Nowa Fantastyka 426 (03/2018)

Demon zapory - Anna Łagan
Bardzo przyzwoite, napisane bezpretensjonalnie opowiadanie. Fabularnie historia zajmująca, umieszczona w przemyślanym świecie jakiegoś pełzającego post-apo. Choć jest to rzecz zamknięta, to otwiera wiele potencjalnych ścieżek i swobodnie mogłaby być pierwszym rozdziałem powieści. Mam nadzieję, że autorka kiedyś taką popełni. To krótkie opowiadanie wystarczyło bym połknął przynętę i nadział się na haczyk. Będę wyglądał dalszych prac tej pani.
7,5/10

Czas deszczów - Sonia Korta
Rzecz zerżnieta, na granicy plagiatu, z noweli Henryka Sienkiewicza Za chlebem. Gdyby obedrzeć opowieść z fantastycznego sztafarzu można by ją postawić pomiędzy dziełami Orzeszkowej, Prusa czy Żeromskiego. Pozytywistyczne pochylenie się nad ciężką sytuacją proletariatu tyle, że na odległej planecie. Napisane przyzwoicie ale szału nie robi.
5,5/10

Mechanizm gojenia - Magdalena Kucenty
Fabuła jakaś rozmyta, podobnie z rzeczywistością opowiadania. Czytałem dwa tygodnie temu i nie jestem w stanie przypomnieć sobie o czym to. Nawet pobieżne przejrzenie, krótkiego przecież tekstu, niczego mi w zasadzie nie uporządkowało. Kilka scen i wspomnienie, że lektura nie bolała. To wszystko.
5,5/10

Wszystkie śmierci Apolinarego - Magdalena Świerczek-Gryboś
Jakieś wirtualne wielopoziomowe wieloświaty, zabawa świadomością i rozważania nad percepcją rzeczywistością. Jakieś reminiscencje Kongresu futurologicznego. Och, jakie to było nudne, męczące i wtórne.
2,5/10

Skraj - Olga Onojko
Dobrze przemyślane, ładnie napisane opowiadanie o rzeczywistości wewnątrz pewnej zony. Trochę po Strugackich, trochę jako rewers. Mamy też nutę totalitaryzmu i buntu przeciw niemu ale podany w oryginalny sposób, z nieoczywistym, doskonale wyważonym zakończeniem. Świetna rzecz.
8/10

Przyszłość to błękit - Catherynne M. Valente
Świat post-apo, historia dziewczyny której największą zbrodnią było odebranie ludzkości nadziei. Zasadnicze pytanie które autorka stawia, to czy lepiej żyć w świadomości brutalnej prawdy czy może lepiej nie przyjmować do wiadomości faktów, oszukiwać samego siebie, i żyć nieuzasadnioną nadzieją? Rzeczywistość w postaci ogromnej popularności rozmaitych religii zdaje się odpowiadać na to pytanie. W podobnym tonie utrzymuje swą historię pani Valente.
Do minusów zaliczyłbym pewne zmanierowanie stylu i konstrukcja rzeczywistości która mi lekko trzeszczy. Ale to drobne wady, niespecjalnie psujące przyjemność lektury. Warto.
7,5/10

Publicystyka:
W związku ze śmiercią Ursuli K. Le Guin mamy artykuł przypominający jej postać. Aleksandra Radziejewska proponuje zestaw tytułów, którymi można zachęcić do fantastyki czytelników, którzy czymś tam się kiedyś sparzyli w tym gatunku. Rozumiem autorski dobór pozycji, nie do końca oczywistych a także umowność tematu ale umieszczenie w tym koszyku Wszyscy na Zanzibarze Brunnera, jest kosmiczną wpadką. Może i nie jest to jakoś specjalnie głupia książka ale napisana jest koszmarnie. Jest to dla mnie number one w kategorii "Najgorzej skonstruowana powieść SF w historii". Dalej mamy skróconą historię Celtów, a zaraz potem Barbarelli. Drugą część rozpoczynają tradycyjne wspominki i rozważania nad historią i literaturą Macieja Parowskiego. Podczas lektury tego numeru dowiedziałem się o śmierci autora. W wielu sprawach kompletnie go nie rozumiałem, wiele jego wypowiedzi mam za zupełne brednie. Trzeba jednak przyznać, że był postacią nietuzinkową, tytanem pracy, który dla fantastyki zrobił chyba więcej niż ktokolwiek inny. Dzięki. Haska i Stachowicz przypominają koncepcje post-apo w przed-fantastycznym świecie. Chmielarz daje ostatni z poradników jak połączyć w jednym świecie SF i kryminał. Umówmy się, w kontekście całości, szału nie było. Kosik męczy samograja w postaci przewidywań co do przyszłości sztucznej inteligencji a Watts dla równowagi gada o świadomości w ludzkich mózgach. Dla odmiany Kołodziejczak mówi o mózgach i świadomości w kontekście obcych obcych. Na zakończenie Orbitowski o doli aktorskiej i złych filmach. Jak zwykle ładnie.

