Drugi tom "Historii Persji" Bogdana Składanka obejmuje okres od najazdu arabskiego do powstania państwa Safawidów w początkach XVI wieku, można więc powiedzieć, że opisane w nim zostało irańskie średniowiecze. Tom pierwszy mocno mnie zawiódł, stąd też miałem nadzieję, że w kolejnej części Autor, który bądź co bądź napisał m.in. ważną pracę o tzw. wiekach milczenia, a więc o stuleciach od VII do IX, poradzi sobie lepiej. Tak jest w istocie, choć - szczerze mówiąc - i tak liczyłem na nieco więcej.

Książka dzieli się na trzy duże części: pierwsza obejmuje okres bezpośrednich rządów kalifów, druga istnienie państw irańskich formalnie podległym kalifatowi, a trzecia czas rządów nomadów (Turcy, Mongołowie, Timurydzi). Trzeba tu zaznaczyć, że układ treści jest bardzo nierównomierny, bowiem o wydarzeniach VII-XI wieku opowiada 3/4 książki, podczas gdy stulecia późniejsze zostały potraktowane "po macoszemu". W wielu punktach Autor rozwodzi się bardzo szczegółowo nad pewnymi kwestiami, dodaje etymologie, warianty w kilku językach orientalnych, a miejscami ogranicza się do podania imienia władcy oraz daty jego śmierci. Drugi tom "Historii Persji" trzeba więc określić jako nierówny.

Moim zdaniem na wysoką ocenę zasługuje opis pierwszych wieków po najeździe muzułmańskim: wieki milczenia oraz rządy "dzielnicowych" dynastii odwołujących się do tradycji irańskich, choć formalnie podległym bagdadzkim Abbasydom. Autor wiele miejsca poświęcił kulturze i literaturze, może upatrując odbiorcy swej pracy zwłaszcza w filologu iraniście. Historyk będzie pewnie trochę zawiedziony, zwłaszcza przedstawieniem wieków XII-XV, który w zasadzie jest tylko epilogiem i rodzajem łącznika między okresem irańskiego odrodzenia około roku 1000 a panowaniem Safawidów. Historyk na pewno prędzej sięgnie po traktujące o średniowiecznych dziejach Iranu prace Jerzego Hauzińskiego.

Tomasz Babnis

Drugi tom "Historii Persji" Bogdana Składanka obejmuje okres od najazdu arabskiego do powstania państwa Safawidów w początkach XVI wieku, można więc powiedzieć, że opisane w nim zostało irańskie średniowiecze. Tom pierwszy mocno mnie zawiódł, stąd też miałem nadzieję, że w kolejnej części Autor, który bądź co bądź napisał m.in. ważną pracę o tzw. wiekach milczenia, a więc o...