Czy „Dom sekretów” spełnił więc moje oczekiwania? Były one bardzo wygórowane, wszystko za sprawą opisu wydawcy. Książka opowiada naprawdę ciekawą historię, wartą poznania. Będzie to lektura idealna na jesienne wieczory z kubkiem ciepłej herbaty w dłoni.

Wojciech Sobański