Komiks:
Kur i Bednarczyk męczą tego Lila i Puta na poziomie słabego dowcipu, opowiadanego po raz dwieście dwudziesty siódmy, przez nestora rodu przy niedzielnym obiedzie. Malują go dalej brzydko ale jakby trochę ładniej. Alebo się przyzwyczaiłem.
Scenariusz 4/10, grafika 5/10.

Recenzje:
Tak sobie. Recenzja Drakuli Stokera? Serio? Ok, rozumiem, ktoś zapłacił za reklamę. Przepraszam. Z drugiej strony jest kilka pozycji nieoczywistych, mało znanych. I to jest słuszna linia. Czyli w sumie nie najgorzej.

Fajny numer literacko, publicystycznie też całkiem całkiem.
8/10

Demon zapory - Anna Łagan
Bardzo przyzwoite, napisane bezpretensjonalnie opowiadanie. Fabularnie historia zajmująca, umieszczona w przemyślanym świecie jakiegoś pełzającego post-apo. Choć jest to rzecz zamknięta, to otwiera wiele potencjalnych ścieżek i swobodnie mogłaby być pierwszym rozdziałem powieści. Mam nadzieję, że autorka kiedyś taką popełni. To krótkie opowiadanie...

Ten "kobiecy" numer czasopisma ma sporo do zaoferowania. Opowiadania są wyłącznie pióra autorek a i w publicystyce znajdą się zarówno żeńskie bohaterki (Barbarella),jak i autorki.

Numer planowano pewnikiem na Dzień Kobiet, ale śmierć Ursuli K. Le Guin i napisany z tego smutnego powodu artykuł nadają tej edycji "Nowej Fantastyki" zupełnie inne znaczenie. Z kurtuazyjnego ukłonu w kierunku Pań powstał hołd dla jednej z najważniejszych autorek literatury fantastycznej.

Czytelnik ma z czego wybierać a teksty, choć tym razem raczej krótkie, trzymają poziom. Catherynne M. Valente udowadnia ponownie, że zasłużenie jest wysoko cenioną autorką. Sonia Korta debiutuje bardzo klimatycznym tekstem, który chciałbym kiedyś przeczytać jako pierwszy rozdział powieści. Reszta tekstów jest absolutnie OK a ich tematyka różnorodna, więc każdy powinien znaleźć tutaj coś dla siebie.

Publicystyka być może nie aż tak dobra, ale artykuł Pawła Deptucha o Barbarelli bardzo przypadł mi do gustu. Autor zebrał w nim sporo ciekawych informacji o tej bardzo ważnej dla popkultury amazonce.

Ten "kobiecy" numer czasopisma ma sporo do zaoferowania. Opowiadania są wyłącznie pióra autorek a i w publicystyce znajdą się zarówno żeńskie bohaterki (Barbarella),jak i autorki.

Numer planowano pewnikiem na Dzień Kobiet, ale śmierć Ursuli K. Le Guin i napisany z tego smutnego powodu artykuł nadają tej edycji "Nowej Fantastyki" zupełnie inne znaczenie. Z kurtuazyjnego...

Czas na moje trzy grosze ;).

Z okazji Dnia Kobiet redakcja zafundowała mam mocno kobiecy numer. Czy to echa ostatniej gównoburzy na Fejsbuku? Ryzykowne posunięcie, bo Dzień Kobiet to ponoć najbardziej seksistowskie ze świąt :).

Co nam fantastyczne damy w marcu zaproponowały?

Bezapelacyjnie najlepsze jest opowiadanie Catherynne M. Valente „Przyszłość to błękit”. Karkołomne, acz jakże pięknie wykonane, połączenie „Alicji w krainie czarów” z „Waterworld” i wątkami ekologicznymi. Oraz jakże prawdziwy morał, że ludzie najbardziej nienawidzą, gdy odbiera się im nadzieję. I potrafią być niesamowicie okrutni – „dziękuję za poinstruowanie”. Klasa!

„Skraj” Olgi Onojko – jak zwykle, literatura rosyjska nie zawodzi. I, też jak zwykle, wygrywa klimatem. Choć pani Onojko jest młoda i pamiętać nie może czasów słusznie minionych, aż mrozi kości podobieństwo świata opowieści do ZSRR – coś, co przypomina walki wewnętrzne KGB – Armia Czerwona, wszechobecna biurokracja, braki w zaopatrzeniu, pewna siermiężność ludzi i otoczenia. Oraz pomysł, że najgroźniejsze dla świata mogą być piękno i sztuka, oraz drugi – że za magiczną granicą (żelazną kurtyną?) czeka nas śmierć lub raj. I tylko ludzie są tacy jak wszędzie – z gruntu dobrzy, ale zagubieni w tym wrogim otoczeniu. Wyborne!

