Stereotypy kulturowe po dziś dzień odgrywają zasadniczą rolę w postrzeganiu mieszkańców innych państw (np. Rosjanin - pijak, Niemiec - miłośnik porządku, Grek - lekkoduch),ale ich źródło nie zawsze tkwi w bezpośrednich kontaktach... nawet jeśli ktoś miał bezpośrednią styczność z jakimś narodem. Božidar Jezernik w kapitalny sposób ukazuje proces konstruowania takich stereotypów, często bazujących nie na tym, kto co widział i doświadczył, ale na dostosowywaniu narracji do oczekiwań czytelników. Stąd też w relacjach podróżniczych pojawiały się wiadomości, że Bałkany zamieszkują ludzie mający tylko jedno oko pośrodku czoła, albo jedną nogę zakończoną ogromną stopą, która pozwala schronić się przed słońcem niczym parasol. Większość wyobrażeń - nawet jeśli nie były tak dziwaczne jak powyższe - opierała się na poszukiwaniu sensacji czy zwykłych uprzedzeniach, stając się potem podstawą ważkich decyzji podejmowanych w zakresie polityki międzynarodowej. Z książki płynie ważne przesłanie: zamiast oceniać - zrozum, zamiast zakładać - poznaj.

Stereotypy kulturowe po dziś dzień odgrywają zasadniczą rolę w postrzeganiu mieszkańców innych państw (np. Rosjanin - pijak, Niemiec - miłośnik porządku, Grek - lekkoduch),ale ich źródło nie zawsze tkwi w bezpośrednich kontaktach... nawet jeśli ktoś miał bezpośrednią styczność z jakimś narodem. Božidar Jezernik w kapitalny sposób ukazuje proces konstruowania takich...

Fascynująca podróż po Bałkanach z czasów panowania Imperium Osmańskiego. Tym bardziej, że oglądamy je oczyma podróżników zachodnioeuropejskich przemierzających te tereny od XVI do początku XX wieku. Słoweński autor zebrał je i pogrupował, na szczęście problemowo a nie chronologicznie czy geograficznie.
Dla wielu z zachodnioeuropejskich podróżnych była to wyprawa na koniec świata, do miejsca tak obcego, że kompletnie niezrozumiałego. Niestety, wielu opisywało nie to co widziało, tylko to o czym słyszało i spodziewało się ujrzeć – np. włochate ryby, ludzi z ogonami czy też kobiety o tak długich piersiach, że „mogą one podać dziecku noszonemu na plecach sutek przez ramię lub pod pachą”.
Na szczęście mamy też opisy prawdziwe, dzięki którym poznajemy szczegóły codziennego życia bałkańskich Słowian, Albańczyków, Rumunów, Greków i Turków. Możemy dowiedzieć się wiele o kuchni, zwyczajach – niekiedy szokujących jak dekorowania przez Czarnogórców ogrodzeń głowami zabitych wrogów czy zasady dotyczące spania przez rodziny w ich wioskach.
Ciekawostkę stanowi tez fakt, że kawę XVI-wieczni podróżnicy opisują jako potwornie mocny i okropnie gorzki napój odurzający, spożywany przez muzułmanów w miejsce alkoholu, zabronionego przez islam.
Autor przytacza mnóstwo egzotycznych opisów, zaznaczając jednak, że wiele z nich tonie obserwacje, tylko przeczytane i przetworzone relacje innych. Wyrządziły one wiele szkody miejscowej ludności, utrwalając nieprawdziwe stereotypy. W efekcie pochodzące z czasów tureckich kamienne mosty identyfikowano jako … pozostałości po Imperium Rzymskim, bo gdzieżby na tym dzikim ale bliskim Wschodzie zbudowano coś tak wartościowego. Gdy pod koniec XIX wieku król Włoch ożenił się z czarnogórską księżniczką pierwsi turyści odwiedzający je krainę „...odkryli, ku swemu zdziwieniu, że Bliski Wschód jest mniej niebezpieczny, niż wiele europejskich stolic”. Inni byli rozczarowani, że wbrew ich oczekiwaniom Albańczycy „jedli posługując się nożem i widelcem”.
Z drugiej strony Bożidar Jezernik nie polemizuje z autorami, piętnującymi mieszkańców Bałkanów – niezależnie od religii i wyznania – za hołdowanie zabobonnym praktykom. Wyjaśnia też, kto i dlaczego wydrapywał oczy świętych na malowidłach w cerkwiach.
Jednym słowem ani raj, ani piekło, ale za to niesamowicie piękne, egzotyczne i intrygujące miejsce, o własnej historii i tradycjach. Dzięki autorowi czyta się szybko jak świetną powieść a o treści trudno zapomnieć.

Fascynująca podróż po Bałkanach z czasów panowania Imperium Osmańskiego. Tym bardziej, że oglądamy je oczyma podróżników zachodnioeuropejskich przemierzających te tereny od XVI do początku XX wieku. Słoweński autor zebrał je i pogrupował, na szczęście problemowo a nie chronologicznie czy geograficznie.
Dla wielu z zachodnioeuropejskich podróżnych była to wyprawa na koniec...

Książka fantastyczna w swojej prostocie. Czyta się lekko, przyjemnie, szybko, a przy tym można dowiedzieć się paru interesujących rzeczy. Niektóre rozdziały wiały nudą, inne pochłaniałam w mgnieniu oka. Obawiam się, że bardzo szybko zapomnę o treści zawartej w książce, jednak miło było odbyć podróż po Bałkanach.

