Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy

Z grubsza wiedziałem o co chodzi w stoicyzmie z różnych zajęć z filozofii czy to jeszcze w liceum czy na studiach. Jak się okazało po lekturze tej książki, nie wszystko. Śniadanie z Seneką otworzyło mi oczy na wiele kwestii, w których można wykorzystywać rady zmarłego ponad 2000 lat temu filozofa i czytało mi się ten tekst wyjątkowo dobrze. Polecę tu trochę prywatą i powiem czemu, w końcu to moja o tym poradniku opinia. Pierwsza połowa tego wywodu wydała mi się jakby rozmową z moim psychoterapeutą i już wiem dlaczego. Okazuje się, że twórcy CBT byli sami stoikami i dużo z tej filozofii wzięli, do teorii i praktyki, najszybszej i najskuteczniejszej pomocy dla pacjentów, które wykorzystuje się w gabinetach psychologicznych na całym globie. Jako że sam niedawno taką odbyłem i jestem z niej zadowolony, momentalnie pojawiła się u mnie sympatia i dużo większe zrozumienie treści napisanych przez Davida Fidelera. Druga część książki to w prosty sposób wyjaśnienie już zagadnień czysto filozoficznych, na tyle przystępne, że nie zrażą kogoś kto od filozofii stroni i jest mu z nią nie po drodzę. Ale i z tych rozdziałów można się dużo nauczyć i przenieść na potrzeby naszego życia. Ogólnie to chyba najlepszy poradnik czy też książka filozoficzna jaką miałem okazję czytać od lat. Taka z której naprawdę dużo wynoszę i co najważniejsze rozumiem, a do tego mogę zastosować w osobistych relacjach. Aż pluję sobie w brodę, że pozwoliłem tej książce przeleżeć tyle czasu na półce, do niej nie zaglądając. Serdecznie polecam, naprawdę warto!
Za książkę dziękuję @wydawnictwomuza

Z grubsza wiedziałem o co chodzi w stoicyzmie z różnych zajęć z filozofii czy to jeszcze w liceum czy na studiach. Jak się okazało po lekturze tej książki, nie wszystko. Śniadanie z Seneką otworzyło mi oczy na wiele kwestii, w których można wykorzystywać rady zmarłego ponad 2000 lat temu filozofa i czytało mi się ten tekst wyjątkowo dobrze. Polecę tu trochę prywatą i powiem...

Proste i klarowne , ale nie prostackie czy naiwne, wprowadzenie w filozofię stoików. W czasie czytania interpetacji pism Seneki autorstwa Davisa Fiebera automatycznie nasuwają się dwie refleksje. Po pierwsze, że natura ludzka i świat wcale się tak bardzo nie zmieniły od dwóch tysięcy lat. Po drugie, że dobre życie (cokolwiek to znaczy, tu: w ujęciu stoików) jest w zasięgu ręki, ale zasadniczo rzadko po nie sięgamy. Marnujemy czas, jesteśmy aspołeczni, dbamy jedynie o własny ogródek, bez umiaru gonimy za blichtrem, dobrami materialnymi, sławą i przyjemnościami. I pewnie tak już będzie póki ludzkość trwa. Książkę Davida Fiebera polecam, ale bardziej polecam sięgać do oryginału. Nie widzę większego powodu, by czytać Senekę przez filtr kogokolwiek, choćby najbardziej błyskotliwego.

Proste i klarowne , ale nie prostackie czy naiwne, wprowadzenie w filozofię stoików. W czasie czytania interpetacji pism Seneki autorstwa Davisa Fiebera automatycznie nasuwają się dwie refleksje. Po pierwsze, że natura ludzka i świat wcale się tak bardzo nie zmieniły od dwóch tysięcy lat. Po drugie, że dobre życie (cokolwiek to znaczy, tu: w ujęciu stoików) jest w zasięgu...

Przeczytacie o nastawieniu do życia, i do śmierci. O tym czy jest przyjaźń, miłość i szczęście. Jak znajdować odpowiednich ludzi, jak cieszyć się dniem.........................................W tych mini „wykładach” z filozofii w ujęciu praktycznym pisze o ważnych życiowych kwestiach: przyjaźni, cieszeniu się każdą chwilą, pokonywaniu niepokoju, hamowaniu gniewu, niemożności ucieczki od samych siebie, bogactwie i biedzie, lęku przed śmiercią, miłości i wdzięczności, żałobie i wolności.
Pokazuje, jak przeciwstawiać się negatywnym aspektom ludzkiej natury i jak dobrze żyć niezależnie od warunków zewnętrznych, jak wnosić swój wkład w życie społeczeństwa, a także jak przezwyciężyć żałobę i wszelkie inne przeciwności, jakie mogą nam stanąć na drodze (i na pewno to zrobią),uczy poskramiania skłonności do zamartwiania się i lęku.

