Źle przetłumaczony podtytuł daje fałszywe nastawienie co do treści książki. Tak, Neron to postać tak gęsto otoczona mitami, że ciężko dostrzec ją jako człowieka. Tak, Neron popełniał zbrodnicze czyny. Tak, Neronowi nie można było ufać. Ale jednocześnie przecież, jeśli spojrzymy na kontekst to ujrzymy, że z całej dynastii julijsko-klaudyjskiej, Neron wypada jako ten najłagodniejszy, najbardziej stonowany. To cesarz artysta, któremu nie zależało na mordowaniu by utrzymać władzę, tylko na byciu podziwianym poprzez jego twórczość. To cesarz, który politycznie nie prowokował Senatu ani armii. On jedynie odpowiadał siłą na spiski, zamachy i ataki. No, trudno mu mieć za złe, że bronił swojego życia. Był słabym politykiem, ale potrafił również być człowiekiem czynu, który na przykład w czasie wielkiego pożaru na pierwszych liniach walczył z ogniem, samemu biorąc udział w gaszeniu pożaru. A jeśli odejmiemy od niego i te wieki mrocznych legend, które się na niego ułożyły to wyjdzie nam obraz jeszcze bardziej pozytywny. Uważam, że gdyby nie agresywna natura Rzymu i jej oligarchów to Neron mógłby zostać jednym z najlepszych cesarzy. Najpewniej jednym z największych zwolenników pokoju i sztuki bez wojen i rozlewu krwi.
Zapraszam również do krótkiego filmiku mojego autorstwa, opowiadającym o życiu tego nieszczęsnego, według mnie, cesarza: https://www.youtube.com/watch?v=i11_8u34lrk

Źle przetłumaczony podtytuł daje fałszywe nastawienie co do treści książki. Tak, Neron to postać tak gęsto otoczona mitami, że ciężko dostrzec ją jako człowieka. Tak, Neron popełniał zbrodnicze czyny. Tak, Neronowi nie można było ufać. Ale jednocześnie przecież, jeśli spojrzymy na kontekst to ujrzymy, że z całej dynastii julijsko-klaudyjskiej, Neron wypada jako ten...

Książka to lekko fablaryzowana opowieść o Neronie i ego czasach. Ksążka nie jest typową pracą histoyczną z całym aparatem naukowym, ale można sporo się zniej dowiedzieć o Rzymie z drugiej pollowy I w p.n.e. Napisana jest przystępnym językiem i dobrze się ją czyta. Nie należy się spodziewać analizy krytycznj źródeł.

Książka to lekko fablaryzowana opowieść o Neronie i ego czasach. Ksążka nie jest typową pracą histoyczną z całym aparatem naukowym, ale można sporo się zniej dowiedzieć o Rzymie z drugiej pollowy I w p.n.e. Napisana jest przystępnym językiem i dobrze się ją czyta. Nie należy się spodziewać analizy krytycznj źródeł.

Neron. Okrutny zbrodniarz rozgrzeszony (2000)

Ciekawa biografia, skierowana dla odbiorcy średnio-zaawansowanego i szerokich mas laików, niekoniecznie zainteresowanych starożytnością, napisana przystępnym, atrakcyjnym językiem, mimowolnie kojarzącym się polskiemu odbiorcy z telewizyjnymi narracjami Bogusława Wołoszańskiego. Sensacyjne tempo, śmiałe analizy, rozgrzebywanie interesujących wątków pobocznych oraz sensowne dociekanie genezy nastrojów społecznych – wszystko we właściwych proporcjach i z umiarem. Tekst nie jest bez wad*, ale jako produkt rozrywkowy, popularyzatorski, sprawdza się świetnie. Całość czyta się z dużą przyjemnością, a informacje w nim zawarte nie tylko odmalowują ducha epoki, ale mogą też rzucić pewne światło na nasze czasy, zwłaszcza w kontekście czarnego PR-u, plotek i vox populi.

