Generał Zygmunt Walter-Janke, zawodowy oficer artylerii, w szczególny sposób interesował się tym rodzajem broni i obsługującego ją wojska Badał organizację artylerii, wyszkolenie kadry oficerskiej, podoficerskiej i obsługi dział. Zajmował się typami i wagomiarem sprzętu będącego na wyposażeniu nie tylko armii polskiej, ale także państw zaborczych. Porównywał ich walory i znaczenie oraz szanse wojska polskiego w ówczesnych działaniach wojennych.

W swojej książce szczegółowo analizuje problem organizacji i rolę jaką odegrała Armia Koronna na polu walki w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku w obronie Konstytucji 3 Maja i w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej. Przedstawia stan Artylerii Koronnej przed Sejmem Wielkim i ogromny wysiłek gen. Alojzego Bruhla skierowany na utworzenie artylerii na dobrym poziomie. Szczególny nacisk autor kładzie na sprawy wyszkolenia i uzupełnienia kadry oficerskiej i niższego personelu. Dużo uwagi poświęca też kwestii formacji wojskowej, będącej w Polsce dopiero w studium rozwoju. Ważnym dokonaniem jest podjęcie problematyki pierwszych szkół artylerii, ludwisarni i zakładów pracujących dla potrzeb artylerii.

Spis treści:

Od wydawcy /5

Stosowane skróty, określenia i nazwy /9

Wstęp - źródła i opracowania /13

Rozdział I. Stan i rozwój wojsk Rosji, Prus i Austrii w drugiej połowie XVIII w. /17

Armia rosyjska /17

Armia pruska /22

Armia austriacka /28

Rozdział II. Wojsko Rzeczypospolitej przed Sejmem Wielkim. Stan Artylerii Koronnej /33

Organizacja władz naczelnych /35

Wyszkolenie wojska /37

Armia polska w okresie rządów Departamentu Wojskowego /38

Rozdział III. Uchwały Sejmu Wielkiego w sprawie aukcji wojska /67

Uzupełnienie Artylerii Koronnej /80

Nowy podział organizacyjny artylerii /81

Artyleria Korpusu gen. ks. Józefa Poniatowskiego /87

Manewry /99

Między manewrami a wojną /101

Rozdział IV. Rola Artylerii Koronnej w bitwach wojny 1792 r. Zieleńce i Dubienka /109

Organizacja i sprzęt /109

Amunicja /116

Wojna. Pierwsze działania /119

Walki graniczne i odwrót na Wołyń /121

Od Lubaru do Zieleniec (II faza marszu odwrotowego) /124

Bitwa pod Zieleńcami - 18 czerwca 1792 r. /130

Twierdza Kamieniec Podolski i jej rola /144

Korpus rezerwowy /146

Obrona Bugu i bitwa pod Dubienką /149

Rozdział V. Sytuacja wojsk koronnych po zakończeniu działań wojennych w 1792 r. Położenie i stan artylerii /163

W Kozienicach /163

Rządy Konfederacji Targowickiej - do II rozbioru /171

Spisek wojskowy i udział w nim artylerzystów koronnych /178

Rozdział VI. Powstanie 1794 r. /183

Marsz do Warszawy - Racławice /186

Druga próba wyjścia z izolacji w rejonie Krakowa /93

Insurekcja w Warszawie /195

Szczekociny /204

Bitwa pod Chełmem - 8 czerwca 1794 r. /214

Plan Najwyższego Naczelnika /224

Oblężenie Warszawy - 12 lipca - 6 września 1794 r. /226

Okres swobody operacyjnej /249

Bitwa pod Maciejowicami /251

Przed szturmem Pragi /261

Obrona Pragi /262

Ostatnie dni Insurekcji /271

Aneksy /277

Bibliografia /295