112/180/2021
Zbiór wypowiedzi pracowników Wedla, Stomilu Olsztyn, Celulozy w Świeciu i FSO w Warszawie (oraz na początek, dwie panie ze zanonimizowanego zakładu). Pracownicy ci zwykle zaczynali w latach 60-tych lub 70-tych, przetrwali (z równym skutkiem) prywatyzację, a teraz są w większości na emeryturze. Z tych opowieści obraz wyłania się dość ponury. Szczególnie ponuro przedstawia się okres transformacji… Jedyne, co z tego okresu oceniane jest pozytywnie to inwestycje (bo generalnie nasze zakłady po okresie inwestycji za Gierka mocno się zacofały) i zlikwidowanie picia w pracy. PRL wspominany jest jako bezpieczny okres, wspierający pracownika w każdym obszarze (mieszkania, wakacje dla rodzin i kolonie dla dzieci, tanie pożyczki, szklenia, awanse, podwyżki, paczki na święta), a potem przyszły drapieżne i dzikie lata 90-te. Część rozmówców w wyścigu go pracę odpadła (pomostów ki, bezrobocie, wcześniejsze emerytury) – i oni szczególnie źle oceniają ten okres. Są też tacy którzy czasie przemian się wybili – zostali członkami zarządów, dyrektorami zarządzającymi, prezesami… ich wspomnienia nie są jednoznacznie negatywne, ale emanuje z nich stres, nadgodziny, spory z nowymi, zagranicznymi właścicielami. Spojrzenie z dwóch stron jest świetne, np. zakładowe ośrodki wczasowe z punktu widzenia kadry zarządzającej były balastem (bo lepiej dofinansować wakacje niż utrzymywać budynek i personel), a z punktu widzenia robotnika – były miejscem, którego zabrakło, i teraz już się nie jeździ, bo za drogo.
Widać, że nie ma dobrej recepty na takie rewolucje, jak przejście z systemu socjalistycznego do kapitalistycznego, szczególnie w takim liberalnym rozumieniu, jak u nas się to działo. FSO padło na amen. Celuloza i Wedel dają radę, ale właściciel jest obcy i o już nie to samo (szczególnie w przypadku Wedla, w którym przez cały PRL wspominano przedwojennego właściciela Jana Wedla). Chyba najlepiej wypada Stomil, nie tylko potentat na Warmii i Mazurach, ale także potężny zakład w całej grupie Michelin.
Autorki wykonały wielką pracę badawczą. Ale najważniejsze jest to, że książka jest ciekawa!

112/180/2021
Zbiór wypowiedzi pracowników Wedla, Stomilu Olsztyn, Celulozy w Świeciu i FSO w Warszawie (oraz na początek, dwie panie ze zanonimizowanego zakładu). Pracownicy ci zwykle zaczynali w latach 60-tych lub 70-tych, przetrwali (z równym skutkiem) prywatyzację, a teraz są w większości na emeryturze. Z tych opowieści obraz wyłania się dość ponury. Szczególnie ponuro...