Przeczytacie o nastawieniu do życia, i do śmierci. O tym czy jest przyjaźń, miłość i szczęście. Jak znajdować odpowiednich ludzi, jak cieszyć się dniem.........................................W tych mini „wykładach” z filozofii w ujęciu praktycznym pisze o ważnych życiowych kwestiach: przyjaźni, cieszeniu się każdą chwilą, pokonywaniu niepokoju, hamowaniu gniewu,...

Jako, że czytałem wcześniej co nie co na temat stoicyzmu, treść zawarta w tej książce nie była dla mnie szczególnie odkrywcza. Najlepszymi fragmentami książki są po prostu cytaty Seneki. Objaśnienia autora odnośnie cytowanych fragmentów, jego osobiste historie i anegdoty wypadają niezbyt ciekawie.

Jako, że czytałem wcześniej co nie co na temat stoicyzmu, treść zawarta w tej książce nie była dla mnie szczególnie odkrywcza. Najlepszymi fragmentami książki są po prostu cytaty Seneki. Objaśnienia autora odnośnie cytowanych fragmentów, jego osobiste historie i anegdoty wypadają niezbyt ciekawie.

„Panteusz robi selfie w kawiarni z Listami Seneki”

Prezentyzm, cherrypicking i pisanie pod tezę. Komu nie che się czytać całości, książka sprowadza się do tego: Panteista mówi ci, co jego zdaniem mieli na myśli stoicy, ale czar pryśnie, kiedy sam/a sięgniesz do tekstów źródłowych.

---------

Stoików (filozofów) najlepiej czytać bezpośrednio. Kupuję od czasu do czasu popularne książeczki o stoicyzmie dla masowego czytelnika, żeby znaleźć przystępne pozycje wprowadzające w stoicyzm dla moich dzieci. „Śniadanie z Seneką” byłoby całkiem niezłe, gdyby autor wytrzymał w uczciwości i nie wciskał swojego światopoglądu.

Tak, zwłaszcza wczesny stoicyzm jest rodzajem panteizmu z uwagi na monizm i uduchowiony materializm, ale w miarę rozwoju, a już ewidentnie w późnym okresie, akcenty przesuwają się w stronę teizmu, a przecież książka w tytule ma Senekę, zwanego nieochrzczonym chrześcijaninem! Fideler wykorzystuje niewiedzę czytelnika, by delikatnie perswadować mu własny panteizm.
„Historii filozofii starożytnej” Realego tom III:
„Bóg stoików, zgodnie z logiką systemu, skoro utożsamia się z naturą, nie może być Bogiem osobowym. Jeżeli Bóg jest bezosobowym logosem i naturą, to w konsekwencji nie ma sensu modlitwa (…). Nie mniej jednak w dziejach szkoły stoickiej Bóg będzie coraz bardziej nabierał rysów duchowych i osobowych, religijność będzie coraz bardziej przesycała sobą system, modlitwa nabierze określonego sensu. Zresztą nieuniknionym losem panteizmu jest to, że utożsamienia Boga z Naturą nie potrafi utrzymać w słusznej równowadze i zmierza do tego, by w końcu przemienić się albo w ateizm, albo w teizm. Stoa, zwłaszcza w ostatniej fazie swojego rozwoju, skłaniać się będzie ku teizmowi, ale nie zdoła dojść do niego w pełni”.
– A nie zdołała dojść w pełni, bo stoicy przyjmowali chrzest i pomagali opracowywać filozofię chrześcijańską, więc właściwie doszli do Boga osobowego, ale już nie jako stoicy.

W trakcie lektury sporadycznie zgrzytało mi coś w zębach, aż w pewnym momencie Fideler odsłonił karty pisząc, że być może część teistów się teraz na niego obrazi, ale on jest panteistą. Po tej deklaracji już jasne staje się to frywolne żonglowanie różnymi słowami i staranne selekcjonowanie cytatów pod tezę.

