I po co górnolotne tony, po co wielkie słowa, skoro rzeczywistość skrzeczy? Taka refleksja nasunęła mi się już w trakcie czytania kolejnego tomiku serii Dwudziestolecie międzywojenne. Nosi on tytuł "Literatura" i mogłem liczyć na ciekawe informacje o literaturze tego okresu. I się bardzo, bardzo, bardzo zawiodłem.
A przy wszystkich wadach tej publikacji jest jednak i zaleta - lekkie pióro autora, potoczystość przekazu, ciekawe ujęcie tematu. Tylko którego? Bo nie literatury, która stanowi tu co najwyżej pretekst do przedstawienia zupełnie innej tematyki.
Zainteresowani literaturą dwudziestolecia znajdą w prezentowanej książce 3 strony poświęcone Żeromskiemu, 2 - Reymontowi,1- Witkacemu, Schulzowi i Gombrowiczowi, 9 - wydawnictwom i problematyce z tym związanej (honoraria, podatki itp.),5 - Skamandrytom, 4 - Dołędze-Mostowiczowi, 23 - Nałkowskiej, 5 - Dąbrowskiej, 8 - Leśmianowi. Część tych stron zajmują zdjęcia, natomiast pominąłem strony bez tekstu. Jeśli do tej wyliczanki dodamy, że większość tekstu ma charakter anegdotyczny, że literatura jest na drugim, albo i trzecim planie, że w przypadku Nałkowskiej, Dąbrowskiej i Leśmiana to właściwie opis ich życia erotycznego, to mamy absurdalnie ujętą literaturę, bo bez literatury. Na przykład wśród romansów Nałkowskiej pojawia się wzmianka (bez refleksji, analizy, oceny) o wydaniu "Granicy". A wszak na ostatniej stronie okładki napisano: "Zapraszamy czytelników do sentymentalnej podróży, w której postaramy się przedstawić najważniejsze aspekty życia w tamtych czasach". Czyli np. skłonności homoseksualne Dąbrowskiej są tymi ważnymi aspektami, a geneza i charakter "Nocy i dni" już nie.
Całości klęski dopełniają fotografie, z których znaczna część to oficjalne spotkania członków Polskiej Akademii Literatury, w dodatku w tym samym gronie.
I żeby nie było, że tylko krytykuję to, co jest, dopowiem czego, a raczej kogo nie ma. Nie ma w tekście Staffa, Kasprowicza, Szaniawskiego, Gałczyńskiego Iłłakowiczówny, Peipera, Jasieńskiego, Broniewskiego, Irzykowskiego, Gojawiczyńskiej, Uniłowskiego, Czechowicza, Kadena-Bandrowskiego, Kossak-Szczuckiej, Zegadłowicza, Parandowskiego, Parnickiego, Wańkowicza, Grabińskiego, Marczyńskiego, Ossendowskiego, Makuszyńskiego,Korczaka, Przybosia, Czyżewskiego, Boya-Żeleńskiego. Gdyby nie przywołanie cytatu, zabrakło by nazwiska Miłosza, gdyby nie związki rodzinne z Leśmianem - Brzechwy. Wystarczy? Celowo wymieniałem znanych i mniej znanych, poetów, prozaików i dramaturgów, twórców różnych pokoleń, kierunków, a nawet poglądów politycznych. A - jest jeszcze kilka stron o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, ale jest to biogram, stanowiący część serii, niezależnie od tematyki tomu (tu jest także Ignacy Jan Paderewski).
Nie, ten tom nie jest przybliżeniem literatury i jej twórców w okresie międzywojennym. To skandalizujące informacje o kilku pisarzach bez przybliżenia wszakoż ich twórczości. Książka nie zasługuje na ten tytuł, książka powinna być wydana jako "Anegdoty o ludziach pióra" i wtedy oceniłbym zapewne na jakieś 5-6 gwiazdek. Ale takie potraktowanie wyjątkowo zróżnicowanej i znakomitej twórczości pisarskiej okresu dwudziestolecia na pozytywne potraktowanie nie zasługuje.

I po co górnolotne tony, po co wielkie słowa, skoro rzeczywistość skrzeczy? Taka refleksja nasunęła mi się już w trakcie czytania kolejnego tomiku serii Dwudziestolecie międzywojenne. Nosi on tytuł "Literatura" i mogłem liczyć na ciekawe informacje o literaturze tego okresu. I się bardzo, bardzo, bardzo zawiodłem.
A przy wszystkich wadach tej publikacji jest jednak i zaleta...

50% książki to Nałkowska,Dąbrowska,Leśmian.Nic o Ossendowskim,Piaseckim,Zegadłowiczu Uniłowskim.Słowem źle!

50% książki to Nałkowska,Dąbrowska,Leśmian.Nic o Ossendowskim,Piaseckim,Zegadłowiczu Uniłowskim.Słowem źle!