„Mężczyźni katują żony i dzieci. Bici synowie dorastają i znęcają się nad swoimi partnerkami i dziećmi. Krzywdzone dziewczynki wpadają w szpony toksycznych mężów. Dorosłe dzieci dręczą zniedołężniałych rodziców (...) Przez nasze domy płynie rzeka agresji, bólu, cierpienia i nienawiści”.

Przemoc domowa jest bezsprzecznie godna potępienia. Nic, żadne okoliczności, nie usprawiedliwiają stosowania przemocy. Dlaczego więc w naszym kraju jest tak dużo ludzi, którzy padają jej ofiarą? Skąd się biorą katowane dzieci, maltretowane żony czy bici mężowie? Czy z zamkniętego kręgu przemocy domowej jest wyjście? Na te i podobne pytania starał się znaleźć odpowiedź Jacek Hołub w swoim reportażu, pod tytułem „Beze mnie jesteś nikim. Przemoc w polskich domach”. Ukazał się on nakładem wydawnictwa Czarne. Autor jest znanym dziennikarzem, a jego wcześniejsze reportaże przyniosły mu uznanie.

Hołub podjął się bardzo trudnego zadania. Jego reportaż jest efektem kilku lat pracy. Rozmawiał nie tylko z ofiarami, ale też ze sprawcami przemocy. Efektem tych rozmów jest mroczna i przygnębiająca w swej wymowie książka. Po jej lekturze z pewnością z twarzy zniknie nam uśmiech. Czy jednak może być inaczej, skoro czytamy o takim bólu i cierpieniu? Autor oddaje głos katowanym dzieciom, które codzienną porcję bólu otrzymują od tych, na których zawsze powinni polegać – od swoich najbliższych.

Dorastanie w domu pełnym agresji odciska piętno na całym ich późniejszym życiu. Rany fizyczne w końcu się zabliźnią, o wiele gorzej jednak z tymi psychicznymi. Czy dziecko doświadczające przemocy może jako dorosły stworzyć normalną, szczęśliwą rodzinę? Czy codziennie patrząc na kłótnie swoich rodziców, będzie umiało zbudować związek oparty na zdrowej relacji?

Niezwykle dramatycznie brzmią też historie maltretowanych kobiet. Niektóre przez lata znosiły agresję swoich mężów. Uzależnione od nich psychicznie, często także ekonomicznie, nie mają odwagi na to, aby zacząć nowe życie. Boją się uciec. Boją się, że nikt im nie uwierzy. Często boją się nawet, złożyć doniesienie na policję.
W ogóle policja i sądy to osobny temat w książce. Bardzo często niestety zdarza się, że doświadczający przemocy nie mogą liczyć na skuteczną pomoc z ich strony. Policja – borykająca się z brakami kadrowymi – nie jest w stanie efektywnie interweniować. Nawet jeśli uda się aresztować sprawcę, to sąd często jest zbyt pobłażliwy. Wielokrotnie orzekana jest kara grzywny, a kaci i ich ofiary nadal muszą mieszkać pod jednym dachem. Duży plus dla autora za opisanie przemocy, której ofiarami są mężczyźni. Jest to wbrew stereotypowi, zgodnie z którym mężczyzna jest fizycznie silniejszy od kobiety, tak więc nie może być przez nią maltretowany. Okazuje się jednak, że często bywa to nieprawda. Kobiety potrafią świetnie manipulować. Niszczą swoich partnerów psychicznie, pozbawiają ich poczucia własnej wartości.

Niezależnie jednak od tego, kto pada ofiarą przemocy domowej – kobiety, mężczyźni czy dzieci – to doświadcza niewyobrażalnej krzywdy. Krzywdy nie tylko fizycznej, lecz także psychicznej. Okazuje się, że bardzo trudno żyć z piętnem kogoś, kto doświadcza przemocy. Jeszcze trudniej jednak przerwać zamknięty krąg, uwolnić się od zależności od sprawcy i rozpocząć nowe życie.

Jacek Hołub w swoim reportażu przywołuje wiele oficjalnych danych i statystyk. Wyłania się z nich dość ponury obraz polskich rodzin. „Beze mnie jesteś nikim. Przemoc w polskich domach” to reportaż dotykający bardzo trudnego i bolesnego tematu. Autor wykonał bardzo dużą pracę, jednak jego książka – co zrozumiałe – nie jest wstanie wyczerpać tak złożonego tematu. Książka dla wszystkich zainteresowanych tematem.

Wojciech Sobański