„Stoicy byli zdania, że przeciwności zsyła „Bóg” lub wszechświat, aby nas zahartować, a także by pomóc nam rozwinąć charakter (słowo „Bóg” wziąłem w cudzysłów, bo chociaż Seneka i inni stoicy używali tego terminu, należy wyraźnie odseparować stoicką ideę Boga od jego koncepcji obecnej w kulturze judeochrześcijańskiej. Stoicy odnosili się do pewnego rodzaju inteligencji obecnej w przyrodzie, którą raz nazywali Bogiem, a innym razem Naturą, Losem, Zeusem, wszechświatem i jeszcze wieloma innymi terminami. W miarę możliwości używam terminu „wszechświat”, aby uniknąć nieporozumień)”.
„O ile Logos i Los to koncepcje, które nie budzą kontrowersji, o tyle ostatnia ze stoickich idei już owszem. Mam tu na myśli Opatrzność.
Niektórzy ze współczesnych czytelników (oraz współczesnych stoików) mają problem z Opatrznością, ponieważ postrzegają ją jako ideę zakorzenioną w religii. Ta interpretacja jest błędna.
Stoicka koncepcja Opatrzności nie miała nic wspólnego z tą wyznawaną przez chrześcijan, a stoicy nie wierzyli bynajmniej w jakiegoś Boga istniejącego ponad naturą. Dla stoików „Bogiem” była sama natura właśnie.
Greckie słowo oznaczające opatrzność to pronoia, dosłownie „uprzedzenie”. Osobiście uważam, że stoicka idea opatrzności wzięła się z badań nad żywymi organizmami”.
„Patrząc z perspektywy pierwszych greckich stoików, my współcześni bylibyśmy w błędzie, traktując Logos, Los i Opatrzność jak różne pojęcia. Według wykładni stoickiej były to po prostu wymienne określenia tej samej rzeczy. Według starożytnych źródeł „Natura”, „Logos”, „Los” i „Opatrzność” postrzegano jako tożsame”.
– Nie, nie i jeszcze raz nie! Większej głupoty co do filozofów nie da się powiedzieć, bo ci charakteryzują się precyzyjnym używaniem słów! To nie poezja czy liryka, w której wymiennie używa się słów pasujących do rymów ze względu na bliskoznaczność. Los, Logos, Opatrzność czy Natura, są używane konkretnie i celowo. Łączą się ze sobą, ale nie są dowolnie wymienne.
Opatrzność JEST wzięta z religii i nawiązuje do rzymskich Parek i bogini Fortuny.
Jeśli chodzi o pronoię, jest to wyższa wiedza związana z intuicją, nie tyle uprzedzenie, co uprzednia wiedza.

„Na szczęście zdaniem filozofa istnieje kompas, który bezpiecznie pokieruje nas do celu. Kompasem tym nie jest religia, żadne pismo święte czy cokolwiek innego w tym rodzaju, ale nasza własna zdolność do jasnego myślenia”.
– Toż to klasyczna hybris (pycha) rzucająca bogom wyzwanie i prosząca się o fatalne konsekwencje.
„Stoicy byli filozofami, zatem nie wierzyli w tradycyjnych bogów Greków i Rzymian”.
– Ateistyczna część środowiska naukowego stara się dziś lansować pogląd, że filozofowie sprzeciwiali się i zwalczali religię na rzecz „racjonalności” (czyli jakby w imię współczesnej „nauki”). Sokrates czy Platon nie sprzeciwiali się religii, tylko oczyszczali ją z głupot, m.in. polegających na przypisywaniu bogom ludzkich wad. Przypominam też, że M. Aureliusz filozofów nazywał kapłanami bogów. Losowy fragment: „Utrzymaj się skromnym, dobrym, szczerym, poważnym, naturalnym, w umiłowaniu sprawiedliwości, b-o-g-o-b-o-j-n-o-ś-c-i, bądź życzliwy, miły, wytrwały w pełnieniu obowiązków. Staraj się usilnie o to, abyś takim pozostał, jakim cię pragnęła zrobić filozofia. B-ó-j s-i-ę b-o-g-ó-w, otaczaj opieką ludzi. Życie krótkie, a jedyny owoc życia ziemskiego to pobyt na ziemi zbożny i prace obywatelskie. We wszystkim postępuj jak uczeń Antonina. Zachowuj jego wytrwałość w pracy rozumnej, równowagę umysłu wszędzie, p-o-b-o-ż-n-o-ś-ć jego, wdzięk twarzy i łagodność, i obojętność dla marnej sławy, jego troskę o dobre zrozumienie spraw”. Co on tu miał na myśli? Naturę, Los, Logos i bogów używanych wymiennie? Tzn mamy się bać Natury i Losu? Puknij się w czoło.
Twierdzić, że stoicy tylko udawali przywiązanie do religii, a w zaciszu olewali ją, bo opierali się na „racjonalnym” rozumie, to ordynarne kłamstwo współczesnych ateuszy, i jak się okazuje również panteuszy. Nie da się pogodzić urojenia Fidelera z nabożnym tonem i licznymi odwołaniami do bogów w pismach rzymskich stoików. M. Aureliusz pisał do samego siebie, bez zamiaru publikowania, więc kogo chciał oszukiwać? Siebie, bogów? A może David zarzuca mu przyzwyczajenie?
Kompasem filozofów jest rozum oświetlony bożą mądrością, a nie po prostu rozum.
(ponownie odsyłam do początkowego cytatu z Realego)

