"Alexandre Kojève i Walter Kayfmann Heglowską teorię Absolutu eksplikują jako równoznaczną z antropoteizmem [...] Fauerbacha" (10).

"Do myślicieli starożytnej Grecji, o których wzmiankuje Hegel, należy Parmenides. Był on zwolennikiem skrajnego monizmu statycznego, kwestionując realność zmiany i numeryczną wielość rzeczy. To różni go od autora fenomenologii ducha, którego monizm miał profil dynamiczny i nie podważał wielości bytów jednostkowych" (21).

"Hegel zgadzał się z Platonem tylko częściowo. Widział w idei byt pierwotny, ale - wbrew niemu - widział w niej połączenie ogólności i konkretności. Obaj odmienne także pojmowali relację między ideą a światem widzialnym: dla Platona był on jedynie 'odbitką', dla Hegla zaś 'innobytem' idei absolutnej" (22). "Termin 'idea' jest głownie proweniencji Platońskiej. O ile jednak starożytny myśliciel ideom przypisywał charakter uniwersalny, to filozof niemiecki ideom - obok pierwotnej fazy ogólnej - przyznał również istnienie jednostkowe. Jednostkowość ta sprawia, że idea jest bytem realnym [...]" (39). "Na formowanie się koncepcji dialektyki u Hegla wpłynął także dualizm ontologiczny Platona [...]" (45). "Hegel wyraźnie odcina się od ontologicznego dualizmu [...]" (52). "Rodowód filozoficzny tej koncepcji jest niewątpliwie platoński, lecz Hegel dystansował się (do pewnego stopnia) od starogreckiego myśliciela. Platon idee uważał za byty ogólne (powszechniki),autor niemiecki rozróżnił bardziej i mniej abstrakcyjne ujmowanie idei absolutnej. Abstrakcyjny charakter posiada idea na pierwszym etapie, tj. przed momentem jej 'uzewnętrznienia' w przyrodzie i świecie człowieka" (102).

suprapersonalny charakter ducha

"Jedni mówią o etapie sceptycyzmu epistemologicznego u Platona, inni - łącznie z Heglem - odczytują 'Parmenidesa' jako uznanie dialektyki sprzeczności rozumianej ontologicznie" (23).

"Hegel wielokrotnie odwoływał się do mistyków chrześcijańskich, preferując nurt panteizujący: mistrza Eckharta, Anioła Ślązaka i Jakuba Boehme. W pismach ich dostrzegał bliski mu doktrynalny wątek - ontologiczną więź bóstwa i człowieka tak daleko posuniętą, że prowadzi to aż do zatarcia świadomości indywidualnego człowieka" (25).

"Polemizował również z koncepcją intuicji intelektualnej Schellinga, twierdząc, że ujmuje ona świat w sposób statyczny i pomija jego złożoność" (31).

"Problem epistemologiczny jest rozwiązany wówczas, kiedy jest zniesiony" (32).

"Chociaż Hegel słusznie jest nazywany idealista, to jednak wyakcentował silne powiązanie filozofii z doświadczeniem" (32).

"Doświadczenie Hegel rozumie nie jako percepcję zmysłową świata zewnętrznego, lecz jako doświadczenie wewnętrzne świadomości ludzkiej. Doświadczeniem nie jest etapem przygotowawczym wobec poznania intelektualnego, transcendującego następnie do doświadczenie, ale sam fakt myśli, 'ruch dialektyczny, który świadomość uprawia na sobie samej, zarówno na swojej wiedzy, jak i na swoim przedmiocie - o ile w jego wyniku wyłania się dla niej nowy prawdziwy przedmiot'" (33).

"Dialektyka nie jest [...] równoznaczna z przyjęciem absurdalności bytu, nie wymaga przyjęcia nihilizmu" (46).

"Kwestionował zarówno absolutną tożsamość, jak i absolutną różnicę pomiędzy bytem i nicością, widząc rozwiązanie opozycji w fakcie zmiany" (48).

"Świadomość estetyczną i religijną uznawał za bardziej prymitywne od świadomości filozoficznej, lecz źródło prymitywności dostrzegał nie w treści, a jedynie w formie ujęcia prawdy" (62).

"Religia jest świadomością człowieka o Bogu, lecz równocześnie świadomością Boga w człowieku" (65).

"Rozum, jego myśl i pojęcia nie są poza bytem, lecz właśnie stanowią istotę realności" (86).

###

"[...] idea była dla niego właśnie synonimem realności" (102). "[...] zatem pojęcie jest ostatecznym źródłem wszelkiej realności" (93).

"Absolut-idea ni jest jeszcze pełnym Absolutem, brak mu bowiem konkretnej egzystencji. Duch absolutny, ujmowany w izolacji od triadycznego rozwoju, jest 'pustym słowem', dlatego Hegel uznał za konieczne określić bóstwo jako 'rezultat', gdyż 'dopiero na końcu jest tym, czym jest naprawdę'" (108).

"Heglowska teza autokreacji Absolutu jest możliwa do przyjęcia tylko w kontekście metafizyki monizmu i panteizmu. Z punktu widzenia filozofii Arystotelesowskiej jest to teoria nie do przyjęcia, ignoruje bowiem podstawowe pryncypia logiczno-bytowe: tożsamość i niesprzeczność" (111).

"Innym atrybutem Absolutu jest nieskończoność. Absolut jest sam w sobie nieskończony, lecz nie jest to radykalna i absolutna nieskończoność. Granicą nieskończoności jest bowiem skończoność, dlatego Hegel mówił o Bogu jako 'skończoności'" (114).

"Generalne ukierunkowanie historii ma charakter koniecznościowy, co nie wyklucza jednak wolności działania konkretnych ludzi" (119).

"Alexandre Kojève i Walter Kayfmann Heglowską teorię Absolutu eksplikują jako równoznaczną z antropoteizmem [...] Fauerbacha" (10).

"Do myślicieli starożytnej Grecji, o których wzmiankuje Hegel, należy Parmenides. Był on zwolennikiem skrajnego monizmu statycznego, kwestionując realność zmiany i numeryczną wielość rzeczy. To różni go od autora fenomenologii ducha, którego...