Czas na opowiadania polskie. Najbardziej podobał mi się chyba „Duch zapory” Anny Łagan. Historia może nieskomplikowana i dość sztampowa, ale świat – całkiem ciekawy (budził dalekie skojarzenia ze światami Nowego Słońca czy Umierającej Ziemi – zaawansowana technika traktowana jak magia). Trochę się historia szpiega nagina (po co otwierał i zamykał śluzy, skoro chciał tamę wysadzić?),ale bez dziur logicznych jednak (może inaczej nie mógł systemu zapory opanować?). Oraz, po raz kolejny po opowiadaniu Mirabell, podobało mi się rozwiązanie walki bohaterów, czyli… ucieczka (początkowo) Ayi. Nie samcze „hurra, bij, zabij”, a spokojne, kobiece, rozważenie „za” i „przeciw” w celu wybrania optymalnego rozwiązania. Fajne!

„Mechanizm gojenia” Magdaleny Kucenty (Tenszy) – podobało mi się, ale… Najpierw pochwalę: świetny świat (nawiązania do Westworld i Trójmiasta smaczne),wiarygodna bohaterka. Natomiast uważam, że autorka powinna wyraźniej zasygnalizować prawdziwą tożsamość Mikasa. Bo zakończenie opowiadania wyskakuje trochę jak diabeł z pudełka. Fakt, że w pierwszej scenie nie widać twarzy Mikasa, to chyba za mało. A może mi coś umknęło?

„Wszystkie śmierci Apolinarego” Magdaleny Świerczek-Gryboś (Naz) – podobnie jak opowiadanie Tenszy – podobało się, ale… Nienowy temat, że wirtual może być lepszy niż real, oraz czy ratować tych, którzy nie chcą być ratowani? Niespecjalnie wiem, po co tu inwazja Obcych, oraz czy One mogły by być aż tak, hm, głupie, by pozwolić Apolinaremu na knucie planów swej zagłady za pomocą tabletu i manipulacji czasem? W każdym razie – dobre zakończenie.

Oraz „Czas deszczów” Soni Korty (gravel, czy tak?) – no cóż… Po pierwsze (i dla mnie najważniejsze) – opowiadanie nie przechodzi testu „brzytwą Lema”. Zamieńmy statki kosmiczne na ciężarówki, Selvę na Bieszczady, Ziemię na Warszawę czy Sosnowiec, a otrzymamy świat z „Bazy ludzi umarłych” czy „Siekierezady”. Czyli element fantastyczny jest tu niekoniecznym ozdobnikiem. Dalej niestety też nie jest dobrze. I dotyczy to i ogółu, i szczegółu. Ogółu – po co Ziemianom to drewno? Na podpałkę? Wpadły mi do głowy tylko dwa wyjaśnienia: albo do pozyskiwania jakichś substancji leczniczych, albo do produkcji luksusowych dóbr (np. mebli). Ale, wobec tego, po co transportować całe bale? Transport kosmiczny, jaki by nie był, tani być nie może. Nie lepiej przerabiać drewno na Selvie i wysyłać gotowy produkt? Dalej – jak wynika z opisów, na Selvie życie zwierzęce praktycznie nie istnieje, brak też (uwaga!) ekologów. Nie łatwiej (i taniej) puścić w las jakiegoś zmechanizowanego harvestera, który ciął będzie wszystko do ściółki zamiast wynajmować drogich pracowników fizycznych? No chyba, że szukamy konkretnego rodzaju drzewa (jakiegoś kauczukowca, do ziemskich doświadczeń sięgając),ale autorka takich tropów nie daje. Jakim cudem Rick skojarzył się Johnowi z wilkiem, skoro ten nie mógł go na oczy widzieć? Z książki? Niech będzie, ale w takim razie skąd John wie, że Rick odrzuca głowę „wilczym sposobem”? Dlaczego John dowiaduje się, jak to jest na Ziemi, dopiero na statku? W leśnych obozach się o tym nigdy nie mówi? Dlaczego chłopak pracę w tartaku zna z opowieści, skoro całe życie szwendał się po przytartacznych obozach? Gdzie są kobiety w świecie Selvy? Są i denerwujące szczegóły – kosmiczny transportowiec ląduje na “lotnisku” (toć to nie statek powietrzny),chłopak udaje się na nim „pod pokład” (udawanie się „pod pokład” pasuje tylko do jednostek pływających albo „Sokoła Millenium”, gdzie należy się ukryć przed Imperium),Jeff „wychyla” łyk z piersiówki (z piersiówki to można pociągnąć, wychylić – kieliszek). A już rozbroiła mnie nazwa drzew – „kosmiczne sekwoje”, pretensjonalna jak wpis ze sztambucha pensjonarki. BTW – sekwoje są iglaste, a las Selvy zdaje się liściasty. Gdybyż chociaż tekst bronił się niebanalnym przesłaniem, ale konkluzja – „wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma”, nie zasługuje na sześć stron druku. Opowiadanie do zapomnienia niestety!

