Krótka powieść naszego mistrza sf, do której wróciłem po wielu latach słuchając audiobooka wspaniale interpretowanego przez Krzysztofa Gosztyłę. Dostajemy typową dla Lema i dosyć ciekawą mieszanką sensacji i filozofii. Inspirująco mówi Lem o roli przypadku, o przyczynowości, o probabilistycznym prawie wielkich liczb, a wszystko to w otoczce sensacyjnej, chociaż i są dłużyzny. Wciąż warto czytać starego mistrza.

Punktem wyjścia opowieści jest seria tajemniczych zgonów zachodnich turystów w Neapolu, która jest przedmiotem prywatnego śledztwa, ale tak naprawdę ważniejsze są w książce rozważania filozoficzne. Oto mówi Lem, że naszym życiem rządzi probabilistyczne prawo wielkich liczb, a my wciąż szukamy w tym sensu, przyczyny i skutku. Teza to nienowa: każdy wygrany w Totolotka, myśli że to wynik szczęścia lub intuicji, a mamy do czynienia z realizacją prawa wielkich liczb: gdy grają miliony ktoś musi wygrać.

Ciekawsza w książce Lema jest inna sprawa. Stary mistrz opowiada nam o tym, że pewne rzeczy zdarzają się przypadkowo, są splotem tak wielu zbiegów okoliczności, iż nie jesteśmy w stanie tego ogarnąć, więc szukamy prostych, ale błędnych wyjaśnień. Umysł ludzki ma bowiem taką własność, że wszędzie chce związków przyczynowo-skutkowych, nie akceptując idei losowości, przypadkowości.

Ciekawe, że Lem pisząc 40 lat temu wspomniał o komputerach, które już wtedy przetwarzały dane, ale powoli i opornie. Obecnie, w czasach big data i superwydajnych komputerów, zagadka śmierci zachodnich turystów w Neapolu mogłaby być rozwiązana szybko i sprawnie.

Bardzo ciekawe byłoby przeczytać co Lem sądzi o obecnych czasach big data i wszechogarniającej inwigilacji i upadku prywatności, pisał o tym Elsberg w 'Zero' ale jestem pewien, że nasz nieodżałowany mistrz dałby tutaj dużo głębszą i ciekawszą diagnozę.

Na podkreślenie zasługuje wspaniały styl Lema. Można się nim napawać, mało kto teraz pisze taką polszczyzną.

Mimo wielu dłużyzn, książka wciąż intryguje i prowokuje do przemyśleń. Głębi dodaje jej wspaniała interpretacja Krzysztofa Gosztyły, nie dość komplementów dla tego króla polskich lektorów audiobooków!

Krótka powieść naszego mistrza sf, do której wróciłem po wielu latach słuchając audiobooka wspaniale interpretowanego przez Krzysztofa Gosztyłę. Dostajemy typową dla Lema i dosyć ciekawą mieszanką sensacji i filozofii. Inspirująco mówi Lem o roli przypadku, o przyczynowości, o probabilistycznym prawie wielkich liczb, a wszystko to w otoczce sensacyjnej, chociaż i są...