Po raz pierwszy książkę wydano nad Wisłą jako „Neron odarty z mitów”, zaledwie rok po oryginale (2001). W drugiej edycji, z 2006, zmieniono tytuł i okładkę. Tak by pasowała do serii „Wielcy Historii”. Za polski przekład – całkiem dobry – odpowiada Jacek Hołówka, filozof i etyk (rocznik 1943). Szkoda że nie pozostano przy pierwszej wersji tytułu, bliższej oryginałowi – „Nero. Man behind myth”. Autor zdecydowanie nie rozgrzesza tu Nerona, nie usprawiedliwia go, nie ocenia wedle pokrętnych praw Kościoła, a jedynie wyjaśnia motywy działań i stawia wyraźną granicę między faktem a narosłą przez lata fikcją.


* DROBNE UWAGI CO DO TEKSTU ORYGINALNEGO I TŁUMACZENIA:
str. 12 – wynikato (wynika to); str. 13 – zdemaskować (obnażyć?); str. 15 – „Bitynia & Pont“ (w polskim, gdzie nie trzeba pisać aż trzech kręconych literek, gdzie wystarczy zwykła kreska i kropka – znak ten jest wyjątkowo zbędny); str. 29 – braci Grimmów (braci Grimm); str. 32 – „kolos na słomianych nogach” – glinianych (!); str. 34 – 3 linijka od końca, humor z zeszytów szkolnych; str. 40, 8 linijka, zbędne „gdyż”; str. 51 – „podbój Anglii” – oczywiście to skrót myślowy, jednak kiedy autor pisze o czasach w których nie było tam jeszcze żadnych Anglów ani Sasów stwarza to wrażenie omyłki, a młodego odbiorcę może wprowadzać w błąd; str. 69 – pierwsze zdanie drugiego akapitu nie jest zbyt błyskotliwe; str. 73-74 – brzmi to jak koncepcja ówczesnych plotkarzy, nie fakty; str. 75 – Kladiusza (Klaudiusza); str. 84 – Armeńczyków (Ormian); str. 124 – „rzymscy rycerze” – tj. EQUITES (jeźdźcy)?; str. 125 – wtedy nie było Wschodniej Anglii... przodkowie Anglów i Sasów którzy za około 300 lat przybędą siedzą wówczas w Germanii; str. 130 – miała nastąpić czy nastąpiła?; str. 139 – nie królewskim a cesarskim; str. 162 – linijka przed pierwszym akapitem – „dzielnic miasta”, z korzyścią dla tekstu byłoby skasowanie drugiego słowa; str. 175 – Szymon Mag nie był jak się zdaje przywódcą „chrześcijańskich gnostyków”(?); str. 250 – zasiedlić (osiedlić); str. 253 – „żołnierz rzekomo pierdnął...” – czy ten kolokwializm jest tu aby na miejscu?; w indeksie brak imienia żony Nerona, Statyli, być może nie tylko jej.
Wyjąwszy to co wyżej, w tekście znalazło by się jeszcze kilka fragmentów w które warto zaingerować dla podniesienia jego walorów, ogólnie jednak przekład zdecydowanie udany.

PS Historie o truciznach czy statkach-pułapkach nie są zbyt przekonujące. Kontrastowo – refleksje nt. wczesnych chrześcijan, nastrojów w Imperium – są bardzo sensowne. Ciężko pisać o Neronie dokładnie i szczegółowo – zwłaszcza z perspektywy prawie dwóch tysiącleci, przez pryzmat często nieobiektywnych źródeł, ale Richard Holland poradził sobie całkiem nieźle.

Neron. Okrutny zbrodniarz rozgrzeszony (2000)

Ciekawa biografia, skierowana dla odbiorcy średnio-zaawansowanego i szerokich mas laików, niekoniecznie zainteresowanych starożytnością, napisana przystępnym, atrakcyjnym językiem, mimowolnie kojarzącym się polskiemu odbiorcy z telewizyjnymi narracjami Bogusława Wołoszańskiego. Sensacyjne tempo, śmiałe analizy, rozgrzebywanie...

