Lubię historie alternatywne. Jest to efekt niesamowicie skomplikowanego procesu myślowego, który daje nam kompletnie nową i odmienną rzeczywistość. Jednak stworzyć przekonujący świat jest niezwykle trudno. Należy pamiętać o wielu czynnikach, nie tylko tak popularnych, jak historia czy biografie. Pisarze często nie zastanawiają się, jak zmiana małego wydarzenia wpływa na prawodawstwo, społeczeństwo, kulturę czy religię. A przecież tworząc kompletnie alternatywną rzeczywistość, można nawet sformułować nowe podstawy fizyki lub biologii. Wymaga to co prawda ogromnego zaangażowania i niezwykłej dyscypliny przy pisaniu, ale efekt może być więcej niż rewelacyjny.

Częściej autorzy decydują się na z pozoru łatwiejszy wariant. Łączą dwa niepasujące do siebie elementy i sprawdzają, co z tego wyjdzie. Dlaczego „z pozoru”? Bo końcowy efekt wcale nie musi być przekonywający dla czytelnika, więc trzeba się solidnie natrudzić, aby coś wymyślić. Jesteśmy wyczuleni na sztuczność i brak „tego czegoś”. Przez to nie tylko autor się męczy podczas pisania książki, ale i czytelnik w czasie lektury. Tym bardziej się cieszę, że Robert J. Szmidt napisał dzieło, które nie tylko wciąga od pierwszej strony, ale i jest oryginalne.

„Zgasić słońce. Szpony smoka” to tak naprawdę prequel opowiadania zamieszczonego w „Innych światach” (antologii inspirowanej malarstwem Jakuba Różalskiego) – rzecz jasna tego samego autora. Głównym bohaterem powieści jest Andrzej Horodyński, niby Polak, ale przecież urodzony pod butem rosyjskiego zaborcy. Jest rok 1905, a wcielony do armii Horodyński bierze udział w rozpaczliwym ataku zjednoczonych wojsk na potężnego wroga – Japonię. Kraj Kwitnącej Wiśni podbija coraz większe połacie Azji i Europy, przez co stał się zagrożeniem na skalę światową. Atak na Tokio jest trudny i niebezpieczny, gdyż Azjaci mają coś, co może z łatwością zniszczyć setki powietrznych statków. Smoki. Tak więc trzymajcie się mocno, bo pierwsze sto stron to jedna wielka niesamowita scena batalistyczna.

Potem jest trochę spokojniej, ale nie mam zamiaru spoilerować. Sami zobaczycie, że warto skorzystać z zaproszenia autora do wykreowanego przez niego świata. Tak więc z jednej strony początek XX wieku, a z drugiej ogromne podniebne maszyny. Nie tylko fani steampunka będą zadowoleni, ale i miłośnicy kultury dalekiego wschodu. Ja sam akurat się do tych drugim nie zaliczam, ale doceniam połączenie, które ani na moment nie wywołuje śmieszności. A jeszcze jak do tego dodamy smoki, to już w ogóle wychodzi mieszanka, jakiej w polskiej literaturze dawno nie było. I niech ktoś mi powie, że fantastyka jest dla dzieci.

Warto również poświęcić kilka zdań głównemu bohaterowi – Andrzejowi Horodyńskiemu. Jest to po prostu chłopak rzucony wbrew sobie w wir wielkiej wojny. Podatny na wpływy, wewnętrznie rozdarty i zaangażowany. Przy okazji wzbudza zaufanie i sympatię czytelnika. Autor sprawia, że losy młodego Polaka nie są nam obojętne, przez co zakończenie tym bardziej zachwyca. Bo musicie wiedzieć, że końcówka nie tylko świetnie koresponduje z całą powieścią, ale i przyprawia o szybsze bicie serca.

Nie wiem, czy „Zgasić słońce. Szpony smoka” to początek jakiejś serii. Nie znalazłem informacji na ten temat, ale w sumie drugi tom przywitałbym z zadowoleniem. Ze zdziwieniem przyznaję, że odnalazłem się w tej konwencji (gdyż, jak wspomniałem, nie jestem wielkim fanem japońskich motywów), a wręcz ją polubiłem i chcę więcej. Tak więc, panie Szmidt, nic nie sugeruję, ale…

Michał Wnuk