Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Oktawian August. Przybrany syn Cezara. Pierwszy cesarz rzymski. Postać, która wywarła kardynalny wpływ nie tylko na losy Rzymu, ale całej Europy. Czy autor wystarczająco dokładnie nakreślił nam portret „pierwszego wśród równych”? Richard Holland na wstępie przybliża nam kontekst państwa rzymskiego tamtych czasów. Wydarzenia z życia Oktawiana stają się wtedy dla nas klarowniejsze. Dowiadujemy się o okolicznościach śmierci Cezara. Okresie chaosu i niepokoju, jaki nastał po jego śmierci. Rywalizacji Augusta i Marka Antoniusza o władzę. Wreszcie o komedii republiki, kiedy nie było już istotnych zagrożeń dla władzy pierwszego cesarza. Możemy odnieść wrażenie, że jest to książka o czasach Oktawiana Augusta, nie o nim samym. Po lekturze obraz pierwszego cesarza jako człowieka nie będzie tak wyraźny, jak moglibyśmy tego oczekiwać. Dowiemy się o nim wprawdzie więcej niż o innych postaciach tamtego okresu, ale nie jest to drastyczna różnica. Prawdopodobnie o taki stan rzeczy nie powinniśmy obwiniać autora, lecz skąpość źródeł. Chwilami możemy zauważyć, że Richard Holland robił, co mógł, przedstawiając nam najdrobniejsze anegdoty z życia Oktawiana. One wszystkie pomagają nam wyrobić stosunkowe pojęcie o Auguście nie tylko jako władcy, ale również prywatnym człowieku. Niemniej jednak nie oceniamy potencjalnej pracy włożonej przez autora. Sięgając po tę książkę, prawdopodobnie większość z nas chciała przyjrzeć się dokładnie sylwetce jednego z najsłynniejszych Rzymian. Ja sam czuję niedosyt i miało to wpływ na moją subiektywną ocenę. Chcę zaznaczyć, że nie jest moim zamiarem zniechęcanie kogokolwiek do lektury. Nie przeczytałem innych biografii Oktawiana Augusta. Nie mogę więc wykluczyć tego, że inne rozczarowują nieporównywalnie bardziej. Na koniec wspomnę o silnym punkcie publikacji. Bazując na mojej wiedzy historycznej, mogę ocenić, że autor wykazał się wysokim obiektywizmem. Bronił Oktawiana Augusta przed zarzutami historyków, którzy porównywali go do zbrodniarzy. Jednocześnie nie stronił od wytykania mu okrucieństw, których ów niekiedy się dopuszczał. Komu polecam książkę? Czytelnikom fascynującym się starożytnym Rzymem, a zwłaszcza postaciami, które odcisnęły trwałe piętno na państwie Romulusa.