Zbigniew Szopiński

Spośród wszystkich dawnych ziem utraconych czy „zabranych”, tudzież „Kresów”, Inflanty budzą niewątpliwie najmniej emocji. Tak samo jak „Polonia” na Łotwie. Zapewne z powodu relatywnie małego areału i nasycenia ludnością polską. Tymczasem i ten region wydała osoby, które zostawiły swój ślad w historii, a przede wszystkim kulturze naszego kraju. Problematykę przybliża nam historia rodziny Manteufflów, a właściwie Manteufflów-Szoege oraz wspomnienia jej żyjących przedstawicieli. Jeden z nich – profesor Tadeusz Manteuffel, który utracił rękę w czasie wojny polsko-radzieckiej, ale nigdy nie brał z tego tytułu żadnej renty – był jednym z nauczycieli mojego taty na uniwerku. Widzimy zatem najbardziej północno-wschodni odcinek życia i pracy polskiego ziemiaństwa w XIX wieku oraz w dobie walki o niepodległość w minionym stuleciu. I okazuje się, że nawet kwestia nazwisk została stosunkowo późno uregulowana, zaś lokalne, związane z polskością ziemiaństwo, było częścią polskiej warstwy opiniotwórczej nie tylko na Kresach. Wisienką na torcie jest opis spędzania wakacji przez profesora Ryszarda Manteuffel-Szoege wraz z małżonką. Warto przeczytać - jaki. Niewątpliwie budzący podziw i niedowierzanie, że tak dawali radę nawet w PRLu. Ale jak widać, jak się chce, to wszystko jest możliwe.