Dowodów ludzkiego okrucieństwa wobec zwierząt nie trzeba długo szukać – wystarczy włączyć telewizor, odwiedzić dział mięsny najbliższego supermarketu i trochę wysilić wyobraźnię, a czasem po prostu rozejrzeć się wokół siebie. Trudno uwierzyć, by choć jeden dorosły, sprawny umysłowo człowiek mógł nie zdawać sobie sprawy z ponurego losu bezbronnych istot, które trafiają na nasze talerze, do laboratoriów czy cyrków. Bez wątpienia żyjemy w świecie pełnym barbarzyństwa – co mamy robić z tym faktem? Ciężko wzdychać i powtarzać, że tak to już jest? Zamykać oczy i udawać, że nic się nie dzieje? Płakać i załamywać ręce, znajdując pewne pocieszenie w myśli, że ludzkość zmierza ku własnej zagładzie? W swojej nowej książce zatytułowanej „Manifest zwierząt” amerykański etolog Marc Bekoff proponuje o wiele bardziej sensowne rozwiązanie.

Autor przekonuje, że wszyscy mamy szansę pozytywnie wpłynąć na sytuację zwierząt. Nawet drobne decyzje, takie jak ta o kupnie szamponu nietestowanego na zwierzętach czy o przygotowaniu bezmięsnego obiadu raz w tygodniu nie są pozbawione znaczenia. Zmiany nie muszą być rewolucyjne, nie muszą nieść za sobą wyrzeczeń i niedogodności. Na pewno nie trzeba się ich bać.

Bekoff wymienia sześć powodów, dla których warto okazywać więcej empatii – są wśród nich pozornie oczywiste kwestie, takie jak zdolność zwierząt do myślenia oraz odczuwania bólu i emocji, o której wielu ludzi zdaje się zapominać. Swój wywód autor opiera na naukowych argumentach – wynikach badań i obserwacji przyrody – a także na autentycznych historiach o zwierzętach, które niosą innym pomoc, potrafią współpracować, cierpią z powodu utraty bliskich.

Jednocześnie trzeba zauważyć – co może być ważne dla tych, którzy wierzą w opowieści o fanatycznych weganach, gotowych wyrwać człowiekowi schabowego nie tylko z ręki, ale i z gardła – że Bekoff jest bardzo łagodnym okazem działacza prozwierzęcego. Nie grzmi, nie popycha w kierunku zmian. Zamiast tego po prostu wskazuje drogę i tłumaczy, dlaczego powinno się nią podążyć.

„Manifest zwierząt” to inspirująca lektura, która zmusza do zastanowienia i zachęca do działania. Nawet jeśli z niektórymi tezami autora można by polemizować, przesłanie książki jest bardzo ważne i niewątpliwie warto wziąć je sobie do serca.

Małgorzata Pawlak