„Tymczasem stoicy mocno podkreślali znaczenie obywatelskiego zaangażowania, ponieważ rozumieli, że człowiek przychodzi na świat jako zwierzę społeczne. Zdaniem filozofów z tej szkoły wszyscy przynależymy do dwóch różnych „miast” (lub dwóch różnych wspólnot). Pierwsze miasto to miejsce lub społeczność, w której się urodziliśmy (lub w której żyjemy obecnie). Drugą wspólnotą jest kosmopolis, czyli „wszechmiasto” lub „wspólnota kosmosu”, która obejmuje cały świat i całą ludzkość. Z powodu tego braterstwa ponad podziałami (...)”.
– Nie! Drugim miastem (a właściwie pierwszym pod względem jakości i naszego pochodzenia!) jest Miasto Boże i wspólnota Niebian, czyli bogów (istot niebańskich) i mędrców (dobrych i doskonałych ludzi, którzy zasłużyli sobie na życie pośród bogów). Pisał o tym Pierre Hadot w „Twierdzy wewnętrznej”:
„Wspomnieliśmy o postaci mędrca. Charakterystyczne dla filozofii stoickiej jest czynienie z niej pewnej transcendentnej normy. Normę tę udaje się jednak faktycznie zrealizować tylko z rzadka, tylko wyjątkowo. Mamy tu do czynienia z echem Uczty (204a) Platona. Sokrates przedstawia się tam jako ktoś, kto wie, że nie jest mądry. Sytuuje go to między bogami, którzy są mądrzy i wiedzą, że są mądrzy, a ludźmi sądzącymi, że są mądrzy, lecz nie wiedzącymi, że nimi nie są. Ten status pośredni do status filozofa, kogoś, kto kocha mądrość, aspiruje do mądrości właśnie dlatego, że wie, iż jest jej pozbawiony”.
Sam Seneka: „Ogarnijmy umysłem dwie rzeczypospolite: jedną wielką i prawdziwie pospolitą, która obejmuje świat bogów i ludzi, w której nie zwracamy uwagi na taki czy inny zakątek świata, ale granice jej zakreślamy blaskiem słońca, i drugą, z którą nas związał przypadek, że się w niej urodziliśmy (taka będzie rzeczpospolita bądź ateńska, bądź kartagińska, bądź każdego innego dowolnego państwa),i do której już nie należą wszyscy ludzie, lecz ściśle określeni”.
A więc nie „cały świat i całą ludzkość”, a bogów i ludzi. Pierwsze miasto: Kosmopolis, drugie: polis - zobaczcie do jakich delikatnych sztuczek ucieka się Fideler, niby tylko zamiana kolejności, a jednak istotna.
Z resztą z tymi „wszystkimi ludźmi” też sprawa jest bardziej zniuansowana, „Teoria i praktyka polityczna Marka Aureliusza”:
„Wedle stoików prawy rozum nie jest wspólny ludziom i bogom, lecz tylko bogom i mędrcom. Uczestnictwo człowieka w rozumie jest tylko rękojmią danej człowiekowi m o ż l i w o ś c i uczestnictwa w Powszechnym Państwie (bezrozumnych w powszechnym państwie można zatem porównać do dzieci, obywateli in potentia, z tą różnicą, że ich rozum jest zarówno wypaczony, jak niedokończony). Trzeba więc iść za tym, co pisze Marek Aureliusz i uznać, że wszyscy ludzie uczestniczą w rozumie, podczas gdy bezrozumni, sami skazując się na wygnanie, niszczą swe uczestnictwo w rozumie i rzeczywiście nie posiadają już godności człowieka”. Valery Laurand
By być obywatelem kosmopolis trzeba sobie zasłużyć własnym wysiłkiem. Jego obywatelstwa nie daje się na zasadzie „Wpuścić ich wszystkich, kim są sprawdzi się później” ;)

