Czas po Iris
- Kategoria:
- literatura młodzieżowa
- Cykl:
- Pamiętniki Bluebell Gadsby (tom 1)
- Tytuł oryginału:
- After Iris
- Wydawnictwo:
- Dwukropek
- Data wydania:
- 2022-04-27
- Data 1. wyd. pol.:
- 2022-04-27
- Liczba stron:
- 288
- Czas czytania
- 4 godz. 48 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788381414494
- Tłumacz:
- Monika Wiśniewska
Minęły trzy lata, odkąd siostra bliźniaczka 12-letniej Blue, Iris, zginęła w strasznym wypadku. Blue czuje, że tylko ona wciąż pamięta Iris. Ma wrażenie, że życie jej rodzeństwa toczy się dalej jak gdyby nigdy nic – starsza siostra Flora codziennie zmienia kolor włosów; młodsze rodzeństwo, Jasmine i Twig, ma obsesję na punkcie swoich szczurów. Jednak oni po prostu ukrywają swój smutek i na różne sposoby usiłują radzić sobie z traumą. Cała czwórka pozostaje pod opieką przytłoczonego emocjami młodego opiekuna, bośniackiego imigranta Zorana.
Mimo trudnego tematu nie otrzymujemy jednak przygnębiającej książki, lecz uroczą, słodko-gorzką opowieść o rodzinie, która stara się odbudować po tragedii. Ta napisana w ciepłym stylu.
Cudowna rodzinna historia, pełna dziwacznego humoru i fascynującej dynamiki, czasem bywa zabawna, a czasem rozdziera serce.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 48
- 22
- 4
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
Cytaty
Szczęście to wybór, Blue - rzekła. - Czasami to najtrudniejszy wybór, jakiego musimy dokonać.
OPINIE i DYSKUSJE
Kiedy umiera ktoś z najbliższych, ciężko pogodzić się ze stratą. Zwłaszcza kiedy jest to dziecko… Ból obezwładnia i nie zawsze potrafimy go okiełznać, podejmując wówczas nietrafione decyzje, lub zachowując się irracjonalnie w porównaniu z naszym postępowaniem sprzed straty. Śmierć zmienia wszystko. Odtąd codzienność już nie jest taka sama. Pozostaje wyzierająca rozpaczą pustka, której nic nie jest w stanie zapełnić…
„Czas po Iris” to opowieść o rodzinie, która musiała stawić czoła śmierci ukochanej córki i siostry. Główną bohaterką jest trzynastoletnia Bluebell, która rejestruje codzienność najbliższych w formie pamiętnika. Dziewczynka, patrząc przez swój własny pryzmat, dokumentuje wszystko, co dzieje się wokół niej. To opowieść, która, choć skierowana do nastoletniego odbiorcy, zapada w pamięć i porusza serce także dorosłego czytelnika, bowiem snuta przez bohaterkę historia ma w sobie tak wiele prawdy, często gorzkiej, że nie sposób nie uronić łzy. Wydaje się zatem, że lektura zawiera w sobie wiele smutku, bowiem autorka kreśli wnikliwy obraz rodziny, która ewidentnie pogubiła się po śmierci Iris. Każdy z jej członków na swój sposób zmaga się z bólem. Rodzice rzucają się w wir pracy, stając się wielkimi nieobecnymi w codzienności swoich pociech, którymi zajmuje się student Zoran, który niekoniecznie stworzony jest do roli opiekuna, mimo dobrych chęci. Emocjonalna wiwisekcja rodziny po stracie niesie bardzo realistyczny wydźwięk, a mimo to jej przekaz jest zrozumiały dla młodego czytelnika. Myślę, że ma na to wpływ bezpośredniość głównej bohaterki, która pokazuje swoje uczucia i świat wokół niej tak po prostu, czasem „po dziecięcemu” nie rozumiejąc pewnych zjawisk i ludzkich zachowań.
