Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści

Dałem temu siedem gwiazdek - nie za wartość literacką, bo ta jest marna, jak to u Lovecrafta, tylko za kulturową. Lovecraft to klasyka grozy, kuźnia pomysłów, uniwersum, a nie dobra literatura. Bez niego nie byłoby weirdu, Kinga i całej masy dobrych rzeczy, więc te czasem nieznośnie źle napisane opowieści mają miejsce w popkulturowym panteonie i ocenę znacznie wyższą niż by była, gdyby oceniać jedynie, jak to jest zrobione.

Dałem temu siedem gwiazdek - nie za wartość literacką, bo ta jest marna, jak to u Lovecrafta, tylko za kulturową. Lovecraft to klasyka grozy, kuźnia pomysłów, uniwersum, a nie dobra literatura. Bez niego nie byłoby weirdu, Kinga i całej masy dobrych rzeczy, więc te czasem nieznośnie źle napisane opowieści mają miejsce w popkulturowym panteonie i ocenę znacznie wyższą niż by...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Od tej książki zaczynam swoją przygodę z literaturą grozy więc uważam, że będzie dobrym punktem odniesienia. Bardzo ciekawe, mroczne uniwersum rozciągnięte przez czas i przestrzeń naszego wszechświata. Mogą nudzić powtarzające się motywy i przewidywalność jednak to nie jest siłą tego stylu. Najlepsze opowiadanie wg mnie to "Przypadek Charlesa Dextera Warda". Świetne posłowie tłumacza idealnie dopełnia lekturę.

Od tej książki zaczynam swoją przygodę z literaturą grozy więc uważam, że będzie dobrym punktem odniesienia. Bardzo ciekawe, mroczne uniwersum rozciągnięte przez czas i przestrzeń naszego wszechświata. Mogą nudzić powtarzające się motywy i przewidywalność jednak to nie jest siłą tego stylu. Najlepsze opowiadanie wg mnie to "Przypadek Charlesa Dextera Warda". Świetne...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

nudy, gierki straszniejsze jednak

nudy, gierki straszniejsze jednak

Pokaż mimo to

Swoje zdanie o tej książce zmieniałem kilka razy. Po pierwszych opowiadaniach byłem zachwycony – w końcu klimatyczna powieść grozy! Jednak gdy przyszło do lektury kolejnych – często podobnych do siebie opowiadań, fascynacja ta ustąpiła zniżeniu. Dopiero po tym jak przeczytałem bardzo dobre podsumowanie, zrozumiałem, że całość ma głębszy sens. Ale co z tego? Oceniam przecież jakość tekstu, a nie poglądów czy lęków autora… Ocena „Zgrozy w Dunwich” jest niełatwa. To 15 opowiadań, wśród których są prawdziwe perełki (jedno nawet przedstawia świat z perspektywy potwora!); z drugiej strony, są one dosyć powtarzalne. Męczył mnie motyw samotnego badacza, który od początku nie ufa w istnienie sił ciemności, potem zaczyna coś podejrzewać, śledzi je do ich jamy, a następnie niszczy. Wiem już, że celem autora było pokazanie, że to my jesteśmy potworami, ale zupełnie to do mnie nie przemawiało. Tym bardziej, że wszyscy bohaterowie tego tomu reagują zawsze tak samo! Nie brakuje jednak i lepszych historii, takich jak „Kolor z innego wszechświata”. W nich Przedwieczni pokazali swoją prawdziwą potęgę, uświadamiając przerażonym bohaterom i czytelnikom, jak to jest być jedynie pyłkiem na mapie wszechświata. I choćby dla tego fantastycznego klimatu (i kilku pełnych zwrotów akcji perełek) warto „Zgrozę…” przeczytać, chociaż radzę przyjmować ją w małych dawkach.

