Po przeczytaniu ostatniej części "Czerwonej mszy" miałam ochotę napisać tylko jedno zdanie i postawić po jego zapisaniu triumfalnie kropkę. Chciałam napisać: Dobrze, że nie ma piątej części.
Ostatecznie doszłam jednak do wniosku, że byłby to unik i otulająca obojętnością beztroska usprawiedliwiana wzruszeniem ramion.
Skoro przebrnęłam przez wszystkie części tej książki zżymając się z powodu przemilczeń, zgrzytając zębami nad serwowanymi co chwila półprawdami i manipulacjami, dywagujac nad stanem umysłu autora, który w końcu określiłam jako paranoję lub opętanie, to powinnam na pożegnanie postawić jeszcze przysłowiową kropkę nad i.
Zamysłem autora tych esejów było rozliczenie pisarzy - piewców stalinizmu i socrealizmu w Polsce. Rozliczył ich i osądził, chociaż po drodze zostawił kilka trupów. Owo osądzenie zostało dokonane według standardów wypracowanych przez komunistów. Było bezwzględne i nienawistne, bez domniemywania okoliczności łagodzących. Ten specyficzny osąd nie przyniósł, niestety, żadnych pozytywnych wartości. Urbankowski przedstawił środowisko polskich literatów jako dworską koterię skwapliwie zabiegajacą o przychylność władców i płynące za tym zaszczyty, jakby w Polsce zupełnie nie było pisarzy, którzy nie popierali komunistów. A przecież tacy byli i to w całkiem sporej ilości. To właśnie oni, pominięci i przemilczani przez Urbankowskiego, bronią dobrego imienia powojennej literatury polskiej i polskiej elity intelektualnej.
Trzeba też zauważyć, że oprócz paru wybitnych, którzy się pogubili jak np. Tuwim czy Słonimski lub tych co uciekali przed rzeczywistością w nałóg alkoholowy (Gałczyński, Broniewski) albo w samobójczą śmierć (Borowski),komuniści mieli do dyspozycji marnych twórców. Historia bezlitośnie zweryfikowała owych "mistrzów" pióra, ich brak talentu i grafomanskie popisy realizowane na życzenie władzy, pokrywając pamięć o ich twórczości grubą zasłoną niepamięci.
Kto dziś pamięta twórczość Szenwalda, Lewina, Pasternaka, Huberta, Brauna, Mandaliana, Zieleńczyka, Woroszylskiego, Urgacza, Słuckiego i wielu innych piewców komunizmu? Na podium zostało zaledwie kilku Ważyk, Iwaszkiewicz, Jastrun i kilkoro udających zaangażowanie.
W ostatnim eseju czwartej części"Czerwonej mszy" Urbankowski napisze słowa, z którymi niestety w pełni się zgadzam:" Sowietyzm w Polsce się nie skończył. W historii bowiem nic nie zaczyna się nagle, ani nie kończy na zawsze. Po okresie "pokojowego współistnienia" z podbitym społeczeństwem sowietyzm wrócił tam, skąd przyszedł - na margines kultury. I tam się przyczaił."
Od siebie dodam, że przyczaił się on nie tylko na marginesie kultury, ale także na marginesie polityki. Świadczy o tym dokonujące się w ostatnich latach w Polsce ograniczanie przez byłą władzę wolności obywatelskich, praw kobiet, poniżanie osób niepełnosprawnych, tworzenie kultu wodza (prezesa),prywatnych folwarków oraz bizancjów dla swoich i bmwulców (biernych, miernych, ale wiernych),nazywanie aparatczyków łamiących prawo bohaterami i męczennikami.
Świat jest pełen niepojętych paradoksów. Otóż to właśnie ci, którzy próbowali z powrotem wepchnąć Polskę w szpony sowieckich standardów pozornej demokracji, okazali się wiernymi atencjuszami poglądów Urbankowskiego. Teraz znowu są na marginesie i oby tam pozostali na wieki wieków.

Teraz mogę już wreszcie napisać to ostatnie upragnione zdanie, po którym z ulgą postawię kropkę.
Dobrze, że nie ma piątej części "Czerwonej mszy".

Po przeczytaniu ostatniej części "Czerwonej mszy" miałam ochotę napisać tylko jedno zdanie i postawić po jego zapisaniu triumfalnie kropkę. Chciałam napisać: Dobrze, że nie ma piątej części.
Ostatecznie doszłam jednak do wniosku, że byłby to unik i otulająca obojętnością beztroska usprawiedliwiana wzruszeniem ramion.
Skoro przebrnęłam przez wszystkie części tej książki...