Mimo że u fundamentów opowieści leży żałoba, to w książce nie brakuje beztroskich i humorystycznych momentów. Nie sposób bowiem nie odnaleźć ich w codziennym ferworze z gromadką dzieci na pokładzie, w tym m.in. z dorastającą nastolatką i dwójką ciekawych świata maluchów. „Czas po Iris” to niezwykle życiowa, mądra i ważna powieść o bolesnych ranach, które często trudno się bliźnią. Jednak jest to możliwe, tylko wymaga czasu. I choć bywają momenty, że wydaje nam się, że nasz świat rozpadł się na wiele kawałków i nic nie jest w stanie go posklejać, to warto dać sobie szansę, by się odnaleźć i podnieść po tragedii, wyrwać z chwilowego impasu. Opowieść, która z jednej strony wzrusza, a z drugiej otula niczym ciepły kocyk w zimny wieczór. To jedna z takich pozycji, po przeczytaniu której, chciałoby się ją przytulić do serca. Tak po prostu
Kiedy umiera ktoś z najbliższych, ciężko pogodzić się ze stratą. Zwłaszcza kiedy jest to dziecko… Ból obezwładnia i nie zawsze potrafimy go okiełznać, podejmując wówczas nietrafione decyzje, lub zachowując się irracjonalnie w porównaniu z naszym postępowaniem sprzed straty. Śmierć zmienia wszystko. Odtąd codzienność już nie jest taka sama. Pozostaje wyzierająca rozpaczą...
więcej Pokaż mimo to„Czasami myślę, że tylko ja o tym pamiętam”.
Blue, trzynastoletnia dziewczyna, która straciła siostrę bliźniaczkę, mierzy się z tęsknotą za kimś, kto był jej bliski. A Flora, szesnastolatka i najstarsza z rodzeństwa, również jest niczemu sobie, jak jej młodsze rodzeństwo. Każdy czwórki ma coś w sobie dobrego. Cała czwórka jest pod opieką Au Pair, i to właściwie praktycznie cały czas, ale o tym za chwilę...
„— A może będziecie egzekwować te zasady przez Skyp'a?”
Rodzeństwo wspólnie trzyma się razem, choć nie brak sprzeczek między nimi. Jednak czegoś mi tu zabrało. Z jednej strony na moich ustach pojawiał się uśmiech i odczuwałam te wszystkie emocje, dotyczące ich odczuć, jeśli chodzi o Iris i braku rodziców, z drugiej niestety nie uważam, że te tematy zostały świetnie przedstawione.
Jeśli chodzi o rodziców, których tak naprawdę nie ma w domu, na co dzień ich dzieci mieszkają z Zoranem, ich Au Pair, ale według mnie jest traktowany, jak trzeci rodzic, bo to on przede wszystkim zajmuje się całą gromadą dzieci i to nie jest wcale takie proste...
„Na co Zoran odparł:
— Z całym szacunkiem, ale to nie jest moja córka i być może przez te swoje podróże zapomnieliście, jak trudno jest sprawować kontrolę nad czwórką dzieci, zwłaszcza kiedy jedno z nich jest krnąbrnym nastolatkiem.
— Kogo nazywasz krnąbrnym?- zapytał tata.
— Cóż, skoro tak uważasz, to może powinnyśmy zastanowić się nad naszym układem — dodała mama.
— W porządku, zniknę od razu, gdy znajdziecie jakiegoś innego frajera chcącego odgrywać rolę kucharki, niani i zastępczego rodzica — oświadczył Zoran”.
Rodziciele są bardzo zapracowani i w domu w ogóle ich nie ma na co dzień, chociaż rozumiem, że chcą zapełnić swoje głowy po stracie córki, lecz nie jest to wyjście.
Pierwszy raz przeczytałam coś z twórczości Natashy Farrante i na pewno sięgnę po drugą część. Aczkolwiek Czas po Iris nie jest dla mnie młodzieżówką, która należy do moich ulubieńców.
