Jedna z wielu biografii Napoleona Bonaparte, jakie powstały na przestrzeni ostatnich dwustu lat. Ta została napisana przez radzieckiego historyka, którego specjalizacją była Francja. Jest to już moja druga biografia cesarza Francuzów, napisana przez autora z ZSRR. Poprzednia powstała spod pióra Eugeniusza Tarle. Obie mają wiele podobieństw.

To, co najmocniej łączy te dwie książki, jest narracja. Wszystko, co w czasach Napoleona było zgodne z ideologią komunizmu, otrzymywało pochwały od obu autorów. To, co z ową ideologią było sprzeczne, nie unikało napiętnowania jako coś niepostępowego i nieludzkiego. Obaj autorzy jednak ustrzegli się nachalnej, nieracjonalnej propagandy. Podawali fakty, dopiero później interpretowali je w zgodzie z gloryfikowanym przez nich światopoglądem. Co jednak różni obie te biografie? Eugeniusz Tarle kładł nacisk na czynniki ekonomiczne oraz gospodarcze rządów Napoleona. Albert Manfred skupił się na poglądach Napoleona w młodości. Nie pominął również postępującej przez całe życie Bonapartego przemiany wewnętrznej. W żadnej książce nie natrafiłem na tak wiele informacji na temat poglądów Napoleona oraz twórczości literackiej we wczesnych latach. Albert Manfred zarysowuje również bardzo dokładnie kontekst polityczno-społeczny rewolucji francuskiej. Nie skąpi także wiedzy na temat przemiany republiki w cesarstwo we Francji. Gdyby autor chciał i mógł pozwolić sobie na większy obiektywizm, powstałaby wspaniała biografia Napoleona Bonaparte.

Jeżeli fascynujecie się Napoleonem, nie epoką, ta pozycja będzie dla Was lepsza od książki Eugeniusza Tarle. Czy jednak polecam tę książkę w zestawieniu z innymi publikacjami o tematyce napoleońskiej? Nieszczególnie. Zbyt wiele prac zostało napisanych w znacznie obiektywniejszym tonie. Moim zdaniem lepiej zacząć od nich niż od takich, które w przesadny sposób krytykują bądź wychwalają Napoleona Bonaparte. Jeśli zdecydujecie się jednak sięgnąć po tę książkę, pamiętajcie, aby oddzielać fakty od oceny autora. Wtedy będziecie mogli wyrobić własną opinię.

Jedna z wielu biografii Napoleona Bonaparte, jakie powstały na przestrzeni ostatnich dwustu lat. Ta została napisana przez radzieckiego historyka, którego specjalizacją była Francja. Jest to już moja druga biografia cesarza Francuzów, napisana przez autora z ZSRR. Poprzednia powstała spod pióra Eugeniusza Tarle. Obie mają wiele podobieństw.

To, co najmocniej łączy te dwie...

Okazuje się, że da się spartaczyć nawet tak porywającą historię, jak życie Napoleona Bonaparte. Książka dwutomowa, długaśna, z czego połowa książki jest zupełnie bez sensu - propaganda i to powtarzana w kółko nawet po pięć razy, te same sformułowania, do tego cytaty z Lenina, które nic nie wnoszą... Więc trzeba się przeprawiać przez te stronice propagandy, ażeby dojść do rzeczywistej biografii...
W sumie żałuję, że w moje ręce wpadła biografia Napoleona tego autora. Mimo to, niezwykle ciekawe życie tego człowieka nie pozwoliło mi pozostawić tej ponad 1000-stronicowej książki nie ukończonej.

Okazuje się, że da się spartaczyć nawet tak porywającą historię, jak życie Napoleona Bonaparte. Książka dwutomowa, długaśna, z czego połowa książki jest zupełnie bez sensu - propaganda i to powtarzana w kółko nawet po pięć razy, te same sformułowania, do tego cytaty z Lenina, które nic nie wnoszą... Więc trzeba się przeprawiać przez te stronice propagandy, ażeby dojść do...

Rosyjskie książki historyczne wydawane w okresie sowieckim trapi ta sama przypadłość, a jest nią nieprawdopodobna tendencyjność przejawiająca się w gloryfikowaniu wszystkiego co „nasze” i ruganiu wszelkich przeciwników jedynego słusznego ustroju (czy to caratu czy komunizmu). Dotyczy to tak samo czasów napoleońskich jak i wojen światowych, a nawet bardziej nam współczesnej wojny w zatoce czy Wietnamu. Albert Manfred niestety dokładnie wpisuje się w tę zasadę.

