Na ten wybór składają się utwory czterech klasyków japońskiego haiku: Matsuo Basho, Yosy Busona, Issy Kobayashiego i, nieco późniejszego od pozostałych, Masaoki Shikiego. Co istotne, przekład został dokonany bezpośrednio z języka japońskiego. Nie jest to ewenementem (autorką podobnego tłumaczenia jest Agnieszka Żuławska-Umeda),ale też nie jest standardem - z innych języków na polski tłumaczyli haiku m.in. Czesław Miłosz i Ryszard Krynicki. Przekład Beaty Szymańskiej i Anny Kuchty, łączący znakomitą znajomość kultury Japonii z doskonałym zmysłem poetyckim, zasługuje na duże uznanie. Autorki stawiają na walor literacki, starając się unikać sytuacji, w których zrozumienie utworów wymagałoby objaśnienia w przypisach, a tym samym zakłócałyby odbiór tekstu.

Decyzja o rezygnacji z przypisów jest zrozumiała, ale można żałować, że wydawca nie zdecydował się na dodanie choćby krótkich not biograficznych o autorach oraz bardziej rozbudowanego wstępu, który przybliżyłby czytelnikom ten pozornie tylko prosty gatunek literacki - krótkie wprowadzenie Anny Kuchty objaśnia jedynie założenia przekładu. Szkoda też, że wydawnictwo Austeria, które z ogromną dbałością o detal wydaje choćby poetów włoskich, tym razem zdecydowało się na miękką, podatną na uszkodzenia okładkę. Są to jednak tylko drobiazgi, które nie przeszkadzają w kontemplowaniu tej wspaniałej poezji.

***

Więcej recenzji na:
https://www.instagram.com/dwa.akapity/
https://www.facebook.com/dwa.akapity/

Na ten wybór składają się utwory czterech klasyków japońskiego haiku: Matsuo Basho, Yosy Busona, Issy Kobayashiego i, nieco późniejszego od pozostałych, Masaoki Shikiego. Co istotne, przekład został dokonany bezpośrednio z języka japońskiego. Nie jest to ewenementem (autorką podobnego tłumaczenia jest Agnieszka Żuławska-Umeda),ale też nie jest standardem - z innych języków...

Nic tak nie pobudza wyobraźni jak krótkie formy, polecam każdemu kto cierpi na brak inspiracji :)

Nic tak nie pobudza wyobraźni jak krótkie formy, polecam każdemu kto cierpi na brak inspiracji :)

To moje pierwsze bardziej poważne zetknięcie z haiku (książkę dostałam w prezencie) i to chyba początek dłuższej przygody. Niebywałe, jak w tak krótkiej można zawrzeć tak dużo. Nie każdy "poczuje ducha", ale ja poczułam

To moje pierwsze bardziej poważne zetknięcie z haiku (książkę dostałam w prezencie) i to chyba początek dłuższej przygody. Niebywałe, jak w tak krótkiej można zawrzeć tak dużo. Nie każdy "poczuje ducha", ale ja poczułam

Piękne wiersze - krótkie, proste i jednocześnie bardzo wymowne. Nic dodać, nic ująć - mistrzostwo.

Piękne wiersze - krótkie, proste i jednocześnie bardzo wymowne. Nic dodać, nic ująć - mistrzostwo.

Mam słabość do haiku, dlatego zaczęłam gromadzić swoją prywatną kolekcję poświęconą tego typu poezji. Ten tomik jest moim drugim nabytkiem i jednocześnie pierwszym czytanym w polskim tłumaczeniu.

