Północne i środkowe Włochy to obszar o niezwykłym dla dziejów całej Europy znaczeniu. Wyjątkowo gęsto zaludnione, zurbanizowane tereny przodowały gospodarczo przez kilka wieków na naszym kontynencie. To tam powstał pierwszy uniwersytet, a pochodzenie swoje wywodzi stamtąd wiele wynalazków, bez których nie wyobrażamy sobie życia. Jest to także obszar, którego mieszkańcy wytworzyli w średniowieczu ogromną bazę źródłową, jakiej próżno szukać choćby w odniesieniu do dziejów Polski. Zasoby archiwalne i liczba źródeł narracyjnych porażają swym bogactwem. W zasadzie o każdym z tamtejszych miast w XII w. wiadomo więcej niż o całej ówczesnej Polsce...

Włoskie komuny XII i XIII w. są więc do pewnego stopnia osobnym światem w "galaktyce mediewistyki". Francuski autor J.-C. Maire Vigueur podejmuje tylko jeden istotny z perspektywy społeczno-gospodarczej oraz militarnej wątek dziejów tego obszaru. Zajmuje się mianowicie warstwą określaną w źródłach jako militia. Proste skojarzenie, że militia to rycerstwo feudalne, na gruncie miast włoskich prowadzi na manowce. Autor prowadzi narrację przez ok. 400 stron i dopiero w zakończeniu podaje długą opisową definicję tego pojęcia. Sięga po różne źródła, by pokazać ekonomiczne i polityczne podstawy pozycji milites w miastach włoskich, funkcjonowanie tej klasy w realiach wojennych, a wreszcie kres jej istnienia w wyniku przemian XIII stulecia.

Na pewno nie jest to łatwa książka. Zakłada niewątpliwie u czytelnika dobrą wstępną znajomość realiów średniowiecznych Włoch. Maire Vigueur często dyskutuje z bardzo obszerną literaturą przedmiotu, operując pewnymi wypracowanymi przez dekady pojęciami i modelami. Czasem chyba za bardzo przeskakując przy tym z tematu na temat i z miasta na miasto, co dla mnie przynajmniej było znacznym utrudnieniem lektury. Ma też wadę wielu autorów francuskich, czyli zamiłowanie do zbędnego pustosłowia i silenia się na zupełnie niepotrzebną literackość. Książka jest skierowana raczej do miłośników dziejów społeczno-gospodarczych i ich na pewno nie zawiedzie. Trudno powiedzieć, jak z miłośnikami innych dziedzin historii...

Tomasz Babnis

Północne i środkowe Włochy to obszar o niezwykłym dla dziejów całej Europy znaczeniu. Wyjątkowo gęsto zaludnione, zurbanizowane tereny przodowały gospodarczo przez kilka wieków na naszym kontynencie. To tam powstał pierwszy uniwersytet, a pochodzenie swoje wywodzi stamtąd wiele wynalazków, bez których nie wyobrażamy sobie życia. Jest to także obszar, którego mieszkańcy...

Praca naukowa francuskiego historyka poświęcona jest zagadnieniu szlachty miejskiej określonej terminem militia w północnej i środkowej Italii.Obejmuje okres głównie XIII wieku chociaż sporadycznie zagłębia się w poprzednie stulecie.Jest to stulecie zmagań władzy świeckiej z kościelną (cesarstwo przeciwko papiestwu) o kształt władzy ale również okres nieustających wojen pomiędzy poszczególnymi komunami o łupy ,wpływy,prestiż.Na tym tle autor w wyczerpujący sposób omawia styl życia ,etos,ideologię,sposób finansowania,system podatkowy i wmontowane weń przywileje ekonomiczne które stanowiły podstawę bytu klasy milites.Porusza rolę milites w wojnach międzykomunalnych,wpływu tychże wojen na gospodarkę komun a tym samym na pozycję milites w społeczeństwie komuny.Ich legitymację do sprawowania władzy.
Bardzo ciekawe są rozważania na temat składu militi.Autor uważa że milites to nie tylko pasowani rycerze z dziedzicznej szlachty lecz wszyscy zamożni obywatele komuny ,których stać było na utrzymanie wierzchowca bojowego i uczestnictwo w ćwiczeniach.Praca kończy się w momencie przemian społecznych w średniowiecznych miastach włoskich gdy stronnictwo poppolo zwyciężając pozbawia wpływu milites na urzędy komunalne.

Praca naukowa francuskiego historyka poświęcona jest zagadnieniu szlachty miejskiej określonej terminem militia w północnej i środkowej Italii.Obejmuje okres głównie XIII wieku chociaż sporadycznie zagłębia się w poprzednie stulecie.Jest to stulecie zmagań władzy świeckiej z kościelną (cesarstwo przeciwko papiestwu) o kształt władzy ale również okres nieustających wojen...