#rozpadającasięzkażdymdniemrodzina#żałoba#życiepostracie#rodzeństwo#AuPair#Wieczniezapracowanirodzice#nastoletnieproblemy#ciepło#humor#przyjaźń
http://bookaholicandwriter.blogspot.com/2023/03/czas-po-iris-natasha-farrant-recenzja.html
„Czasami myślę, że tylko ja o tym pamiętam”.
więcej Pokaż mimo toBlue, trzynastoletnia dziewczyna, która straciła siostrę bliźniaczkę, mierzy się z tęsknotą za kimś, kto był jej bliski. A Flora, szesnastolatka i najstarsza z rodzeństwa, również jest niczemu sobie, jak jej młodsze rodzeństwo. Każdy czwórki ma coś w sobie dobrego. Cała czwórka jest pod opieką Au Pair, i to właściwie...
Bluebell Gadsby ma trzynaście lat i zmaga się z tragedią za dużą jak na swój wiek. W wyniku wypadku zginęła jej siostra bliźniaczka Iris. Dziewczyna odnosi wrażenie, że cała rodzina zapomniała, ale ona nie umie zapomnieć. By ujarzmić ból po stracie dokumentuje ona codzienność za pomocą pamiętnika i kamery, z tego powodu niektóre rozdziały są napisane w formie transkrypcji nagrań. Utrwala ona różne momenty, zaczynając od miłosnych podbojów i ambicji aktorskich starszej siostry, opieką nad młodszą rodzeństwem, relacji z opiekunem Zoranem, odbudową utraconych przyjaźni, tęsknocie nie tylko za bliźniaczką, ale też za wiecznie nieobecnymi rodzicami.
Warto zaznaczyć wyjątkową kolorystykę i nawiązanie do treści ukryte na okładce. Różowawy kwiatek widniejący na pierwszym planie to iris, z kolei niebieskie kwiatki po obu jego stronach to hiacyntowiec zwyczajny, czyli Bluebell.
Karty książki zapełniają ciekawe opisy, wydarzenia i jeszcze ciekawsze postacie. Wszystko owiane słodko-gorzkim klimatem. Dzięki temu, dzieło na długo pozostaję w pamięci.
Bluebell Gadsby ma trzynaście lat i zmaga się z tragedią za dużą jak na swój wiek. W wyniku wypadku zginęła jej siostra bliźniaczka Iris. Dziewczyna odnosi wrażenie, że cała rodzina zapomniała, ale ona nie umie zapomnieć. By ujarzmić ból po stracie dokumentuje ona codzienność za pomocą pamiętnika i kamery, z tego powodu niektóre rozdziały są napisane w formie transkrypcji...
więcej Pokaż mimo toPo tę książkę sięgnęłam dzięki okładce, ale jak się okazało nie jest ona największym atutem Czasu po Iris.
Nie spodziewałam się czegoś tak poruszającego. Autorka idealnie wpasowuje się w postać cichej, można powiedzieć, że pogrążonej w żałobie nastolatki.
Daję 9/10 ponieważ nie podobał mi się wątek miłosny, chyba średio pasuje mi do tej książki.
Czekam z niecierpliwością na następne tomy serii.
Po tę książkę sięgnęłam dzięki okładce, ale jak się okazało nie jest ona największym atutem Czasu po Iris.
więcej Pokaż mimo toNie spodziewałam się czegoś tak poruszającego. Autorka idealnie wpasowuje się w postać cichej, można powiedzieć, że pogrążonej w żałobie nastolatki.
Daję 9/10 ponieważ nie podobał mi się wątek miłosny, chyba średio pasuje mi do tej książki.
Czekam z niecierpliwością...
Więcej takich książek! Mimo trudnego wątku (śmierć jednej z bliźniaczek) książka jest pogodna, ciepła, mądra. Duzo w niej o nastoletnich rozterkach. Wspaniała postać opiekuna Zorana. Dla nastolatków i ich rodziców.
Więcej takich książek! Mimo trudnego wątku (śmierć jednej z bliźniaczek) książka jest pogodna, ciepła, mądra. Duzo w niej o nastoletnich rozterkach. Wspaniała postać opiekuna Zorana. Dla nastolatków i ich rodziców.