„Podczas ostatniego spotkania z uczniami, które odbyło się tuż przed jego śmiercią, Sokrates dyskutował, a także zakwestionował możliwość istnienia życia pozagrobowego”.
– Zakwestionował strach przed śmiercią, a sam dialog „Fedon” jest dziełem filozoficznym dostarczającym argumentów za nieśmiertelnością duszy. Co ty chrzanisz David?

„Podobnie sprawy miały się z Richardem Dawkinsem, najsłynniejszym i najbardziej otwartym na dialog ateistą naszych czasów”. XD XD XD
– Dialog to się prowadzi w celu wspólnego odkrywania prawdy w atmosferze przyjaźni, tymczasem Dawkins należy do tak zwanych proroków WOJUJĄCEGO ATEIZMU. Nawet ateusze zdają sobie sprawę z zajadliwości i pogardy Rycha, więc co tu chcesz ugrać David? Twoje wcześniejsze deklaracje, że nie zgadzasz się ze scjentyzmem współczesnych naukowców okazują się zagrywką pod teistyczną publikę. Chyba że po dobroludziowsku chciałbyś jakoś pogodzić antyteizm z ludźmi religijnymi, co nie jest możliwe. O ile uczciwy ateista, czyli ten co bogów sam nie potrzebuje, ale ich szanuje, jak najbardziej odnajdzie się w religijnej społeczności, o tyle zdeklarowany przeciwnik religii, czyli antyteista, z definicji będzie zaprzeczeniem społecznego ładu.

Ze spraw technicznych: kiepski pomysł z wrzucaniem rysunków poglądowych, które odnoszą się do fragmentów zamieszczonych kilka stron później. Nie można było ich umieścić bezpośrednio przy treści do której się odnoszą?
Za to można pochwalić słowniczek ze stoickimi ćwiczeniami na końcu.

Zdecydowanie lepsze niż Stankiewicz, nieco lepsze niż Irvin.
Mimo krytyki książka całościowo nie jest totalnie zła, tylko po co, skoro można Senekę, Marka i Epikteta czytać bezpośrednio?

Tylko dla młodzieży i niezbyt wymagających czytelników.

----------------------------------

„Seneka wielokrotnie krytykował akademickich filozofów swoich czasów, sprowadzających tę dziedzinę do niezbyt przekonujących sporów z dziedziny logiki. Uważał takie podejście za nieprzekonujące i nieistotne z punktu widzenia ludzkich potrzeb. Zdecydowanie dostrzegał różnicę między „prawdziwą filozofią” a jej alternatywą, którą uważał za czczą intelektualną zabawę i grę słów. Powiedział, że wielu współczesnych mu myślicieli skupia się na analizowaniu sylab i dzieli włos na czworo, zamiast zgłębiać żywe idee, które mogłyby uczynić ludzkie życie pełniejszym. Podkreślał, że prawdziwa nauka wydarza się w codziennym życiu, a nie w sali szkolnej”.

„Gdziekolwiek pójdziesz, tam będziesz. Od samego siebie nie ma ucieczki”. Seneka
„Ci, którzy płyną za morze, zmieniają tylko klimat, nie usposobienie”. Horacy
„Pewnego dnia Lucyliusz czuł się nieco przygnębiony, więc postanowił poprawić sobie humor wybraniem się w podróż (podobnie jak robi to współcześnie wielu ludzi). Pomyślał, że zmiana scenerii poprawi mu nastrój. Niestety przedsięwzięcie okazało się porażką, bo depresja Lucyliusza nie ustąpiła. Ale jak powiedział Seneka: „Powinieneś odmienić duszę, nie powietrze”, ponieważ „wady twe będą ci towarzyszyły, dokądkolwiek się udasz”.

