Szaunisi przeszli do historii jako jedni z najbardziej walecznych wojowników, z determinacją broniący swej ziemi przez prawie sześćdziesiąt lat nieustannych walk. Zawsze stali na pierwszej linii frontu, broniąc się zaciekle przed napierającą "białą falą". Mieli reputację walecznych i okrutnych wojowników. Catawbowie opowiadali, że Szaunisi byli tak zajadli i okrutni, że ponoć wilki się ich bały i omijały z daleka. Nawet Irokezi ostrzegali przed ich okrucieństwem francuskich misjonarzy wędrujących na południe.

Takimi Szaunisi byli zapewne w oczach wrogów, jednak ludziom, których uznawali za przyjaciół, pokazywali zupełnie inne oblicze. Byli ludźmi niezwykle przywiązanymi do rodziny i przyjaciół. Byli także bezgranicznie przywiązani do swych tradycji i wierzeń plemiennych oraz etnocentrycznego konserwatyzmu.

Szaunisi okazali się największymi wędrowcami pośród wszystkich ludów Ameryki Północnej. Wielokrotnie przemieszczali się na obszarze dzisiejszych stanów Nowy Jork, Pensylwania, Ohio, Karolina Południowa, Georgia i Alabama. W XIX wieku Szaunisi przewędrowali jeszcze Kansas, Indianę i Missouri, a część z nich dotarła aż do Teksasu i Meksyku.

Spis treści

Wstęp

Początki

Religia i kosmologia

Organizacja społeczna

Kultura materialna i gospodarka

Ceremonie i tańce

Historia

Okres kolonialny - między Anglią i Francją

Pod panowaniem brytyjskim

Amerykańska wojna o niepodległość — pogranicze w ogniu

Koalicja Indian - ostatnie wielkie bitwy na starym północno-zachodnim pograniczu

Wapakoneta

Wizja Tenskwatawy

Za Missisipi

Sławni Szaunisi

Notka o języku Szaunisów

Mały słownik polsko-szauniski

Bibliografia

Indeks osób

Indeks nazw etnicznych i etnograficznych

Indeks nazw geograficznych

Źródła ilustracji

Spis ilustracji

Spis map