Swoje zdanie o tej książce zmieniałem kilka razy. Po pierwszych opowiadaniach byłem zachwycony – w końcu klimatyczna powieść grozy! Jednak gdy przyszło do lektury kolejnych – często podobnych do siebie opowiadań, fascynacja ta ustąpiła zniżeniu. Dopiero po tym jak przeczytałem bardzo dobre podsumowanie, zrozumiałem, że całość ma głębszy sens. Ale co z tego? Oceniam przecież...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Zacznę swoją recenzję od śmiałego stwierdzenia, że proza Lovecrafta nie jest dla wszystkich. By odpowiednio ją odebrać, należy posiadać rozległą wiedzę z wielu dziedzin - nauk ścisłych, historii, psychologii, religii, okultyzmu i biografii samego autora, postaci niezwykle osobliwej samej w sobie. Bez choćby szczątkowej znajomości realiów, w jakich żył Howard Phillips, jego doświadczeń życiowych, odbijających się w jego dziełach jak w lustrze, czy samych właściwości świata przez niego stworzonego, ciężko byłoby przyswoić jego twórczość. Osoba niezaznajomiona z odpowiednimi dziedzinami wiedzy mogłaby więc uznać jego opowiadania za stek szaleńczych bzdur wyrojonych w umyśle osoby niepoczytalnej, do tego całkiem kiczowatych i powtarzalnych. W związku z tym "Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści", potężne tomiszcze lovecraftowskiej grozy pod redakcją wydawnictwa Vesper, będące przedmiotem niniejszej recenzji, nie jest na pewno lekturą łatwą i przyjemną, choć opracowane zostało tak, by było jej jak najbliżej do literatury rozrywkowej.
Realia, jakie każdy powinien znać, by móc z pełnią świadomości sięgnąć po dzieła amerykańskiego pisarza, przedstawia w sposób całkiem zwięzły i przystępny dość obszerne posłowie tłumacza, które znajdziemy na końcu tomu. Choć sam Maciej Płaza sugeruje na samym jego początku, by zapoznać się z nim po przeczytaniu wybranych na potrzeby opracowania opowiadań, moim zdaniem jest to pierwsza rzecz, od której powinna zacząć osoba dopiero zgłębiająca świat lovecraftowskiej fantazji. Jeśli zaś jest się osobą, która na temat Lovecrafta wie nieco więcej, faktycznie warto jest zacząć od opowiadań, a posłowie zostawić sobie - tak jak być powinno - na sam koniec, w ramach wzbogacenia poznanych już treści.
Inną sprawą jest, że "Zgroza w Dunwich..." to tom przeznaczony już raczej dla bardziej świadomych czytelników. Wydawnictwo Vesper, idąc na rękę osobom, które w świat Lovecrafta dopiero wkraczają, wydało także tom "Zew Cthulhu" - znalazło się w nim kilka opowiadań, które można znaleźć także w "Zgrozie...", znakomicie wprowadzających nowicjuszy w temat, uzupełnionych o posłowie, które w formie skrótowej przedstawia najbardziej kluczowe informacje o autorze i świecie jego wyobraźni. Ja właśnie od tego tomu zaczęłam, później decydując się na "Zgrozę..." - choć tematyka lovecraftowskiej grozy była mi już wcześniej bardzo bliska, nie chciałam rzucać się na głęboką wodę, lecz powoli i stopniowo zagłębić się w twórczość pisarza z Providence. Bardzo się cieszę, że się na to zdecydowałam, bo teraz, czytając "Zgrozę...", nawet opowiadania powtarzające się w obu zbiorach odebrałam inaczej i znacznie głębiej.
