Irena Zarzycka

Chyba każda powieściopisarka życzyłaby sobie takiego debiutu - a przede wszystkim takiego przyjęcia - jakie były udziałem młodziutkiej wtenczas Ireny Zarzyckiej. "Dzikuska" (1927) doczekała się przed wojną siedmiu wydań oraz ekranizacji ze Zbigniewem Sawanem i Marią Malicką w rolach głównych (1928, film nie przetrwał do dzisiaj). Powodzenie wspaniałe, a co można powiedzieć o książce? Cóż, żadne arcydzieło, ale lekki zabijacz czasu, który możemy sobie zaaplikować, jeśli szukamy czegoś niewysublimowanego literacko. Pan Kruszyński staje przed nie lada kłopotem, jak ucywilizować swoją zapuszczoną, zdziczałą nastoletnią córkę. Ita miała już sześć nauczycielek, czterech profesorów i naprawdę trudno wyszukać straceńca, który porwałby się na kolejną próbę. Szczęśliwie licho niesie w rejon wschodnich Karpat Witolda Leskiego, z umiłowania malarza, a prywatnie przyjęciela Antosia, starszego brata czarującego kocmołucha. Ciąg dalszy jest dość przewidywalny. Bez wroga w postaci Janeczki Rosowskiej też rzecz jasna się nie obejdzie. Odnoszę wrażenie, że przed laty chyba już czytałam tę historię, lecz obecne odczucia są już inne. W moich wspomnieniach procedura oswajania Ity i jej próby pozbycia się "natręta" tworzyły większość, dziś sądzę jednak, że mniejszość opowieści. Szkoda. Dość szybko oboje z Witoldem wsiąkli. Panna to zaledwie 16-latka, lecz jak widać w dwudziestoleciu międzywojennym kierowano się innymi wartościami. Prawdopodobnie czytelnicy współcześni autorce mieli z lektury znacznie więcej uciechy niż my po prawie stu latach. Inne realia, a i Lwów już nie Polski.