Książka fantastyczna w swojej prostocie. Czyta się lekko, przyjemnie, szybko, a przy tym można dowiedzieć się paru interesujących rzeczy. Niektóre rozdziały wiały nudą, inne pochłaniałam w mgnieniu oka. Obawiam się, że bardzo szybko zapomnę o treści zawartej w książce, jednak miło było odbyć podróż po Bałkanach.

Książka absolutnie obowiązkowa dla slawistów, dla osób zafascynowanych Bałkanami stawić będzie intrygującą podróż w czasie i przestrzeni.

Książka absolutnie obowiązkowa dla slawistów, dla osób zafascynowanych Bałkanami stawić będzie intrygującą podróż w czasie i przestrzeni.

Bałkany przedstawione w książce Božidara Jezernika to dziwny świat pomiędzy Wschodem a Zachodem, Europą i Azją, cywilizacją i barbarzyństwem. Dla Europejczyków Bałkany w ciągu XIX i XX wieku były światem egzotycznym, prawie-orientem. Przybysze z Zachodu nie rozumieli Bałkanów, szukali w nich egzotyki, niezwykłości, a przy tym traktowali je pogardliwie, z poczuciem własnej wyższości. Szczególną wzgardę wzbudzali ci mieszkańcy regionu, którzy się westernizowali, przyjmowali europejską modę i obyczaje. Bowiem bałkański „dzikus” ubrany w zachodni strój „przypomina wszystko tylko nie dżentelmena”, staje się żałosny.

Dziś już raczej nikt nie ma wątpliwości, że linia podziału biegnie raczej między północą a południem niż między wschodem a zachodem. Niemniej spory co do zdefiniowania Bałkanów nadal trwają. Sytuacja była prostsza, gdy znajdowały się one pod władzą osmańską. Kiedy jednak Imperium zaczęło się kruszyć, kiedy poszczególne kraje i narody zyskiwały jeśli nie niepodległość, to przynajmniej jakąś formę autonomii, zaczęły się problemy. Problemy polegające na tym, że Bałkany należało jakoś przyporządkować. Niby to Europa, ale jednak nie do końca… Dostrzeżono, że są swoje, a jednak obce, znane, a jednak zapoznane. Był to międzyświat bliski geograficznie, lecz odległy kulturowo, świat będący grą romantycznej wyobraźni i pełen stereotypów.

A wszystko przez Turków, którzy stworzyli ten przedziwny zlepek, prawdziwy tygiel cywilizacyjny. Stąd też znaczna część książki Jezernika poświęcona jest Osmanom, muzułmanom, „Turkom”. Bałkany w oczach Europejczyków dziedziczyły wszystkie grzechy tureckiego Orientu, czy też Orientu w ogóle – gnuśność, lenistwo, rozwiązłość, zacofanie, barbarzyństwo.

Biblioteka tekstów na temat Półwyspu jest bogata i cały czas się rozrasta. Jeziernik relacjonuje opisy podróży po Bałkanach dokonywane przez podróżników od XVI do XX wieku, nie tworząc opracowania stricte naukowego, lecz po prostu snując opowieść, chciałoby się powiedzieć – etnograficzną.

http://ohistorii.blogspot.com/

Bałkany przedstawione w książce Božidara Jezernika to dziwny świat pomiędzy Wschodem a Zachodem, Europą i Azją, cywilizacją i barbarzyństwem. Dla Europejczyków Bałkany w ciągu XIX i XX wieku były światem egzotycznym, prawie-orientem. Przybysze z Zachodu nie rozumieli Bałkanów, szukali w nich egzotyki, niezwykłości, a przy tym traktowali je pogardliwie, z poczuciem własnej...

Książka ciekawa aczkolwiek autor potrafi przynudzać w niektórych momentach. Temat ciekawy ale jakby czegoś brakowało. Mogłem odłożyć tę książkę na bok i jakoś nie miałem potrzeby do niej wracać za szybko.

Książka ciekawa aczkolwiek autor potrafi przynudzać w niektórych momentach. Temat ciekawy ale jakby czegoś brakowało. Mogłem odłożyć tę książkę na bok i jakoś nie miałem potrzeby do niej wracać za szybko.

Książka pełna ciekawostek, napisana z humorem, bardzo przystępnym językiem. Poleciłabym ją przede wszystkim osobom, które dopiero szukają informacji na temat Bałkanów i chcą rozwijać nową pasję. Slawiści raczej potraktują tę pozycję jako przypomnienie.
Na minus zaliczam niedopracowanie edytorskie - dużo literówek i błędów.

Książka pełna ciekawostek, napisana z humorem, bardzo przystępnym językiem. Poleciłabym ją przede wszystkim osobom, które dopiero szukają informacji na temat Bałkanów i chcą rozwijać nową pasję. Slawiści raczej potraktują tę pozycję jako przypomnienie.
Na minus zaliczam niedopracowanie edytorskie - dużo literówek i błędów.

Jezernik przytacza opowieści podróżników z Europy Zachodniej od XVI do XX wieku, którzy na Bałkany patrzyli, ale nie widzieli. Wśród historii o barbarzyńcach i braku cywilizacji pojawiają się nawet ludzie z ogonami. Książka nie tylko pokazuje jak szablonowo myśleli dawniej Europejczycy, przekonani o swojej wyższości cywilizacyjnej. Pokazuje również jak duża jest siła stereotypu.

Jezernik przytacza opowieści podróżników z Europy Zachodniej od XVI do XX wieku, którzy na Bałkany patrzyli, ale nie widzieli. Wśród historii o barbarzyńcach i braku cywilizacji pojawiają się nawet ludzie z ogonami. Książka nie tylko pokazuje jak szablonowo myśleli dawniej Europejczycy, przekonani o swojej wyższości cywilizacyjnej. Pokazuje również jak duża jest siła...