Milkman

Książka wyjątkowa - oryginalna, momentami przezabawna, ale nie mogłam jej skończyć, w ostatecznym rozrachunku zanudziła mnie na śmierć.

Rzecz dzieje się w bliżej nieokreślonym mieście w Irlandii Północnej w okresie terrorystycznej walki Irlandczyków z Brytyjczykami, a więc lata 70-te, lata dorastania narratorki. Wspaniale opisuje ten świat "my" i "oni" - utkwiło mi w pamięci, że nawet wybór imion dla dzieci miał podłoże walki politycznej. Jest trochę takich wstawek (dla mnie nawet za mało), oprócz tego po prostu proza życia w prowincjonalnym miasteczku w Irlandii Północnej to dla mnie - interesującej się Wielką Brytanią, Irlandią - mega ciekawe. Dlatego czytałam i czytałam, chcąc więcej.

Do pewnego momentu wybór formatu, stylu książki też mnie urzekł - właśnie ten irlandzki strumień świadomości. Ciąg myśli i zdarzeń, historyjek i ploteczek o tym i o tamtym, o tych, o tamtych... No właśnie do momentu, kiedy już mi się to znudziło, przejadło, trudno mi się było w tym ciągu skupić i pozostać w temacie wyznaczonym przez autorkę. Raczej odpływałam, ale już w swoją stronę, "budziłam się" wiele stron dalej, totalnie w innym miejscu niż chciała autorka, a powroty były bardzo ciężkie.

A Milkman... no cóż, to chyba tylko pretekst, tło tych opisów. W każdym razie o Milkmanie nie mam nic do powiedzenia.

Książka wyjątkowa - oryginalna, momentami przezabawna, ale nie mogłam jej skończyć, w ostatecznym rozrachunku zanudziła mnie na śmierć.

Rzecz dzieje się w bliżej nieokreślonym mieście w Irlandii Północnej w okresie terrorystycznej walki Irlandczyków z Brytyjczykami, a więc lata 70-te, lata dorastania narratorki. Wspaniale opisuje ten świat "my" i "oni" - utkwiło mi w...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Anna Burnes – Milkman

Powieść, która została w tym roku nagrodzona Nagrodą Bookera, wywarła na mnie mocne wrażenie.

‘Mleczarza’ można czytać na dwa sposoby: albo zanurzając się w krwawą historię The Trobules w Irlandii Północnej, albo zapominając o faktycznym historycznym tle, i czytając go jako obraz nieokreślonej paranoicznej dystopii, ze społeczeństwem podzielonym na nas i tych innych, gdzie każdy inny jest wrogiem. Inny jest innej religii, wspiera ‘kraj zza wody’, chodzi do innych barów, szkół, mieszka na innych ulicach...

Główna bohaterka ma osiemnaście lat i nie jest zamężna. W oczach jej matki daje więc zły przykład młodszym siostrom. Do tego chodzi ulicami czytając książki. Nikt tak nie robi. Ona się wyróżnia, choć woli być niezauważalna.
Pewnego dnia tutułowy Mleczarz (Milkman) proponuje, że ją podwiezie. Ona nie przyjmuje propozycji, ale ktoś ich widział. Ktoś opowiedział sąsiadom, że widział ich razem. Czy był to ich jedyny raz? Pewnie nie, bo dlaczego miałby to być tylko jeden raz? Na pewno coś między nimi jest. I plotka się roznosi, atmosfera gęstnieje. Milkman przeradza się w stalkera – pojawia się tam gdzie ona, za to w krzakach, za rogiem, za drzewem, zawsze ukrywa się ktoś z aparatem fotograficznym. Więc wszyscy już wiedzą – ona jest kochanką wysokopostawionego(?) członka organizacji paramilitarnej, mimo że on nigdy nawet jej nie dotknął.

I tu zaczyna się studium osaczenia: kobiety przez mężczyznę, jednostki przez otoczenie, społeczności przez ‘władzę’ tę oficjalną i tę podziemną. Bohaterka nie ma wsparcia w nikim i sytuacja niszczy ją psychicznie i fizycznie. Co więcej, jej nowa pozycja kochanki prawdziwego mężczyzny, niesie ze sobą inne konsekwencje.

Ta książka to coś więcej niż opowieść o małomiasteczkowej zaściankowości, duszności, plotkach. Tu schematy postępowania i życiowych wyborów są zinstytucjonowane. A wszystko dzieje się w ciągłym poczuciu zagrożenia – ze strony policji, wojska, swoich organizacji paramilitarnych, tych innych bojowników, wszystkich urzędów. Tu normą jest, że ludzie giną z ‘powodów politycznych’, ale normą nie są kobiety chodzące na spotkania feministek. Jesteś normaly, jeśli w wieku 16 lat poślubiłeś kogoś kogo nie kochasz, ale pokochanie kogoś ze złej religii to grzech ciężki, za który karą jest śmierć lub banicja. Bohaterowie muszą się odnaleźć w tym wrogim świecie, a ci którzy nie dają sobie rady popadają w choroby psychiczne. Żadko ktoś będzie leczony, bo w szpitalu czają się agenci, którzy tylko czekają, by taką jednostkę zamienić w informatora.