„Jak zauważył Seneka, to co zsyła ci Fortuna, tak naprawdę nie należy do ciebie. W każdej chwili możesz to utracić. Tymczasem rzeczy naprawdę warte posiadania – jak wyćwiczony, szlachetny charakter – rodzą się wewnątrz i decydujemy o nich my”.

„Skazany jesteś na życie, które samo nigdy nie położy kresu twoim udrękom i twojej niewoli. […] Jeśli wrócisz do życia prywatnego, wszystko będzie skromniejsze, lecz zadowoli cię aż nadto. A wszak teraz, gdy masz bardzo wiele, gdy zewsząd ci przybywa, nie czujesz się zaspokojony. Czy jednak wolisz sytość w niedostatku, czy głód pośród dostatku? Pomyślność materialna i sama odznacza się chciwością, i narażona jest na cudzą chciwość. Jak długo tobie nie będzie wystarczać, tak długo nie będziesz też wystarczał innym”. Seneka

„Pytasz mnie, czego przede wszystkim powinieneś moim zdaniem unikać. Gawiedzi”. Seneka

„Obcuj z tymi, którzy potrafią cię poprawić. Przyjmuj tych, których sam możesz uczynić lepszymi. Odbywa się to na zasadzie wzajemności, przy czym ludzie, którzy pouczają innych, równocześnie uczą się też sami”. Seneka

„Charakter każdy sam sobie kształtuje, zatrudnienia zaś wyznacza przypadek”. Seneka

„Panteusz robi selfie w kawiarni z Listami Seneki”

Prezentyzm, cherrypicking i pisanie pod tezę. Komu nie che się czytać całości, książka sprowadza się do tego: Panteista mówi ci, co jego zdaniem mieli na myśli stoicy, ale czar pryśnie, kiedy sam/a sięgniesz do tekstów źródłowych.

---------

Stoików (filozofów) najlepiej czytać bezpośrednio. Kupuję od czasu do czasu...

Śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. David Fideler zwykle spędza je z mądrościami jednego z najsłynniejszych stoików. Książka "Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy" jest rezultatem tych "spotkań".

     Bez owijania w bawełnę napiszę, że ten poradnik (nie wiem jakiej innej nazwy mogłabym użyć na określenie tego "dzieła") zmęczył mnie i znudził do granic możliwości. Może dlatego, że znam filozofię stoików, a może sprawił to styl i płytkość przemyśleń autora. Oczywiście zabrałam się do czytania z nadzieją na coś wyjątkowego. Jednak z tyłu głowy miałam myśl, że jest ona złudna. Do zapamiętania na przyszłość: należy ufać swojej intuicji.

    Jeśli miałabym wybrać rozdział najlepszy z najgorszych, to byłby ten pt. "Jak przestać się zamartwiać i uwolnić od niepokoju". Nie było w nim jednak nic specjalnie odkrywczego. Ciekawe są za to fragmenty ksiąg oraz listów Seneki, pisanych do przyjaciela Lucjusza. Zasługa autora jest tutaj tylko taka, że wybrał te cytaty i umieścił w swojej książce. Książce napisanej (moim zdaniem) niepotrzebnie, bo takich poradników na rynku jest mnóstwo. David Fideler chciał, napisał i na pewno znalazły się osoby, które zapałały miłością do tej lektury. Ja zdecydowanie do nich nie należę.

     Nie polecam "Śniadania z Seneką" i nie mam ochoty dłużej ciągnąć tematu. Przeczytajcie coś innego.

Śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. David Fideler zwykle spędza je z mądrościami jednego z najsłynniejszych stoików. Książka "Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy" jest rezultatem tych "spotkań".

     Bez owijania w bawełnę napiszę, że ten poradnik (nie wiem jakiej innej nazwy mogłabym użyć na określenie tego "dzieła") zmęczył mnie i znudził...

Posiadacie jakieś swoje poranne rytuały?

Autor książki zwykle spędzał czas przy śniadaniu z księgami Seneki i czerpał z nich wartość już od początku dnia. Aż nagle narodził się w nim pomysł, aby przytoczyć niektóre z dzieł filozofa, wraz ze swoim komentarzem, czyli po prostu przełożyć je na czasy współczesne.

I przyklaskuję temu pomysłowi!

Bo ile osób nie sięgnie po treści filozoficzne z obawy, że będą napisane niezrozumiałym językiem?

W tej książce natomiast spotkamy się z oryginalnymi fragmentami wraz z aktualnym omówieniem, dodatkowo bazującym na przykładach. Tym samym lektura jest nad wyraz przystępna.