Cóż można powiedzieć? Wspaniała książka!

Dla wszystkich miłośników Rzymu i jego historii książka ta powinna stanowić lekturę obowiązkową. Wraz z autorem śledzimy losy cesarza Nerona i odkrywamy jego mniej znane oblicze. Wraz z kolejnymi stronami wizerunek cesarza-okrutnika, cesarza-despoty i cesarza-podpalacza powoli zaczyna się zmieniać. Pod koniec książki z zaskoczeniem odkrywamy, że zaczynamy go rozumieć.

Autor doskonale opisuje straszne warunki, w których Neron spędził jako dziecko – oddzielony od matki (Julii Agrypiny Starszej) i w strachu o własne życie. Bez ojca, za to ze stryjem (Kaligulą),który budzi przerażenie swoją nieprzewidywalnością. Gdy wreszcie chłopiec odzyskuje matkę, relacja z nią zmienia się w układ skrajnie toksyczny. Z książki wyłania się obraz zaborczej, przerażającej kobiety, która swoje cele realizuje po trupach. A ich osiągnięcie nie będzie możliwe bez posłużenia się synem. Dużą część książki wypełnia właśnie Agrypinie i jej dążenie do władzy.

Autor stawia tezę, że to właśnie relacja z matką przyczyniła się do zwichrowania charakteru Nerona. Z jednej strony postawiła go na szczycie politycznej drabiny, z drugiej – uzależniając go od siebie chciała sama sprawować rządy za jego pośrednictwem.

Książka – wbrew tytułowi – nie rozgrzesza ani wybiela Nerona. Raczej próbuje wytłumaczyć jego postępowanie i uczynić go bardziej ludzkim. Ukazuje go raczej jako młodzieńca o słabym charakterze, który całe życie był od kogoś zależny : najpierw od matki, potem od doradców – Burrusa i Seneki. A uwolniwszy się wreszcie z pętających go więzów uzależnił się od kolejnych osób ze swego otoczenia – Poppei Sabiny i Ofoniusza Tygellina. Ci ostatni podsycali w nim cechy, które zarówno matka jak i Burrus i Seneka wcześniej tłumili.

Megalomania, narcyzm, pożądanie poklasku i aprobaty dla swego postępowania – te wszystkie cechy, ujawniły się w Neronie w drugim okresie jego panowania, gdy otoczenia przestało go hamować. Wcześniej Rzymianie Nerona uwielbiali. Neron-śpiewak, Neron-aktor, Neron-woźnica : to było już za wiele dla mieszkańców Rzymu, którzy oczekiwali od władcy innych cech.

I co z tego, że za panowania Nerona mniej ludzi straciło życie, niż za rządów Augusta (za młodu przezywanego „rzeźnik”),czy Cezara (który wymordował pół Galii),albo Wespazjana (krwawo stłumione powstanie w Judei)? Co z tego, że Neron nie prowadził żadnych wojen? że stronił od krwawych igrzysk preferując greckie zawody sportowe i sztukę? Historia bywa okrutna i niekiedy bardzo przypadkowo przykleja etykietki. Neronowi niechętni mu starożytni historycy „dorobili gębę” krwawego i szalonego despoty. I właśnie z takim wizerunkiem Nerona autor recenzowanej książki walczy. Jak dla mnie - w sposób bardzo przekonujący.

Cóż można powiedzieć? Wspaniała książka!

Dla wszystkich miłośników Rzymu i jego historii książka ta powinna stanowić lekturę obowiązkową. Wraz z autorem śledzimy losy cesarza Nerona i odkrywamy jego mniej znane oblicze. Wraz z kolejnymi stronami wizerunek cesarza-okrutnika, cesarza-despoty i cesarza-podpalacza powoli zaczyna się zmieniać. Pod koniec książki z zaskoczeniem...