To tylko próbka osobliwego świata z powieści Anny Burns. Tylko co bardziej dziwne, ten świat, istaniał naprawdę, w Irlandii Północnej, nie tak dawno, w latach 70-tych. Czyli w cywilizowanym świecie, na terytorium Wielkiej Brytanii, bomby, strzelaniny, zabójstwa polityczne były codziennością.

Narracja jest ciekawa, trochę jak strumień świadomości osiemnastolatki. Prawie nikogo nie znamy z imienia, nie wiemy w jakim mieście dzieje się akcja, żadna religia, żadne państwo nie są nazwane.

Nawet dzisiaj społeczeństwo Irlandii Północnej jest pełne otwartych ran, za to bramy w ‘peace wall’ co wieczór są zamykane. W niektórych regionach praktycznie każda rodzina była w jakiś sposób dotknięta przez terroryzm. Ilość samobójstw na 1000 mieszkańców jest najwyższa w całej Wielkiej Brytanii. Pisarze stamtąd, jak Anna Burns, zaczynają się powoli przebijać z ich wizją rzeczywistości, wspomnieniami, liżąc skaleczenia. Czytelnicy powinni mieć to na uwadze – w najbliższych latach możemy spodziewać się kolejnych perełek z tego regionu.

Gorąco polecam!

*czytane w wersji oryginalnej

Anna Burnes – Milkman

Powieść, która została w tym roku nagrodzona Nagrodą Bookera, wywarła na mnie mocne wrażenie.

‘Mleczarza’ można czytać na dwa sposoby: albo zanurzając się w krwawą historię The Trobules w Irlandii Północnej, albo zapominając o faktycznym historycznym tle, i czytając go jako obraz nieokreślonej paranoicznej dystopii, ze społeczeństwem podzielonym na...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Milkman: boys will be boys.

Lata siedemdziesiąte ubiegłego stulecia, Irlandia, czas "The Troubles".
“The day Somebody McSomebody put a gun to my breast and called me a cat and threatened to shoot me was the same day the milkman died”
Tym zdaniem, zdaniem zdradzajacym jej koniec, zostaje otwarta historia siedmiu spotkań z tytułowym Milkmanem, czołowym członkiem niewymienionej z nazwy organizacji paramilitarnej walczącej o wyzwolenie Irlandii.
Historia nieprosta od której trudno się jednak oderwać. W części wielokrotnie już opisana (abberacja życia kiedy przeżywa się je w małej, zamkniętej społeczności. Abberacja społeczności,rządzących nią reguł i zwyczajów, kiedy poddana jest ona prawu wojny), w niektórych fragmentach nowatorska (opis sytuacji ofiary zbrodni jeszcze nienazwanej. Jej wykluczenia, napiętnowania i psychicznego rozpadu do których doprowadza zamknięcie w sytuacji niejasnej, rozmytej brakiem słów zdolnych ją opisać.)
"Milkman" to przede wszystkim perspektywa i język ofiary, uzupełniająca ten jurystyczny i bezosobowy o konotacje potrzebne do pełnego zrozumienia problemu wykroczeń i przestępstw o charakterze seksualnym. Poszerzająca świadomość ich dotyczącą o przemilczane dotąd wymiary, zmuszająca do redefiniowania pojęcia sprawcy, rozszerzenia go poza osobę tego, który bezpośrednio przyczynia się do cierpienia, na tych, którzy to cierpienie umożliwiają,na tych, którzy nazywają je słuszną konsekwencją, tych, którzy uciszają cierpieniem dotkniętych i tych, którzy to cierpienie konstytuują własnymi, skrywanymi apetytami.
I choć powyższe ujęcie tematyki poruszanej na jej stronach może stwarzać wrażenie, że będzie się miało do czynienia z lekturą ciężką w odbiorze i nieprzyjemną, w rzeczywistości, dzięki prowadzeniu narracji głosem żywym, bardzo osiemnastoletnim ale przy tym bystrym i spostrzegawczym, całość tworzy mocny,humorystyczny, bezpośredni i przystępny efekt.
Wyraźne postacie, ciekawe rozwiązania fabularne, uniwersalizujący sposób opisu stanu wojny domowej i jego wpływu na obywatelską i prywatną codzienność (jeden z wiodących, obok problemu stalkingu, motyw powieści) zamierzony feminizm to kolejne dobre powody by po ten tytuł sięgnąć.
Pozostaje mieć nadzieję, że przekład sprosta wyzwaniu tłumaczenia bez wytracania charakterystycznego tonu języka Anny Burns, tego jak w Milkmanie potrafi być zabawny, niecodzienny i celny zarazem.
Dobry Booker.

Milkman: boys will be boys.

Lata siedemdziesiąte ubiegłego stulecia, Irlandia, czas "The Troubles".
“The day Somebody McSomebody put a gun to my breast and called me a cat and threatened to shoot me was the same day the milkman died”
Tym zdaniem, zdaniem zdradzajacym jej koniec, zostaje otwarta historia siedmiu spotkań z tytułowym Milkmanem, czołowym członkiem...

więcej

mniej

Pokaż mimo to