Dowiadujemy się o roli radości, spokoju, dyscypliny, przyjaźni i bogactwie. Weryfikujemy czym jest godne i uważne przeżywanie życia wraz z jego docenieniem oraz przechodzimy do tematyki śmiertelności i żałoby. Otrzymujemy wskazówki jak okiełznać trudniejsze odczucia takie jak gniew, smutek i lęk. Rozwijamy w sobie miłość, wdzięczność, rozsądek i wolność.

Wszystkie kwestie oparte są o nauki stoicyzmu, które wnoszą lekcje samoświadomości i rozwijanie bardziej harmonijnego życia. Możemy dzięki nim zwiększać swoją elastyczność i lepszy stosunek do samego siebie, innych i świata.

Lektura wzbogaca duchowo i zostawia z mnóstwem przemyśleń oraz daje przestrzeń do dyskusji.

Zaskakujące jest to, jak bardzo te treści przystają do naszych czasów i są wręcz uniwersalne.

"Piękno życia nie zależy od jego długości, ale od sposobu wykorzystania". Seneka, List 49, ustęp 10

Posiadacie jakieś swoje poranne rytuały?

Autor książki zwykle spędzał czas przy śniadaniu z księgami Seneki i czerpał z nich wartość już od początku dnia. Aż nagle narodził się w nim pomysł, aby przytoczyć niektóre z dzieł filozofa, wraz ze swoim komentarzem, czyli po prostu przełożyć je na czasy współczesne.

I przyklaskuję temu pomysłowi!

Bo ile osób nie sięgnie po...

Przenieśmy się na chwile do filozoficznego świata. Spokojnym krokiem, ze spokojną głową dajemy się poprowadzić między rozważania Seneki. Jakie mądrości zostały nam przekazane przez tego wybitnego filozofa? Czy jego maksymy można zastosować w dzisiejszych czasach? Czy może są już przestarzałe?

Ta książka nie jest tylko dla miłośników filozofii, ta książka jest dla wszystkich. Dotyka tak uniwersalnych tematów, ze każdy z nas znajdzie coś dla siebie.
Jedne rozdziały pobudzają do myślenia. Drugie mogą spowodować, że będziesz chciał przeanalizować skrupulatnie swoje wybory, następne strony wprowadzą Cię w stan błogiego spokoju i ulgi, a na koniec wszystkiego przypomnisz sobie swoje reakcje i zachowania, nad którymi będziesz chciał popracować zgodnie z wytycznymi od filozofa. Czy odnajdziesz tu spokój ducha? Czy dowiesz się czego naprawdę pragniesz?

Autor jest fanem Seneki i jego idei. Przeplata swoje doświadczenia z mądrościami filozofa. Skonstruował świetnie czytającą się lekturę. Przybliża nam sylwetkę filozofa, podając sporo ciekawostek. Pokazuje, w co wierzyli stoicy i czym w ogóle stoicyzm jest.

Książkę czyta się wyśmienicie. Każde zdanie szybko się chłonie i wchłania. Pozostawia słodko gorzki smak. Słodki, bo mówi o przyjaźni i związkach o tym co ważne, aby w życiu było nam lepiej, a gorzki, bo pokazuje, jak wiele błędnych przekonań w nas żyje.

Byłam sceptycznie nastawiona do tej książki, a okazała się świetną pozycją.

Przenieśmy się na chwile do filozoficznego świata. Spokojnym krokiem, ze spokojną głową dajemy się poprowadzić między rozważania Seneki. Jakie mądrości zostały nam przekazane przez tego wybitnego filozofa? Czy jego maksymy można zastosować w dzisiejszych czasach? Czy może są już przestarzałe?

Ta książka nie jest tylko dla miłośników filozofii, ta książka jest dla...

"Troszcz się przede wszystkim o to, byś zgadzał się ze sobą" /Seneka, List 35, ustęp 4/

Seneka żył ok. 4 r. p.n.e - 65 n.e. i należał do najwybitniejszych filozofów swoich czasów. Pisał o stoicyźmie a jego nauki są bardzo aktualne w naszych czasach, pomimo upływu wielu stuleci, gdyż natura ludzka pozostaje niezmienna. Zarówno dawniej jak i teraz, pewne cechy są w ludziach mocno zakorzenione. Są to próżność, chciwość, nadmierna konsumpcja czy pogoń za luksusem. Seneka promował prosty styl życia, zgodny z naturą. Tak naprawdę z niej możemy czerpać wszystko co potrzebne jest nam do życia.

