Urugwaj to dla Polaków kraj egzotyczny i odległy. Położony w Ameryce Południowej, otoczony znacznie większymi i bardziej znanymi sąsiadami: Brazylią i Argentyną, w świadomości wielu może zlewać się w jedno z innymi latynoamerykańskimi państwami. W rzeczywistości jednak ten mały kraj – zajmujący powierzchnię niewiele większą od Grecji i posiadający zaledwie trzy i pół miliona mieszkańców – to wyspa stabilności politycznej i ekonomicznej na morzu Ameryki Łacińskiej.

Kraj, który jak wiele innych państw Ameryki Południowej ma za sobą ponurą i tragiczną przeszłość, obecnie jest jednym z najbardziej laickich państw świata. Pary jednopłciowe mogą tu adoptować dzieci, istnieją stowarzyszenia hodowców marihuany, a prostytutki opłacają sobie składki na ubezpieczenie. Dla wielu osób opis ten może brzmieć jak upragniony raj wolności i możliwości, jednak każdy medal ma dwie strony i autorzy książki nie boją się tego pokazać.

W swoim reportażu Maria Hawranek i Szymon Opryszek, niezależni reporterzy, którzy mierzyli się już z Ameryką Południową w książce „Tańczymy już tylko w Zaduszki” (2016), tworzą obraz Urugwaju z połączonych ze sobą luźnych historii prawdziwych osób, układających się w barwne opowieści o walce o wolność, tożsamość i prawo do bycia po prostu sobą. Ich bohaterowie są przedstawicielami całej skomplikowanej urugwajskiej społeczności. Na kartach książki poznajemy prostytutkę, nauczycielkę, mieszkańców niewielkiej wioski, którą odwiedził kiedyś Jan Paweł II, homoseksualne małżeństwo, któremu mimo przeciwności losu udało się zaadoptować dziecko, rewolucjonistów, którzy walczyli, by powstrzymać dyktatorskie zapędy armii, a także wiele innych interesujących postaci. Zagłębiając się w ten reportaż, mamy okazję poznać Urugwaj od środka, nie tylko zobaczyć go oczami jego bohaterów, ale także odkryć problemy, z jakimi zmaga się ten niewielki kraj: bieda, próba przyjęcia imigrantów bez odpowiednich środków czy walka przeciwko wielkiej korporacji. Dzięki autorom poznajemy też wiele pozytywnych stron Urugwaju, takich jak miłość jego obywateli do piłki nożnej czy ich zaskakującą otwartość i wytrwałość, która pozwala im wyjść naprzeciw problemom i zmierzyć się przynajmniej z niektórymi z nich.

Reportaż Hawranek i Opryszka jest więc swoistą zachętą do spotkania z Urugwajem, pozbawioną jednak stereotypu ubogiego i zacofanego państwa czy też mitu o latynoskim El Dorado. Urugwaj to po prostu kraj ludzi, którzy walczyli o niego w ubiegłym wieku podczas wojskowego reżimu, ale i walczą dziś. Zmieniły się tylko środki i sposoby – z partyzanckich na prawne i moralne. To państwo, przed którym nadal stoi wiele wyzwań, mimo to radzi sobie ono z nimi lepiej niż wielu jego sąsiadów, a reportaż pozwala nam poznać je nieco bliżej i zachęca do sięgnięcia po kolejną o nim książkę.

Magdalena Lewandowska