Podobnie jak sam zamysł haiku, wydanie tego tomiku jest proste i minimalistyczne, co widać już po jasnej, estetycznej okładce. Każde haiku przedstawione jest w japońskim oryginale, oraz w polskim tłumaczeniu autorstwa Beaty Szymańskiej i Anny Kuchty. Szkoda, że do japońskich wersji haiku nie dodano furigany - dałoby to dużo frajdy osobom uczącym się języka Kraju Kwitnącej Wiśni. Jeśli chodzi o samo tłumaczenie, to już we wstępie jedna z tłumaczek zaznacza, że założeniem tego przekładu było przedstawienie wierszy w sposób bliski polskiemu czytelnikowi. Nie do końca jestem przekonana do tego podejścia, wydawało mi się, że dużo rzeczy umykało w tłumaczeniu. O wiele bardziej do gustu przypadł mi angielski przekład w poprzednio czytanym zbiorze haiku.

Zestawienie poetów haiku w tym tomiku jest dosyć klasyczne. Są to: Matsuo Bashō, Yosa Buson, Kobayashi Issa i Masaoka Shiki. Samych wierszy jest dosyć dużo i czytając je, można wyczuć styl i główne motywy opisywane przez poszczególnych autorów.

Tomik czyta się szybko, a w trakcie czytania ma się wrażenie, jakby oczami wyobraźni oglądało się wystawę malarską, która przedstawia prostotę i piękno natury. Myślę, że ten zbiór haiku idealnie sprawdzi się jako forma medytacji, która pozwoli na chwilę odpocząć od pędu życia.

(Wyzwanie czytelnicze LC na marzec 2023: Przeczytam tom poezji)

Mam słabość do haiku, dlatego zaczęłam gromadzić swoją prywatną kolekcję poświęconą tego typu poezji. Ten tomik jest moim drugim nabytkiem i jednocześnie pierwszym czytanym w polskim tłumaczeniu.

Podobnie jak sam zamysł haiku, wydanie tego tomiku jest proste i minimalistyczne, co widać już po jasnej, estetycznej okładce. Każde haiku przedstawione jest w japońskim...

Haiku kryje w sobie coś takiego, co przyciąga mnie jak magnes. Coś nieuchwytnego, pozytywnego i nienazwanego, ale poruszającego głęboko w środku, w sercu i w głowie. Coś jak przebłysk, coś jak myśl, niekiedy jak deja vu.

Ten dwujęzyczny tomik "Haiku" kupiłam przypadkiem. Wołał do mnie zza szyby księgarni. Jest bardzo japoński. Oszczędny. Minimalistyczny w formie. Starannie wydany. Okładka w kolorze ecru z papieru przypominającego czerpany (stosowany w kaligrafii i malarstwie akwarelowym) jest ciepła i tak przyjemna w dotyku, że nie chce się jej odkładać - w każdym razie ja jej nie odłożyłam. Środek kryje niespodziankę. Każda strona została przeznaczona tylko dla jednego haiku - trzy wersy tekstu i pusta połać czystego papieru na własne przemyślenia. Dawno nie miałam w rękach tak oryginalnej w formie książki. Przemawia do mnie jej estetyka i jestem pod wrażeniem projektu graficznego, który idealnie pasuje do treści.
Tomik zawiera 137 wierszy autorstwa czterech japońskich poetów, którzy zyskali uznanie dzięki wyniesiesiu tej niewielkiej formy poetyckiej na wyżyny artyzmu.

Matsuo Basho wyodrębnił pierwszy wers haikai - nieco dłuższej formy poetyckiej, i nadał mu rangę samodzielnego utworu literackiego. Odrzucił humor na rzecz kontemplacji przyrody i doznawanych pod jej wpływem odczuć. Tradycyjne haiku miało formę złożoną z 17 sylab podzielonych na części 5, 7 i 5 sylabowe pisane w jednej linijce. Podział na trzy wersy stosuje się w tłumaczeniach i haiku pisanych w językach innych niż japoński - tutaj nie stosuje się też japońskiego metrum, ale bardzo ważne jest zachowanie japońskiego ducha. W praktyce oznacza to operowanie paradoksem, subtelność, minimalizm i osiągnięcie stanu świadomości zwanego "satori" polegającego na wyzbyciu się własnego "ja". Najlepsze haiku nie pozwalają na jakąkolwiek interpretację. Starają się zawrzeć jak najwięcej prawdy w opisie natury i zaskakującą refleksję.