Uważam, że Maciej Płaza, człowiek odpowiedzialny za tłumaczenie opowiadań na potrzeby niniejszego zbioru, nie bez powodu został wyróżniony Nagrodą "Literatury na Świecie". Uważa się, że jest to pierwszy przekład Lovecrafta na język polski, który jest prawdziwie godny autora - wcześniej pojawiało się ich sporo, lecz wszystkie były byle jakie, amatorskie i niechlujne. Maciej Płaza oddał w swoim przekładzie bogactwo lovecraftowskiego języka, jak sam przyznaje w posłowiu, z premedytacją używając pewnych przedawnionych już zwrotów i sformułowań, tak, by tłumaczeniu było jak najbliżej do oryginału. Zastąpił nawet oryginalne nawiązania do dzieł literatury amerykańskiej, które nigdy nie ukazały się w Polsce, nawiązaniami do naszych rodzimych dzieł, by zachować ten nietuzinkowy, pełny zapożyczeń od innych twórców styl Howarda Phillipsa, jednak w formie jak najbardziej przystępnej dla polskiego czytelnika. Dodatkową zaletą nie tyle tłumaczenia, co samego wyboru i opracowania opowiadań, za które także odpowiada Maciej Płaza, jest chronologiczne ich uporządkowanie. Tom rozpoczyna powstały w 1917 roku krótki utwór "Dagon", a kończy ostatnie opowiadanie, jakie Lovecraft napisał w życiu - "Nawiedziciel mroku" z roku 1935. Uporządkowane w ten sposób, starannie wyselekcjonowane dzieła dają więc pełen ogląd na ewolucję stylu i charakteru prozy pisarza. Widać jak na dłoni przejście od krótkich opowiadań w stylu zapożyczonym od Edgada Allana Poego do w pełni rozwiniętych treściowo historii osadzonych w świecie pełnym przedwiecznej grozy, tak charakterystycznej i unikalnej dla dzieł Lovecrafta.
"Zgroza w Dunwich..." jest to więc dzieło kompletne i bliskie doskonałości zarówno za sprawą amerykańskiego autora sprzed stulecia, jak i współczesnego, rodzimego tłumacza, który włożył tyle pracy w godne przedstawienie polskiej publiczności dzieł niezwykłego osobnika, jakim był Howard Phillips Lovecraft. Jedyny zarzut, jaki mogłabym postawić temu opracowaniu, to ilustracje - w porównaniu z wydanym kilka lat później zbiorem "Zew Cthulhu" i zawartymi w nim ilustracjami Krzysztofa Wrońskiego dzieła Johna Coultharta wypadają naprawdę słabo. Większość z nich to grafiki komputerowe, luźne wariacje na temat lovecraftowskich abominacji, nie zaś obrazy faktycznie ilustrujące opowiadania. Niektóre z nich odstają także od reszty stylem i sposobem wykonania - szczególnie zapadła mi w pamięć ilustracja z opowiadania "Nawiedziciel mroku", która rożni się od pozostałych wręcz diametralnie, burząc estetyczną jednolitość tomu. Jest to jednak szczegół, którego - przyznaję bez bicia - po prostu się czepiam, jako że tomy lovecraftowskiej grozy wydawnictwa Vesper to perły w mojej kolekcji i zwracam w nich uwagę na każdy najmniejszy szczególik. Krytyka ilustracji nie zmienia jednak mojej oceny całego tomu, przymykam także oko ze względu na to, że tomy "Zgroza w Dunwich..." i "Zew Cthulhu" dzieli aż 7 lat, z czego "Zgroza..." była pierwsza. Z całego serca polecam to wydanie, przestrzegam jednak - doświadczenie związane z jego poznaniem odbije się trwale w Waszym sposobie postrzegania świata. Iä! Iä! Cthulhu fhtagn!