Autor tej książki, inspirując się wiedzą stoików, pokazuje jak można żyć aby przeżywać i nie tracić życia. W kilkunastu rozdziałach porusza tematy przyjaźni, miłości, wdzięczności czy spokoju. Pokaże jak szanować swój czas, jak przestać się zamartwiać, uwolnić od gniewu, skończyć z narzekaniem, okiełznać przeciwności czy przeżyć żałobę. Okazuje się, że czasem istnieją proste rozwiązania skomplikowanych problemów. W treść książki, wplecione są cytaty mistrza Seneki, które są bardzo inspirujące. Stoicki spokój czy krok w tył, mogą okazać się zbawienne w wielu trudnych sytuacjach ale trzymanie emocji na wodzy nie jest łatwe. Coś o tym wiem a opanowanie tej umiejętności odpłaci się z nawiązką i uczyni przyjemniejszym nasze życie. Ja cały czas nad tym pracuję, nie jest łatwo ale warto. Zapewniam.

"Troszcz się przede wszystkim o to, byś zgadzał się ze sobą" /Seneka, List 35, ustęp 4/

Seneka żył ok. 4 r. p.n.e - 65 n.e. i należał do najwybitniejszych filozofów swoich czasów. Pisał o stoicyźmie a jego nauki są bardzo aktualne w naszych czasach, pomimo upływu wielu stuleci, gdyż natura ludzka pozostaje niezmienna. Zarówno dawniej jak i teraz, pewne cechy są w ludziach...

„Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy” nie jest moją pierwszą przeczytaną książką o stoicyzmie. Tym razem jednak, podeszłam do tematu bardziej na luzie i z większą ciekawością. Już na wstępie autor wyjaśnia nam skąd wziął się pomysł na książkę, co w niej znajdziemy i, jak możemy ją potraktować. „Przybliżam w niej najważniejsze pojęcia z filozofii Seneki, a także omawiam jego mądre nauki tak klarownie, jak to tylko możliwe”. Nie wiem jak to działa u was, ale jeśli czytam takie zdanie, a później okazuje się, że faktycznie, treść jest bardzo przystępna i przyjemna w odbiorze, to mam poczucie ulgi. Tak było również w tym przypadku.

W książce zostało poruszonych wiele zagadnień takich jak: żałoba, narzekanie, przyjaźń, wdzięczność, szczęście, praca nad gniewem, zamartwianie się czy kult zabiegania. Są to krótkie i treściwe rozdziały, w których omawiane są również ćwiczenia pomagające bardziej zrozumieć i wzmocnić przedstawione idee. Najbardziej podobało mi się, że autor na każdym kroku uświadamia nas, że mimo upływu lat aż tak nie różnimy się od znanych filozofów. „Natura ludzka pozostaje niezmienna. Nasza kultura jest o wiele bardziej zaawansowana technologicznie, ale psychiką niczym się nie różnimy od ludzi z czasów Seneki. Jesteśmy złożonymi istotami, cierpiącymi z powodu chciwości, ambicji, zmartwień, strachu, żalu, gniewu, niepewności jutra, pożądania seksualnego i uzależnień. A jednocześnie pragniemy być dobrymi ludźmi napędza nas chęć, by uczynić świat lepszym”. Ponadto D. Fideler przybliża nam liczne przykłady zaczerpnięte m.in. z własnego życia.
Myślę, że ta książka jest bardzo na czasie. W całym tym pędzie, technologii, zasypywaniu nas oczekiwaniami czy wizjami odnośnie tego jak mamy żyć, wyglądać itp., „Śniadanie z Seneką” pomaga i pokazuje jak zachować spokój oraz jak wykorzystać zasady, którymi posługiwali się stoicy. A przede wszystkim jak stać się wolnym. Ponieważ zdaniem Seneki „wolność jest nagrodą, której szukamy”.

„Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy” nie jest moją pierwszą przeczytaną książką o stoicyzmie. Tym razem jednak, podeszłam do tematu bardziej na luzie i z większą ciekawością. Już na wstępie autor wyjaśnia nam skąd wziął się pomysł na książkę, co w niej znajdziemy i, jak możemy ją potraktować. „Przybliżam w niej najważniejsze pojęcia z filozofii Seneki, a...