Odświeżam sobie znajomość z Gombrowiczem i po wysłuchaniu „Dziennika. 1953-1956“ (Andrzej Chyra czyta wybornie!) czuję się jakbym wzięła chłodny prysznic w gorący dzień. „Wielki Boże, wyzwól nas z bzdury“. Więc słucham Gombrowicza i moje myśli ledwo dyszą, by dotrzymać tempa wielości tematów i błyskotliwości gombrowiczowskiego dyskursu. Gombrowicz jest doskonałą odtrutką na narodowe i w ogóle wszelkie intelektualne wzdęcia, fantastyczny jest jego tekst, w którym na podstawie twórczości Sienkiewicza robi wiwisekcje polskiej duszy. „Nie dopracujemy się nigdy ani urody, ani cnoty polskiej, póki nie ośmielimy się odkryć polskich grzechów i polskiej brzydoty“. Zastanawiam się dlaczego Gombro nie stał się nigdy w Polsce idolem młodzieży. Symbolem buntu. Pasuje przecież idealnie. Niegrzeczny. Podważający ogólnie przyjęte wartości. Zaczepny. Negujący. Prowokacyjny. Seksualnie niejednoznaczny i rozwichrowany. Intelektualnie niesamowicie ożywczy. I tu stop. Może zbyt intelektualny. Zbyt abstrakcyjny. Zbyt ekstrawagancki. Za trudny?! A może po prostu wciąż drzemie w nas Sienkiewicz, który każe lukrować polską duszę i polską historię, który każe w każdym Polaku widzieć bohatera, a w każdym grzechu polskim widzi zaledwie niewinny grzeszek doprawiony cnotą.
„Dzienniki“ Gombrowicza są kapitalne, żadna w tym odkrywczość. Z czasem nabierają koloru i smaku jak dobre wino. Wciąż drażnią, wciąż wiercą, wciąż intelektualnego spokoju nie dają.
Dają za to doskonałe pole do refleksji, na przykład na temat tego jak wyglądałoby życie intelektualne, w tym literackie, w Polsce gdyby nie wojna. Punkt widzenia Gombrowicza przechodzi przez traumatyczne doświadczenia wojenne Polaków, w tym swoim polskich kolegów po piórze, niczym przez niewidzialną ścianę. Gombrowicz co trochę nawiązuje do międzywojnia, które w świadomości jego rodaków wojna oddaliła o wieki świetlne. Nową rzeczywistość literacką (socrealizm, podporządkowanie jednej słusznej linii partii) komentuje pośrednio odnosząc się do niej poprzez lekturę m.in. „Zniewolonego umysłu“ Miłosza. Umysłowość i podejście do literatury Gomrowicza ukształtowało miedzywojnie i to do niego często odnosi się żyjąc w intelektualnej izolacji w Argentynie. Dzięki tej unikatowej sytuacji umysł Gombrowicza pozostał jakby komar zatopionym w bursztynie, ale o dziwo, komar żyje! I co, do diabła, z nim począć? Chyba do dziś nie wiemy, to wyrzucając go, to wstawiając na nowo do kanonu lektur. A ja powiadam Wam: czytajcie Gomrowicza. Jako i ja zamierzam.

Odświeżam sobie znajomość z Gombrowiczem i po wysłuchaniu „Dziennika. 1953-1956“ (Andrzej Chyra czyta wybornie!) czuję się jakbym wzięła chłodny prysznic w gorący dzień. „Wielki Boże, wyzwól nas z bzdury“. Więc słucham Gombrowicza i moje myśli ledwo dyszą, by dotrzymać tempa wielości tematów i błyskotliwości gombrowiczowskiego dyskursu. Gombrowicz jest doskonałą odtrutką na...