Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Dopiero teraz „Dobry żołnierz” (wydany w 1915 roku) wpadł mi w ręce, mimo że jest uważany za klasyczną pozycję literatury angielskiej. Co za pokrętna powieść. Czytając czułam się zupełnie pogubiona. Narrator opowiada w taki sposób, że nic nie jest oczywiste, miesza chronologię i myli tropy. Sam autor określa książkę jako „labirynt zawikłanych aluzji i półaluzji” Rzecz dzieje się na samym początku XX wieku. Dwie pary małżeńskie z wyższych sfer przez kolejnych 9 lat spędzają ze sobą wakacje w niemieckim kurorcie Nauheim: Anglicy kapitan Edward Ashburnham z żoną Eleonorą i Amerykanie John Dowell i jego żona Florence. W tym okresie spotykają się też w Paryżu, gdzie mieszka para z Ameryki. Narratorem jest John, ale trudno uwierzyć w jego szczerość. Bohaterami rządzą gorące namiętności, a na porządku dziennym jest zdrada, oszustwo, nienawiść, zazdrość, zakłamanie. Nieustannie zdradzana Eleonora toleruje i ukrywa romanse męża, zachowując przed światem pozory dobrego małżeństwa. Jako katoliczka nie dopuszcza myśli o rozwodzie Z kolei latami zdradzany przez żonę John rzekomo tego nie widzi: może jest mu wygodnie nie widzieć. Zostaje zepchnięty do roli pielęgniarza Florence. Nazywa swojego przyjaciela Edwarda uczciwym i prostolinijnym człowiekiem honoru, przedstawia nam go jako wspaniałego angielskiego dżentelmena, ale jednocześnie dodaje, że ma on „brzydkie sprawki”. A są to nielojalność, zdrada, hazard, awantury miłosne, demoralizowanie młodych kobiet, pijaństwo itp. Kompletnie nie widać spójności między postępowaniem Edwarda czy Florence a wygłaszanymi przez Johna opiniami o nich. Nie będę relacjonować przebiegu wydarzeń, trochę trudu wymaga ułożenie ich sobie po kolei. Historia jest w sumie bardzo smutna, sam narrator to kilkakrotnie mówi, uważa, że życie ludzi z towarzystwa nie jest szczęśliwe i że na koniec każdy dostał nie to co chciał. Ale czy to dotyczy tylko opisanego towarzystwa? Jest to bardzo ciekawie napisana, i mimo ponad 100 lat, nowoczesna powieść: barwny opis obyczajów wyższych sfer angielskich z galerią bogatych portretów psychologicznych. Warto przeczytać.