Moje spotkanie z Jerzym Dziewulskim to nie pierwszyzna. Wszystko za sprawą pierwszej części jego rozmów z Krzysztofem Pyzią - „O polskiej policji”. Jeśli ktoś czytał recenzję tej pozycji zdaje sobie sprawę, że pozostawiła u mnie niedosyt. Ten z gatunku dobrych niedosytów, które rozbudzają apetyt na więcej, z możliwością, że zostanie on zaspokojony. Nie mogło więc zdarzyć się inaczej i druga część tych konwersacji musiała do mnie trafić.

Właśnie tak się stało, dzięki czemu miałem okazję przekonać się, że PRL miał swoje związki z terrorystami i to o wiele bardziej zaawansowane, niż mógłbym sobie kiedykolwiek wyobrazić. No bo skąd mógłbym wiedzieć, że Polska dostarczała broń Palestyńczykom czy okazywała się znakomitą metą dla najbardziej poszukiwanych terrorystów kroju Abu Nidala czy też organizatorów Czarnego Września? Wiedza jakby z innej rzeczywistości, a przecież prawdziwa.

To oczywiście zaledwie początek informacji, jaką dostaniemy do dyspozycji. Dowiedzieć się możemy także o zamachach terrorystycznych, które jak najbardziej miały miejsce w komunistycznej rzeczywistości. Porwania samolotów, rozbrajanie bomb – to żadne science fiction, ale ukrywane wydarzenia tamtych czasów. Nikt o tym nie mówił, bo przecież takie ekscesy w określonych realiach nie mogły mieć miejsca.

Odkrywanie tajemnic sprzed lat jest ciekawe, nie powiem, ale osobiście bardzo zaciekawił mnie sam wątek szkoleń i procedur. Sposobów zdobywania doświadczenia, dzięki czemu można było zapobiec danym sytuacjom. Codziennych żmudnych ćwiczeń, które miały zapewnić szybki ogląd sytuacji i niezbędny automatyzm w sytuacjach podbramkowych. Cała ta otoczka jest bez mała fascynująca, w końcu nie co dzień się dowiadujemy, że służby sprzed lat mogły konkurować z najlepszymi jednostkami na świecie.

Nie obyło się też tutaj bez wycieczek światopoglądowych. I podobnie jak w całej treści, tak i tutaj Dziewulski swoje spojrzenie przekazuje bez żadnych ograniczeń. Opowiada szczerze, twardo i bez hamulców. Ma swoje zdanie i daje ku niemu określone argumenty. Nawet jeśli jako czytelnik nie ze wszystkim się zgadzam, to przyznaję, że jest w tych przemyśleniach sporo racji, a charyzma wypowiadającej je osoby, tylko wzmacnia ich siłę wyrazu.

Przy tym nie dajcie się zwieść mojemu słodzeniu, gdyż forma takiego wywiadu trochę się wyczerpała. Choć jak widać jest tu wiele intratnych treści, to takie odbijanie piłeczki pytanie-odpowiedź z czasem staje się mniej, lub bardziej nużące. Przydałaby się tu jakaś odmiana, być może zastosowanie bardziej sugestywnej narracji, czegoś na wzór opowiadania, o które podczas pewnych etapów wymiany myśli aż się prosiło.

Jestem pewien, że jeśli komuś spodobała się pierwsza część rozmów, tak kolejny tom nikogo nie powinien zawieść. Co prawda nie mamy tu już do czynienia z niedosytem, a może nawet lekkim przesytem, ale te ponad trzysta stron, to i tak porcja nieszablonowej wiedzy, której poznawanie potrafi zaciekawić i zaskoczyć. Obraz służb działających w PRL jakiego dotąd nie dane nam było poznać.

Patryk Rzemyszkiewicz