Domyślacie się jak trudnym wyzwaniem dla tłumaczy jest haiku?
W swoim przekładzie, Beata Szymańska i Anna Kuchta odeszły od schematu 5, 7, 5 i zbliżyły się do poezji naszego kręgu kulturowego, bowiem dokonały przekładu poetyckiego, a nie filologicznego. Świadomie zrezygnowały z części realiów oraz dodatkowych wyjaśnień, np. historycznych. Skupiły się na "istocie" haiku, jego ulotności. Czy to dobrze, czy źle? Najlepiej byłoby znać japoński i odnieść ich wersję do oryginału, albo mieć przed sobą haiku w dwóch lub kilku tłumaczeniach, porównać je i ocenić wynik ich pracy zgodnie z własnymi odczuciami.

~Matsuo Basho (1644-1694)
Twórca tradycyjnego haiku, który mógł się poszczycić największą liczbą uczniów. Nikomu nie udało się również prześcignąć go w doskonałości formy. Uważa się, że jego haiku są zapisem śladu prowadzonych medytacji - "kroplami zastygłego czasu".

wśród ciszy
głos cykady
przeszywa kamienie

dwa żywoty
pomiędzy nimi żyją
kwiaty wiśni

~Yosa Buson (1715-1784)
Znawcy uważają, że jego haiku nie dorównują Basho pod względem wewnętrznej harmonii, ale jest bardziej wrażliwy i spostrzegawczy, a w jego wierszach można zobaczyć charakterystyczny "odcisk" indywidualizmu - niezgodnego z zasadami zen. W swojej twórczości nawiązuje do materialności opisywanego świata i ludzkiego wymiaru, również w sensie psychologicznym.

święto góry Horai
noworoczne dekoracje
a ja na wiosnę się starzeję

słowik
i wszyscy inni domownicy
zasiadają do posiłku

zbieram śliwki
moje pomarszczone ręce
pachną

~Kobayashi Issa (1763-1828)
Dostrzegał proste życie biednego człowieka i codzienne ludzkie sprawy. Pisał w większości pogodne, czasem ironiczne haiku.

wiosenny deszcz
także mysz
śpi beztrosko

zakochany kot
bez słowa
wraca do domu

na tym świecie
chodząc nad piekłem
patrzymy na kwiaty

~Masaoka Shiki (1867-1902)
Wskrzesił zainteresowanie haiku tworząc i pisząc artykuły do tokijskiej gazety "Nippon". Podkreślał, że haiku powinno być realistyczne i powinno kopiować naturę w sposób możliwie najprostszy.

winogrona
z fioletowych
stają się czarne

płatki śliwy
opadają na
moją samotność w łóżku

Cóż... Haiku siedzi we mnie gdzieś w środku i nic na to nie poradzę, a Wy jeśli jeszcze go nie próbowaliście - skosztujcie :)

Haiku kryje w sobie coś takiego, co przyciąga mnie jak magnes. Coś nieuchwytnego, pozytywnego i nienazwanego, ale poruszającego głęboko w środku, w sercu i w głowie. Coś jak przebłysk, coś jak myśl, niekiedy jak deja vu.

Ten dwujęzyczny tomik "Haiku" kupiłam przypadkiem. Wołał do mnie zza szyby księgarni. Jest bardzo japoński. Oszczędny. Minimalistyczny w formie....

Haiku japońskich mistrzów to zbiór prawdziwie malarskich obrazów, nieraz o licznych motywach odmalowanych zaledwie kilkunastoma sylabami.

Minimalizm formy wzbudza umysł odbiorcy do aktywnego odbioru wierszy. Zaciera się tu granica tego co wypowiedziane słowami i dopowiedzianego w myślach i wyobraźni czytającego.

Haiku japońskich mistrzów to zbiór prawdziwie malarskich obrazów, nieraz o licznych motywach odmalowanych zaledwie kilkunastoma sylabami.

