Myślałam, że Wagenstein nie zachwyci mnie już bardziej niż w "Pożegnaniu z Szanghajem". Myliłam się.
Żadna próba streszczenia fabuły nie odda magii tej książki. Owszem - po 40 latach żydowski profesor powraca do Płowdiwu w Bułgarii, gdzie się wychował. Spotkanie z miłością z dzieciństwa, wspomnienia snute nad zdjęciami zachowanymi przez greckiego fotografa z zakładu fotograficznego "Wieczność", historie o dziadku głównego bohatera, tytułowym Abrahamie Pijanicy - ta podróż sentymentalna jest w jakiś sposób opisem książki, ale zdecydowanie nie oddaje jej siły oraz, obawiam się, nie zachęci czytelników do sięgnięcia po nią. A powinni sięgać! Kto tylko zauważy ją na półce w księgarni albo w bibliotece, powinien od razu brać ją do rąk i nie wypuszczać do końca lektury.
No może jednak nie nie każdy. "Daleko od Toledo" pokocha tylko ten, kto miało okazję tęsknić za czymś, co odeszło i już nigdy nie wróci. Wagenstein z nostalgią, ale i wielkim ciepłem i humorem kreśli sylwetki ludzi i narodów zamieszkujących niegdyś miasto. Przyjaźń Abrahama Pijanicy z popem, mułłą i rabinem złączonymi w uczuciu do pięknej tureckiej wdowy niejednokrotnie wywołuje na twarzy czytelnika uśmiech. Trudno uwierzyć, z jak wielkim zrozumieniem i wciąż wiarą w człowieka odnosi się Wagenstein do uwikłania zwykłych ludzi w wielką politykę, która krok po kroku niszczy funkcjonującą od lat sąsiedzką wspólnotę. A przecież nawet ten, który bezpośrednio przyłożył do upadku wielokulturowego Płowdiwu rękę wierzył, że buduje nowy lepszy świat... I autor mu tej wiary nie odmawia, szanuje ją.
"Daleko od Toledo" wywołuje tęsknotę za rzeczami, które utraciliśmy i za światem, który odszedł - tęsknimy za nim, choć nigdy nie poznaliśmy go inaczej niż w słowach Wagensteina. Tęsknotę, ale nie żal. Bo sednem życia człowieka jest nadzieja i wytrwałe kroczenie naprzód, nawet jeśli czasem trudno dostrzec w tym sens. Autor zdaje się to wierzyć całym sobą i jestem mu bardzo wdzięczna, że zachciał się tą wiarą ze mną podzielić.

Myślałam, że Wagenstein nie zachwyci mnie już bardziej niż w "Pożegnaniu z Szanghajem". Myliłam się.
Żadna próba streszczenia fabuły nie odda magii tej książki. Owszem - po 40 latach żydowski profesor powraca do Płowdiwu w Bułgarii, gdzie się wychował. Spotkanie z miłością z dzieciństwa, wspomnienia snute nad zdjęciami zachowanymi przez greckiego fotografa z zakładu...