Stanisław Salmonowicz

"Zamknięcie tej mieniącej się różnymi barwami osobowości w prostej formule nie jest zadaniem łatwym". Tak w świetnej biografii króla Prus niejednokrotnie powtarza Stanisław Salmonowicz. Książka przybliża nam całokształt życiorysu Fryderyka II zarówno jako króla Prus, jak i człowieka. Autor opisuje sukcesy (zajęcie Śląska, I rozbiór Polski, reforma oświaty) i wady (ucisk ludności, centralizacja, skostnienie ustroju) polityki samotnika z Sansoucci. Salmonowicz ukazuje najbardziej jak się da charakter Fryderyka - zamkniętego w sobie, nielubiącego zabaw, przepychu, kobiet ironisty, szydercy, uważającego się za pierwszego sługę państwa. Trzeba zaznaczyć, że Salmonowicz opisuje Fryderyka Wielkiego i jego epokę z zimną krwią, nie ulega apologetycznemu mitowi fryderycjańskiemu ale nie krytykuje go na każdym kroku. Nawet rozbiór Polski jest opisany ze stoickim spokojem, godnym Fryderyka II. Ostatecznie mimo, że autor nie odważa się postawić jednoznacznej oceny, wydaje się słusznie dostrzegać i zaznaczać długofalowe konsekwencje dla Prus i całych Niemiec wynikające z polityki zapoczątkowanej właśnie przez filozofa z Sansoucci: katastrofę 1806 r. i wiek XX. Podobnie jak wyniszczające wojny i ogromny ucisk ludności są to skutki jednoznacznie negatywne.