Pokaż mimo tochoć wiekiem bliżej mi do rodziców Iris, wydaje mi się, że właśnie dla dorosłych ta książka może być bardziej poruszająca, niż dla nastolatków. świetna, wzruszająca i pozostająca na długo w pamięci lektura
choć wiekiem bliżej mi do rodziców Iris, wydaje mi się, że właśnie dla dorosłych ta książka może być bardziej poruszająca, niż dla nastolatków. świetna, wzruszająca i pozostająca na długo w pamięci lektura
Pokaż mimo to,,Czas po Iris" to historia wielodzietnej rodziny mierzącej się ze stratą. Opowiedziana jest z perspektywy siostry bliźniaczki tytułowej Iris, Bluebell. Trzynastolatka próbuje poradzić sobie z bólem po utracie siostry na swój własny sposób - zatraca się w dokumentowaniu codzienności za pomocą pamiętnika i kamery. Mimo młodego wieku potrafi bardzo trafnie uchwycić codzienne życie rodzinne, rozterki miłosne starszej siostry oraz problemy związane z częstą nieobecnością rodziców.
🏵️💐
Ta książka mocno chwyciła mnie za serducho. Napisana jest niby prostym i lekkim językiem, ale emocje zrozpaczonych i zagubionych członków rodziny Gadsbych są wyczuwalne niemal na każdej stronie.
Jest to słodko-gorzka powieść, w której codzienne życie rodzinne jest bardzo niecodzienne. Można tu znaleźć wiele zabawnych incydentów, ponieważ Bluebell i jej rodzeństwo mają głowy pełne pomysłów. Trudno jednak czytało mi się o tym, jak spragnione miłości dzieci są notorycznie pozostawiane w domu pod opieką wynajętego au pair (mimo że był naprawdę wspaniałą osobą). Ta powieść pokazuje, że każdy tak naprawdę inaczej radzi sobie ze stratą i że nie zawsze pozostaje to bez wpływu na bliskie osoby.
Bardzo cieszę się, że sięgnęłam po tę książkę i już nie mogę się doczekać aż poznam dalsze losy Bluebell i jej bliskich 🌼
,,Czas po Iris" to historia wielodzietnej rodziny mierzącej się ze stratą. Opowiedziana jest z perspektywy siostry bliźniaczki tytułowej Iris, Bluebell. Trzynastolatka próbuje poradzić sobie z bólem po utracie siostry na swój własny sposób - zatraca się w dokumentowaniu codzienności za pomocą pamiętnika i kamery. Mimo młodego wieku potrafi bardzo trafnie uchwycić codzienne...
więcej Pokaż mimo toCzas po Iris to pierwsza część przedstawiająca nam rodzinę Gadsby: nieco zwariowaną, ciepłą, pełną zagadek i pokazującą nam, czytelnikom, że nie ma ludzi idealnych. A to, co dzieli, może tak naprawdę łączyć. I co najważniejsze, że każdy z nas, niezależnie od wieku, ma swoje problemy i bolączki. Bluebell ma trzynaście lat. Jej życie stało się puste, gdy zmarła jej bliźniaczka Iris. Próba pogodzenia się ze stratą i funkcjonowania na nowo nie jest łatwa. Zaczyna prowadzić filmowy pamiętnik, patrzy na świat przez obiektyw, starając się zrozumieć jego reguły gry. Dlaczego się zakochujemy? O co chodzi w małżeństwie i dlaczego macierzyństwo jest trudne? Bluebell jest jedną z licznego rodzeństwa. W domu Gadsby panuje gwar, a każdy z nich inaczej reaguje na stratę. Rodzice zostawiają dzieci pod opieką bośniackiego imigranta, który sam poznaje, co to znaczy mieć dom, rodzinę. Czas po Iris to wzruszająca opowieść, pokazująca nam, że nic nie jest łatwe. To niezwykle trudne pokazać na przykładzie życia bohaterów, że każdy z nas jest inny. Jedni po stracie mogą żyć zupełnie normalnie, inni zaś wszędzie czują obecność tej osoby. Brakuje im „dzień dobry”, wspólnego spędzania czasu… Kolejni będą uciekać do swojego świata, odgradzać się grubym murem, udając, że wszystko jest w porządku. Bluebell w tym wszystkim jest poniekąd osamotniona, są chwile, że to obiektyw kamery musi stać się jej przyjacielem, tym buforem między ją, a tym, co chciałaby powiedzieć Irs. Choć dla wielu może się wydawać, że ta historia jest przepełniona smutkiem, to tylko pozory. Po każdej burzy wychodzi słońce, a czasem na niebie pojawia się i tęcza: ta nadzieja, że będzie lepiej.