Na pewno warto docenić wiedzę autora, ilość zebranych faktów, drobnych ciekawostek, a także dotarcie do dokumentów, które w chwili wydawania książki nie były tak powszechnie znane jak dzisiaj. Zadziwiające tylko, że mając tak solidne podstawy i różnorodną literaturę stworzono tak jednostronny obraz Cesarza Francuzów. Powstało mnóstwo biografii Bonapartego i jakkolwiek oceniali by go poszczególni pisarze to z historycznego punktu widzenia przyjęło się, że była to postać pozytywna lub przynajmniej kontrowersyjna. Ale nie u Manfreda. O ile pierwsze kilkadziesiąt stron jest jeszcze obiektywnych tak od bitwy pod Arcole w 1796 zaczyna się robić nieciekawie. Z początku jest to nawet zabawne kiedy padają hasła o „wrogu ludu”, „masach pracujących” bądź „przeganianiu burżuazji”, ale tak gdzieś od 18 brumaire’ a (symboliczny początek kariery politycznej Napoleona) okazuje się – według autora – że przytrafiła nam się jedna z największych katastrof w dziejach ludzkości. Całe szczęście Kutuzow był na posterunku i przepłoszył żądną krwi francuską tłuszczę próbującą wyrządzić krzywdę „matuszce Rasiji”. Czego by nie mówić, to od poważanego historyka (albo osoby chcącej się za takiego uważać) wymaga się jednak czegoś więcej niż prymitywnego ulegania ideologii. Mógłbym ponarzekać, że mamy do czynienia z przeinaczaniem faktów, znacznym podkoloryzowaniem, nietrafioną gloryfikacją rosyjskich dowódców (którzy w tamtym okresie – może poza Suworowem – niewiele sobą prezentowali),doszukiwaniem się genialnych zamysłów cara tam, gdzie car kompletnie się gubił i mylił w swoich osądach tudzież przedstawianiem totalnie zafałszowanej wizji ówczesnej polityki międzynarodowej, ale nie jest to nic nowego dla kogoś, kto przeczytał choćby jedną książkę o np. Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej.

Niestety, ale biografia Napoleona w wykonaniu Alberta Manfreda to – cytując (nomen omen) samego Bonapartego – coś więcej niż zbrodnia, to błąd.

Rosyjskie książki historyczne wydawane w okresie sowieckim trapi ta sama przypadłość, a jest nią nieprawdopodobna tendencyjność przejawiająca się w gloryfikowaniu wszystkiego co „nasze” i ruganiu wszelkich przeciwników jedynego słusznego ustroju (czy to caratu czy komunizmu). Dotyczy to tak samo czasów napoleońskich jak i wojen światowych, a nawet bardziej nam współczesnej...

Biografia, która zawiera ogrom informacji na temat życia cesarza Francuzów. Świetnie się czyta, pomijając wszystkie wstawki marksistowsko-leninowskie. Dlaczego Manfred gloryfikował Moskwę i dowódcę Michaił Kutuzowa? Wystarczy popatrzeć na rok wydania. Władze komunistyczne nie pozwoliłyby na to, żeby książki bez wstawki ''nasi przyjaciele sowieci'' były wydane. Nie mniej polecam, wystarczy pominąć złote przemyślenia Engelsa i Marksa, a dowiemy się wiele o ostatnim wielkim dowódcy Europy.

Biografia, która zawiera ogrom informacji na temat życia cesarza Francuzów. Świetnie się czyta, pomijając wszystkie wstawki marksistowsko-leninowskie. Dlaczego Manfred gloryfikował Moskwę i dowódcę Michaił Kutuzowa? Wystarczy popatrzeć na rok wydania. Władze komunistyczne nie pozwoliłyby na to, żeby książki bez wstawki ''nasi przyjaciele sowieci'' były wydane. Nie mniej...

Biografia bardzo tendencyjna. Wynika z niej że napoleon to był tam jakiś wódz, natomiast Kutuzow był wielkim wodzem. Pamiętać trzeba, że zima zrobiła więcej niż 'genialne" dowództwo Kutuzowa.

Biografia bardzo tendencyjna. Wynika z niej że napoleon to był tam jakiś wódz, natomiast Kutuzow był wielkim wodzem. Pamiętać trzeba, że zima zrobiła więcej niż 'genialne" dowództwo Kutuzowa.