prof. dr hab. Stanisław Salmonowicz - polski historyk prawa i prawnik. Absolwent UJ (prawo).
Związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu (Katedra Prawa Niemieckiego).
Autor ogromnej ilości publikacji i ok. 30 książek.
W czasie komunizmu działał w opozycji.
Wybrane książki: "Franiszek II" (Ossolineum, 1985),"Sylwetki spod gilotyny" (PWN, 1989),"Prusy Królewskie w XVII -XVIII wieku. Studia z dziejów kultury" (Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2002),"Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa" (Książka i Wiedza, 2004),"W staropolskim Toruniu XVI-XVIII w. Studia i szkice" (Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania "Dom Organizatora", 2005),"Fryderyk Wielki" (Ossolineum, 2006),"Pitaval krakowski" (z J. Szwają i S. Waltosiem, Universitas, 2010).
Książka ukazuje historię państwa, które pomimo tego, że było stosunkowo niewielkie i niezbyt ludne, było w stanie zatrząść Europą i uzyskać pozycję dominującą. Prusy były państwem, które dało podwalinę pod dzisiejszy system zarządzania państwami europejskimi, to one wprowadziły powszechne ubezpieczenie emerytalne ( żeby mieć środki na wojnę z Francją ),to one utworzyły pruski model edukacji, to również one są tak naprawdę twórcami nowoczesnej armii zawodowej. Same miasta-państwa niemieckie są wręcz bliźniaczo podobne do miast-państw greckich, a Prusy, szczególnie za panowania Fryderyków Wilhelmów przypominały Spartę.
Pretekstem do napisania tej niegrubej książeczki była dwusetna rocznica wybuchu rewolucji we Francji. Są to w zasadzie eseje, rozważania autora nad mechanizmami rewolucji i jej tragicznymi skutkami. Pozycja ta napisana jest bardzo dobrym, literackim językiem. Salmonowicz podczas swojej narracji odwołuje się do znanego mu wówczas dorobku naukowego historyków francuskich, cytuje bardziej znamienne wypowiedzi aktorów wydarzeń rewolucyjnych. Książkę tę dobrze się czyta i skłania ona do refleksji nad dziedzictwem rewolucji we Francji.
„Sylwetki spod gilotyny” nie posiadają wstępu, zakończenia ani bibliografii końcowej mimo tego, że opatrzone są przypisami dolnymi. W książce zamieszczono również kilka ilustracji. Pozycja ta dzieli się na 6 rozdziałów:
I. Okrucieństwo historii i los jednostki
II. Śmierć cnotliwego rewolucjonisty
III. Śmierć filozofa
IV. Brissot de Warwille: humanitarna młodość i tragiczny finał życia rewolucjonisty
V. Wandea: anatomia ludowej kontrrewolucji
VI. Saint-Just (1767-1794) – rewolucjonista romantyczny
Moim zdaniem najciekawszy jest rozdział poświęcony wojnie domowej w Wandei. Najbardziej szokujący, najbardziej znamienny, wciąż bagatelizowany nawet przez historyków francuskich, którzy ochoczo czczą dorobek rewolucji, uważając się niejako za jej spadkobierców.
Robert Stasiak