Czas po Iris to pierwsza część przedstawiająca nam rodzinę Gadsby: nieco zwariowaną, ciepłą, pełną zagadek i pokazującą nam, czytelnikom, że nie ma ludzi idealnych. A to, co dzieli, może tak naprawdę łączyć. I co najważniejsze, że każdy z nas, niezależnie od wieku, ma swoje problemy i bolączki. Bluebell ma trzynaście lat. Jej życie stało się puste, gdy zmarła jej...
więcej Pokaż mimo toMam w ostatnim czasie naprawdę wyjątkową czytelniczą passę, tak że wpisy na blogu zaczynają układać się w jedną wielką Księgę Zachwytów. Bardzo mnie to cieszy, bo okazuje się, że moje literackie wybory są trafne, a kuszące marketingowe slogany nie wiodą mnie na manowce. A skoro jesteśmy w fazie zachwytów, nie ma lepszego momentu na to, by zaprezentować powieść, którą jakiś czas temu zgodziłam się objąć patronatem i która właśnie w stan zachwytu idealnie się wpisuje - oto "Czas po Iris" Natashy Farrant.
To początek czterotomowego cyklu Pamiętniki Bluebell Gadsby i - prawdę powiedziawszy - do rozpaczy doprowadza mnie fakt, że nie ukazał się w całości, bo kto raz sięgnie po jeden z tomów, ten zapragnie pochłonąć pozostałe. To takie książki, które bardzo chciałabym czytać mając lat naście. Odnalazłam głęboko w sobie równolatkę Bluebell i zachwyciłam się jej historią.
To mogłaby być zadziwiająco przygnębiająca lektura. W jej centrum bowiem tkwi wielka wyrwa po utraconym dziecku, po siostrze, która była, i teraz tak bardzo jej brakuje. Ta nieobecność rzuca się cieniem na codzienność Gadsbych, a najbardziej na Blue, która zawsze pozostaje niejako w cieniu, nie do końca zauważana, skryta za obiektywem kamery.
Przedstawiona w książce sytuacja jest czymś w rodzaju "krajobrazu po bitwie", studium rodziny w stanie rozpadu, w którym ratujący się przed obłędem rodzice zdają się nie zauważać cierpienia dzieci. To bardzo mądra, wnikliwa, ale i zrozumiała dla nastoletniego odbiorcy analiza emocji, które towarzyszą przeżywaniu żałoby i niemożności odnalezienia się w nowej sytuacji. To książka o relacjach - pisana z empatią wobec każdego bohatera, nawet tego, którego postępowanie wywołuje u nas przede wszystkim gniew.
Autorka gra w swojej opowieści na emocjach niczym wirtuoz na harfie, wydobywając z niej całe spektrum dźwięków, od niskich, przygnębiających tonów, przez te wyrażające niepokój, po ciepłe, nostalgiczne, a nawet, chwilami, wysokie radosne tony, których zdawałoby się tak bardzo brak w życiu rodziny. I jest to kompozycja bardzo dojrzała, która z jednej strony trafi w gusta młodych odbiorców, a jednocześnie podbije serca dorosłych, którzy postanowią zgłębić tę historię. Jak wspomniałam - takie książki chciałam czytać jako wchodząca w wiek dojrzewania nastolatka, a jednocześnie teraz z radością dokarmiam nimi moje wewnętrzne dziecko.