W publicystyce – wreszcie temat, w którym pani Kułakowska mogła się wyżyć, a ja nie będę na jej wynurzenia marudził. Po prostu – lubię (jak chyba wszyscy?) twórczość pani LeGuin. Mętnie sobie tylko przypominam, że wiele lat temu na coś w rodzaju komunizmu w „Wydziedziczonych” strasznie kręciłem nosem. Ale młody i głupi wtedy byłem, to może dziś spojrzałbym na to inaczej ;)? O Celtach też mi się podobało, acz pani Wołyńska czasem się nadmiernie rozpędza i zrównywanie teorii naukowych z fikcją literacką Howarda uważam za grube nieporozumienie. Po liście „polecanek” pani Radziejewskiej jednak widać różnicę między fantastyką „kobiecą” i „męską”. Choć nie wszystkie pozycje czytałem, z opisów wynika, że są to w większości pozycje tzw. „fantastyki miękkiej”, z nienachalnym, ukrytym wręcz czasem, elementem fantastycznym (no, może Brunner się wyłamuje, ale jego na pewno początkującym bym nie polecił). Ciekawe byłoby przeczytać takie „polecanki” redaktorów „NF”. Szkoda, że skończył się cykl Chmielarza, bo chociaż po kryminały sięgam raczej rzadko, to fajnie się zapoznać z uwagami konstruktora takich opowieści. Watts chyba za bardzo beznamiętnie o siostrach Hogan (chciałby, jak Barnum, wystawiać je w cyrku czy co? Albo poeksperymentować jak na szczurach w labiryncie?). Reszta – bez uwag (a nie, jedną mam do Kołodziejczaka – trudne słowo to „prestidigitator”, bo ono aż kłuje na początku felietonu).

Literówek – szesnaście (nawet w spisie treści?!),i niestety dwa orty (i to oba, o dziwo, u Tenszy) – „nowopoznana” i „nie możliwe”.

PS. Najserdeczniejsze życzenia dla Stopki Redakcyjnej – wszak i ona jest rodzaju żeńskiego :D.

Czas na moje trzy grosze ;).

Z okazji Dnia Kobiet redakcja zafundowała mam mocno kobiecy numer. Czy to echa ostatniej gównoburzy na Fejsbuku? Ryzykowne posunięcie, bo Dzień Kobiet to ponoć najbardziej seksistowskie ze świąt :).

Co nam fantastyczne damy w marcu zaproponowały?

Bezapelacyjnie najlepsze jest opowiadanie Catherynne M. Valente „Przyszłość to błękit”....

Publicystyka: (7/10)
- polecane: Zastrzyk Przyszłości (o zapisie danych na molekułach DNA, choć chciałbym nieco więcej),Fantastyka dla opornych (zestaw, oczywiście subiektywnych:),pozycji dla przyszłego SF-fila, jest pare kawałków, które z chęcią bym spróbował) i stałe trio RK, TK i ŁO, do którego dołącza Peter W. (wygląda, że na stałe (ponownie))
- pozostałe, pewnie trafiają w gusta innych
Proza polska, marcowe Panie:
- "Demon Zapory" Anny Łagan - 5/10, niby fantasy, a jednak nie.. czyta się całkiem smacznie
- "Czas deszczów" Soni Korty - 5/10, że pozwolę sobie zacytować "maźnięte estetyką SF" historia kosmodrwala
- "Mechanizm gojenia" Magdaleny Kucenty - 6/10, całkiem, całkiem...
- "Wszystkie..." Magdaleny Świerczek-Gryboś - 7/10, jak to się ładnie nazywa: postapo. I równie dobrze czyta.
Proza zagraniczna, również same lejdis:
- "Skraj" Olgu Onojko - 7/10, tak przejmująco... sowiecko
- "Przyszłość..." Catherynne Valente - 5/10, Catherynne, Catherynne... podbiła me podniebienie w Wydaniu Specjalnym, tu chyba specjalnie przesoliła zupę, ale i tak ma u mnie fory

Publicystyka: (7/10)
- polecane: Zastrzyk Przyszłości (o zapisie danych na molekułach DNA, choć chciałbym nieco więcej),Fantastyka dla opornych (zestaw, oczywiście subiektywnych:),pozycji dla przyszłego SF-fila, jest pare kawałków, które z chęcią bym spróbował) i stałe trio RK, TK i ŁO, do którego dołącza Peter W. (wygląda, że na stałe (ponownie))
- pozostałe, pewnie...