Minimalizm formy wzbudza umysł odbiorcy do aktywnego odbioru wierszy. Zaciera się tu granica tego co wypowiedziane słowami i dopowiedzianego w myślach i wyobraźni czytającego.

Haiku, krótka forma wyodrębniona z pieśni wiązanej renga budząca zachwyt swoją oszczędnością, minimalizmem odnosząca się do ulotnych chwil w życiu. Te wiersze , krótkie w formie niosą zachwyt na światem, bolesność przemijania, piękno przyrody, smutek codzienności, tak przecież obecne w nas, niezależnie od czasów w jakich żyjemy. Literatura czerpie z życia, ale też życie może czerpać z literatury, gdy inspirowani haiku otworzymy oczy na jego ulotne piękno. To poezja jakby przeznaczona do współczesnych czasów, oszczędna, zarysowana prostą kreską a niosąca głębię znaczenia dla każdego, kto potrafi zatrzymać się choćby na moment.

Haiku, krótka forma wyodrębniona z pieśni wiązanej renga budząca zachwyt swoją oszczędnością, minimalizmem odnosząca się do ulotnych chwil w życiu. Te wiersze , krótkie w formie niosą zachwyt na światem, bolesność przemijania, piękno przyrody, smutek codzienności, tak przecież obecne w nas, niezależnie od czasów w jakich żyjemy. Literatura czerpie z życia, ale też życie...

Zbior poezji najznakomitszych Japońskich mistrzów w swojej dziedzinie, w tym twórcę Haiku - Matsuo Bashōa, który zapoczątkował tę formę poetycką w okresie Edo.

Nie znam zbyt dobrze kultury wschodu - a szczególnie kraju kwitnącej wiśni, ale czytając Haiku mogę odrobinę się do niej przybliżyć - w postrzaganiu świata, w przykładania wagi do rzeczy małych i prostych. Są w nich zawarte zupełnie inne spojrzenia, niżeli te które posiadamy dziś, być może ma to związek właśnie z ich kulturą, lecz tego nie potrafię zweryfikować. Słowa zawarte w Haiku potrafi ruszyć w nas te wrażliwą cząstkę, która siedzi czasem głęboko schowana.

Poezja pisana na przestrzeni trzech stuleci, przez czterech niezależnych poetów mieni się przed oczami niczym w kalejdoskopie. Każdy przekazuje coś podobnego, lecz jednak różniącego się od siebie, każdy z nich czerpał inspiracje z czegoś innego - z natury, z obserwacji ludzkiego żywota czy otaczających ich żywiołów. Zgłębiając słowa Haiku mogłem się przenieść do ówczesnej Japonii, spojrzeć oczami ludzi tam żyjących, poczuć zapach cudownej natury, skosztować persymony i oddać się kontemplacji. Na pochwałe zasługuje różnie wydanie książki, proste w wykonaniu a jednak zachwycające.

Zbior poezji najznakomitszych Japońskich mistrzów w swojej dziedzinie, w tym twórcę Haiku - Matsuo Bashōa, który zapoczątkował tę formę poetycką w okresie Edo.

Nie znam zbyt dobrze kultury wschodu - a szczególnie kraju kwitnącej wiśni, ale czytając Haiku mogę odrobinę się do niej przybliżyć - w postrzaganiu świata, w przykładania wagi do rzeczy małych i prostych. Są w...

Czytam tom haiku
Obok moja córka
Duma na nocniku.

A poważnie to córa ma jeszcze nie korzysta z nocnika, a Japończycy jak to Japończycy – forma, forma, forma. Dobrze na nią spojrzeć też ze wschodu. Widok jest piękny.

Czytam tom haiku
Obok moja córka
Duma na nocniku.

A poważnie to córa ma jeszcze nie korzysta z nocnika, a Japończycy jak to Japończycy – forma, forma, forma. Dobrze na nią spojrzeć też ze wschodu. Widok jest piękny.