Dawno już nie miałem w sobie takiej ambiwalencji po zakończeniu lektury.
Książka Richarda Hollanda ma kilka poważnych wad. Pierwsza dotyczy wyłącznie polskiego przekładu, a konkretniej podtytułu, który mocno fałszuje jej treść. Naprawdę, "the man behind the myth" to nie to samo co "okrutny zbrodniarz rozgrzeszony". Tym bardziej, że Holland nie rozgrzesza Nerona. Pisze o jego zbrodniach, czasem nie kryjąc obrzydzenia, szczególnie przy okazji śmierci Oktawii. Autor stara się jedynie zrozumieć cesarza i wykazać, że wcale nie wyróżniał się okrucieństwem w gronie pryncepsów I wieku naszej ery. Niestety, moim zdaniem kilkukrotnie jednak przeszarżowuje w wybielaniu Nerona. Oczyszczenie go z zamordowania Brytanika na podstawie opinii współczesnego kryminologa (opartej na kolorze skóry ofiary tuż przed kremacją)... Coś takiego może wywołać wątpliwości, ale Holland zdaje się być pewnym niewinności augusta w tym konkretnym przypadku. Niemal absurdalnie brzmi też wywód broniący Nerona przed plotką o tym, że poronienie Poppei (i w efekcie jej śmierć) wywołał sam cesarz, kopiąc ją w brzuch. Linia obrony wygląda tu tak, że podobno takie sceny do pomyślenia są jedynie wśród społecznych nizin... To już jest naiwność, panie Holland.
Niebywałą szarżą intelektualną autor popisuje się też w epilogu. Otóż przypuszcza on tam intelektualny atak na... Apokalipsę św. Jana. Posuwa się do stwierdzenia, że ma ona jakiś przedziwny związek z Auschwitz w XX wieku... Cóż tu dobitnie widać, że książkę pisał dziennikarz, nie historyk.
Ale jedna ambiwalencja... 7 gwiazdek... Jest tak z dwóch powodów. Po pierwsze: generalnie autor ma rację, że Nerona zdemonizowano przez wieki i on to (zazwyczaj) bardzo sprawnie udowadnia. Po drugie: to jest naprawdę dobrze napisane, literacko nie ma się do czego przyczepić. A ponieważ sama materia jest fascynująca i pióro pisarza jej nie zepsuło... to jednak polecam. Z zastrzeżeniami, ale polecam.

Dawno już nie miałem w sobie takiej ambiwalencji po zakończeniu lektury.
Książka Richarda Hollanda ma kilka poważnych wad. Pierwsza dotyczy wyłącznie polskiego przekładu, a konkretniej podtytułu, który mocno fałszuje jej treść. Naprawdę, "the man behind the myth" to nie to samo co "okrutny zbrodniarz rozgrzeszony". Tym bardziej, że Holland nie rozgrzesza Nerona. Pisze o...

Niby nic szczególnego ale całkiem miło się to czyta. Pewne racjonalizowane niepozbawione podstaw, a sam osobiście zawsze lubiłem Nerona, więc radosną dla mnie to lekturą było. Mało zabijania chrześcijan, przynajmniej przez Nerona, a jednak warto.

Niby nic szczególnego ale całkiem miło się to czyta. Pewne racjonalizowane niepozbawione podstaw, a sam osobiście zawsze lubiłem Nerona, więc radosną dla mnie to lekturą było. Mało zabijania chrześcijan, przynajmniej przez Nerona, a jednak warto.

Lubię odkłamywanie historii

Lubię odkłamywanie historii

Gdyby podręczniki do historii były napisane, tak jak Holland napisał "Nerona", nie potrafiłabym się od nich oderwać i cały czas bym się uczyła.
Warto sięgnąć po tę książkę nie tylko ze względu na temat cesarza, lecz także, aby poznać życie codzienne Rzymu.

Gdyby podręczniki do historii były napisane, tak jak Holland napisał "Nerona", nie potrafiłabym się od nich oderwać i cały czas bym się uczyła.
Warto sięgnąć po tę książkę nie tylko ze względu na temat cesarza, lecz także, aby poznać życie codzienne Rzymu.