Zacznę swoją recenzję od śmiałego stwierdzenia, że proza Lovecrafta nie jest dla wszystkich. By odpowiednio ją odebrać, należy posiadać rozległą wiedzę z wielu dziedzin - nauk ścisłych, historii, psychologii, religii, okultyzmu i biografii samego autora, postaci niezwykle osobliwej samej w sobie. Bez choćby szczątkowej znajomości realiów, w jakich żył Howard Phillips, jego...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Dla osoby, która solidnie obeznana jest z popkulturą, a nigdy wcześniej nie miała doczynienia z utworami Lovecrafta wręcz zdumiewająca, po przeczytaniu tejże antologii, okazuje się ilość dzieł kultury które to czerpią garściami z twórczości Samotnika z Providence.

Dla osoby, która solidnie obeznana jest z popkulturą, a nigdy wcześniej nie miała doczynienia z utworami Lovecrafta wręcz zdumiewająca, po przeczytaniu tejże antologii, okazuje się ilość dzieł kultury które to czerpią garściami z twórczości Samotnika z Providence.

Pokaż mimo to

Mam ogromny problem z Lovecraftem. Z jednej strony doceniam jego niesamowitą wyobraźnię i pomysły nie z tej ziemi, z drugiej jednak często czuję się zmęczona nadmiarem epitetów i opisami jednej płaskorzeźby ciągnącymi przez kolejne i kolejne strony...
Są tu opowiadania wybitne, które zostały już wielokrotnie docenione i wykorzystane jako inspiracja do kolejnych książek, gier komputerowych i słynnego RPG. Są tu też opowiadania, w których autor uprawia grafomanię najwyższego stopnia. Szczególnie widać to w utworach poświęconych wędrówkom po obcych, ukrytych przed wzrokiem ludzi miastach. Wszystkie one zaczynają się tak samo, wypełnione są opisami nużącymi już po pierwszych kilku stronach i kończą się również w dokładnie ten sam sposób; jedyna różnica polega na tym gdzie tym razem kosmiczne miasto zostało ulokowane i jakież to potworności (które wymykają się wszelkim opisom) je zamieszkują.
W kilku opowiadaniach (widać to jeszcze bardziej w drugim zbiorze jego opowiadań) ma on przedziwną tendencję do ujawniania zakończenia już na samym początku. Nie wiem czemu ten zabieg miał służyć, ale pozbawia je jakiegokolwiek elementu zaskoczenia.
Mimo wszystko polecam, bo "Zew Cthulhu", "Szepczący w ciemności" czy tytułowa "Zgroza w Dunwich" to klasyka potrafiąca rozbudzić wyobraźnię.

Mam ogromny problem z Lovecraftem. Z jednej strony doceniam jego niesamowitą wyobraźnię i pomysły nie z tej ziemi, z drugiej jednak często czuję się zmęczona nadmiarem epitetów i opisami jednej płaskorzeźby ciągnącymi przez kolejne i kolejne strony...
Są tu opowiadania wybitne, które zostały już wielokrotnie docenione i wykorzystane jako inspiracja do kolejnych książek,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Zbiór zawiera wybór 15 najbardziej reprezentatywnych opowiadań H.P. Lovecrafta z lat 1917-1935, uporządkowanych chronologicznie. Dzięki takiemu uszeregowaniu możemy obserwować ewolucję stylu autora, jego rozwijającą się dojrzałość twórczą. Maciej Płaza - tłumacz i autor posłowia wykonał doskonałą robotę, chylę czoła. Wydanie od Wydawnictwa Vesper oczywiście wyborne.⠀
⠀
Jeśli poszukujesz dobrej rozrywki w klasycznych klimatach - sięgaj śmiało, jeżeli natomiast interesujesz się popkulturą i literackim horrorem - obowiązkowo. Przygotuj się jednak na specyficzny styl; pełen archaizmów, złożonej składni i wielopiętrowych konstrukcji zdaniowych. Wydaje mi się, że najlepiej stopniowo dawkować sobie opowiadania, na przykład czytając w przerwach między innymi książkami. Sama żałuję, że sięgnęłam po zbiór tak późno. Jednak z całą pewnością nie jest to koniec mojej przygody z twórczością Lovecrafta. Wygląda na to, że "kosmiczne wszeteczeństwo" złapało mnie w swoje sidła. Nie pozostaje więc nic innego niż dać się pochłonąć tej "wylęgarni zgróz" i stawić czoło "cuchnącej górze rzygającej śluzem protoplazmy" (kto pamięta jaką istotę opisano tymi słowami?) :)
⠀
Oto moje top 3 ulubionych opowiadań z tego zbioru:⠀
1. "Widmo nad Innsmouth"⠀
2. "Kolor z innego wszechświata"⠀
3. "Zgroza w Dunwich"⠀

Zbiór zawiera wybór 15 najbardziej reprezentatywnych opowiadań H.P. Lovecrafta z lat 1917-1935, uporządkowanych chronologicznie. Dzięki takiemu uszeregowaniu możemy obserwować ewolucję stylu autora, jego rozwijającą się dojrzałość twórczą. Maciej Płaza - tłumacz i autor posłowia wykonał doskonałą robotę, chylę czoła. Wydanie od Wydawnictwa Vesper oczywiście...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Klasyka!!!! Przeczytać koniecznie

Klasyka!!!! Przeczytać koniecznie

Pokaż mimo to

Dagon ***
Ustalenia dotyczące zmarłego Arthura Jermyna i jego rodu *
Wyrzutek **
Kolor z innego wszechświata *****
Zgroza w Dunwich ****

Dagon ***
Ustalenia dotyczące zmarłego Arthura Jermyna i jego rodu *
Wyrzutek **
Kolor z innego wszechświata *****
Zgroza w Dunwich ****

Pokaż mimo to