To książka, która z jednej strony wyciska łzy z oczu, a z drugiej otula jak ramiona ukochanej osoby. W całym szpalerze prezentowanych zdarzeń zachowuje przy tym autentyczność, wiarygodność pozwalającą nie tylko cieszyć się z lektury, ale i refleksyjnie przyjrzeć się wywoływanym przez nią emocjom i podejmowanym zagadnieniom. Mądra, wnikliwa, poruszająca, a przy tym delikatna i zabawna powieść o tym, że w życiu nie wszystko da się naprawić, ale warto zawalczyć o rodzinę i o siebie. O tym, że czas leczy rany, ale tylko wtedy, gdy my sami pozwolimy im się zabliźnić. O tym, że czasem się gubimy, ale warto dać się odnaleźć. O sile rodziny i prawdziwej przyjaźni, zawiedzionych nadziejach i blaskach codzienności. Wspaniała historia, do której chce się wracać, którą pochłania się jednym tchem i wcale nie chce się kończyć. Jestem dumna, że mogę jej patronować i polecać - zarówno młodszym nastolatkom, jak i wrażliwym dorosłym.
Mam w ostatnim czasie naprawdę wyjątkową czytelniczą passę, tak że wpisy na blogu zaczynają układać się w jedną wielką Księgę Zachwytów. Bardzo mnie to cieszy, bo okazuje się, że moje literackie wybory są trafne, a kuszące marketingowe slogany nie wiodą mnie na manowce. A skoro jesteśmy w fazie zachwytów, nie ma lepszego momentu na to, by zaprezentować powieść, którą jakiś...
więcej Pokaż mimo toKsiążka Natashy Farrant "Czas po Iris"
to pierwszy tom serii "Pamiętniki Bluebell Gadsby".
Bluebell ma 13 lat i prowadzi pamiętnik w dwóch formach:
jako krótkie filmy wideo oraz w tradycyjnej formie słownego zapisu.
Filmy kręci kamerą z ręki, a w książce jest ich transkrypcja.
Okładka przyciąga wzrok i budzi przyrodnicze skojarzenia.
Kwiaty, liście, owady, łagodne kształty, sielankowe kolory.
Ale tytuł sugeruje, że to nie będzie prosta opowieść.
Może to historia rozliczeń, żalu, tęsknoty?
Kim była Iris? Dlaczego jej czas minął?
Iris była bliźniaczą siostrą Bluebell.
Nie żyje od 3 lat. Zginęła w wypadku.
A życie reszty rodziny musi toczyć się dalej.
Ale nie, nie jest to powieść o smutku, stracie, szukaniu winy,
roztrząsaniu wspomnień, rozdrapywaniu ran, użalaniu się.
To słodko-gorzka, nieco dziwna, ale bardzo ciepła opowieść o rodzinie.
Całkiem zwyczajnej, a jednak niezwyczajnej rodzinie wielodzietnej.
Tak autentyczna jak pamiętnik nastolatki,
która zauważa i duże sprawy, i małe.
Na początku Blue jest dosyć zdystansowana,
niby żyje normalnie, ale unika kolegów i koleżanek w szkole.
Chce być niewidzialna, niezauważalna, nie niepokojona,
co nie zawsze się udaje, zwłaszcza, że jej starsza siostra lubi błyszczeć.
Blue opisuje gwiazdy, szczury domowe, kolegów,
młodsze rodzeństwo, bośniackiego opiekuna,
nowego chłopaka z sąsiedztwa.
Opisuje miłosne perypetie siostry, opiekę nad maluchami,
swoją tęsknotę za Iris i wciąż nieobecnymi rodzicami.
Robi to tak naturalnie, ale dość chłodnym okiem,
może dlatego wchodziłam w jej opowieść powoli.
Ale potem już nie mogłam przestać czytać,
byłam już cała zanurzona w tej historii.
I chcę więcej! Tak!
https://bajdocja.blogspot.com/2022/06/czas-po-iris.html
Książka Natashy Farrant "Czas po Iris"
więcej Pokaż mimo toto pierwszy tom serii "Pamiętniki Bluebell Gadsby".
Bluebell ma 13 lat i prowadzi pamiętnik w dwóch formach:
jako krótkie filmy wideo oraz w tradycyjnej formie słownego zapisu.
Filmy kręci kamerą z ręki, a w książce jest ich transkrypcja.
Okładka przyciąga wzrok i budzi przyrodnicze skojarzenia.
Kwiaty, liście, owady, łagodne...