Dla osób, które podzielają opinię "Och, ten demoniczny Neron, którym diabeł miotał jeszcze za życia, na pewno smaży się teraz w piekle, w jednym kotle z Aleksandrem VI i Ted'em Bundy" książka ta nie będzie komplentym rozczarowaniem. Wbrew zamysłowi autora, ujętemu transparentnie w podtytule, Neron został wybielony bardziej, aniżeli rozgrzeszony, jakkolwiek Holland przedstawia tę niejednoznaczną postać z kontradykcyjnej perspektywy wobec tendencyjnego i ukonstytuowanego na uprzedzeniach opisu Henryka Sienkiewicza w "Quo Vadis".
Neron pozostaje zbrodniarzem, przy czym korekcie uległa natura jego motywacji. Oto w książce Hollanda jawi się on człowiekiem zagubionym, któremu sprawiają wprawdzie radość sukcesy jego pryncypatu, wszelako afirmującym wartości, idee i postawy, które pozostają w sprzeczności z zasadniczymi formułami, założeniami oraz celami ustroju. Upada bez wątpienia mit sadystycznego błazna o zmiennych nastrojach, lecz nadal dostrzegamy w nim wyrazistą predylekcję do emfazy, a także świadomość pozycji najpotężniejszego człowieka na świecie, brzemienną w daleko posunięte nadużycia i pozbawioną zahamowań wolność osobistą.
Aberracja od ekspansywnego paradygmatu oktawiańskiego ustroju i zwrot ku pacyfistycznej polityce nie czynią jeszcze Nerona świętoszkiem, matricida pozostaje matkobójcą, przy czym, jeśli przywołamy casus okrytych niesławą prześladowań chrześcijan, w czasach punickich prawa naturalne człowieka nie były uznawane za aksjomaty, toteż stanowią raczej przywileje określonych klas w ściśle ustruktyryzowanym społeczeństwie. Autor rozkłada, zatem akcenty na konieczność holistycznej analizy uwarunkowań historycznych i refleksję nad mentalnością ludzi, niestety sam dokonuje jej w stopniu dość ogólnym i pobieżnym, aby wstąpić do stowarzyszenia Annales.
Nie został również wyświetlony w sposób pogłębiony i psychoanalityczny bardzo ważny proces przemiany Nerona, jego metanoia, z wysportowanego, oczytanego młodzieńca w pozbawionego skrupułów wieprza, zapoznawani jesteśmy zaś wyłącznie ze znamiennymi, lecz pojedyńczymi fragmentami tego nagłego przesilenia.
Poniższa książka stanowi zaledwie wstęp do dalszych studiów nad postacią Nerona. Niestety spostrzegamy ilościowy deficyt translacji prac zagranicznych badaczy w tej materii. Polecam wszystkim zainteresowanym "Nerona", autorstwa Michaela Granta.

Dla osób, które podzielają opinię "Och, ten demoniczny Neron, którym diabeł miotał jeszcze za życia, na pewno smaży się teraz w piekle, w jednym kotle z Aleksandrem VI i Ted'em Bundy" książka ta nie będzie komplentym rozczarowaniem. Wbrew zamysłowi autora, ujętemu transparentnie w podtytule, Neron został wybielony bardziej, aniżeli rozgrzeszony, jakkolwiek Holland...

Niestety autorowi nie udaje się do końca rozgrzeszyć Nerona. Niemniej jednak książka warta sprawdzenia, bo ukazuje też kilka pozytywnych cech cesarza, pozwala spojrzeć na niego nieco przychylniej i daje nowy punkt widzenia na jego historię.

Niestety autorowi nie udaje się do końca rozgrzeszyć Nerona. Niemniej jednak książka warta sprawdzenia, bo ukazuje też kilka pozytywnych cech cesarza, pozwala spojrzeć na niego nieco przychylniej i daje nowy punkt widzenia na jego historię.