Zbiór nowel pisanych przede wszystkim w okresie, gdy Polska była pod zaborami. Stąd ich tematem jest często obrona majątku, kultury, języka i dziedzictwa narodowego. W kręgu zainteresowań pisarki znajdowała się również emancypacja i oświata wiejskich kobiet.

„Szkapięta Makara biegły niesporo, wóz chybotał po kępinach i pniach; obydwaj milczeli.
- Co się to świeci? – zagadnął wreszcie inżynier, wskazując jasność gdzieś w dali. (…)
- Pokaże się, jak bliżej będziemy. Może to czart pieniądze suszy, albo po moczarach torfy się palą, albo dobro ludzkie idzie w perzynę.
- Wyście i czartowskie pieniądze kiedy po drodze znaleźli? – Inżynier zaśmiał się.
- Było i to, paniczu. Ja się czarta nie lękam, a nawet się złych ludzi nie lękam; sprzątnąłem dwóch w moim życiu.
- Bój się Boga, człowieku. Zabiłeś dwóch ludzi? Za co? Dlaczego?
- Bo sięgnęli po moje dobro! – odparł Makar krótko i dobitnie.
Na chwilę urwała się rozmowa. Inżynierowi uczyniło się trochę niemiło; poszukał instynktownie rewolweru w kieszeni. Zostawił go z pośpiechu w domu.”