Mimo chwilami męczącego stylu, książka ze wszech miar godna przeczytania. - Opisuje zaciekłą walkę o władzę na Kremlu, a biorąc pod uwagę, że polityka wszędzie jest podobna, wiele możemy się z niej dowiedzieć o mechanizmach władzy w ogóle. Czyta się lepiej, niż powieść sensacyjną – potwierdzając starą prawdę, że fikcja literacka jest mniej niezwykła, niż rzeczywistość. Poza tym, ponieważ pewne rzeczy zmieniają się powoli, z tej książki możemy się dowiedzieć o sposobie myślenia, który chyba i dziś jest aż nadto obecny u naszego wielkiego sąsiada.

Książka jest opartą na faktach, w minimalnym tylko stopniu zbeletryzowaną relacją z powojennej kariery Żukowa, człowieka uznawanego za jednego z głównych architektów zwycięstwa nad Hitlerem, a jednak bardzo kontrowersyjnego... Nie chcę za dużo zdradzać, bo to się naprawdę czyta jak powieść – acz dreszcze przechodzą, kiedy uświadamiamy sobie, jak wielu ludzi zostało złożonych, choćby nie zdając sobie z tego sprawy, na ołtarzu wielkich wizji "umiłowanych przywódców".

Większość książki to narracja z knowań i spiskowań (oparta na relacjach uczestników, zrekonstruowana na podstawie różnych źródeł) przetykana wyjaśnieniami na temat natury ZSRR. Wszystko w lekkiej formie, łatwo zrozumiałe. Męczące bywa jedynie, kiedy dla podkreślenia wagi swych słów autor wdaje się w litanie wyliczeń. W zamyśle ma to pewnie wzmacniać efekt dramatyczny, niczym refren psalmu. I czasem tak to działa – ale niekiedy, chcąc nie chcąc, zaczynamy przelatywać oczami wyliczenia tytułów jakiegoś dostojnika, aby już przedrzeć się do dalszego ciągu „mięsa”.

Lepiej, aby czytelnik lubił, albo choć tolerował tematykę militarną. Nie jest ona niby głównym tematem – ale po pierwsze, jest konikiem autora, a po drugie, Związek Radziecki był państwem na wskroś militarnym, więc przygotowanie do wojny odgrywało wielką rolę w polityce. W praktyce oznacza to, że napotkamy dość liczne opisy sprzętu wojskowego i innych pokrewnych wynalazków, z żywym komentarzem, co w tym było ciekawego, albo bezsensownego. Ponownie – czyta się łatwo.

Autor ma styl zwięzły, bardzo rzeczowy – znać oficera wywiadu – a zarazem jędrny i ironiczny. Chwilami wpada wręcz w czarny humor, szczególnie zrozumiały dla Polaków, tak dobrze obeznanych z nowomową. Za przykład jeden cytacik: „Jeżeli przełamiemy front, to na drodze naszych wyzwolicieli staną nie tylko oddziały ciemiężycieli ludu pracującego...”

Oczywiście, takie, a nie inne wykształcenie autora powoduje jednocześnie, że nie mamy do czynienia z wielką literaturą pod względem bogactwa słownictwa, czy głębokiego niuansowania opisów. Za to Suworow ma niewątpliwy talent gawędziarski, a także polemiczny, więc z łatwością wciąga czytelnika w wir opisywanych zdarzeń.

À propos talentu polemicznego – nie ze wszystkim trzeba się z autorem zgadzać. Ma skłonność do uproszczeń, co wprawdzie pomaga, gdy dla śledzenia wydarzeń musimy się zorientować co do zawiłości systemu władzy na dworze czerwonych carów, ale też potrafi wywołać nasz sprzeciw, gdy np. inflację autor określa jako jedynie po prostu oszustwo. Ekonomista tłumaczyłby, że odrobina inflacji jest niezbędna. Podobnie zachwyt autora instytucjami świata zachodniego i zdecydowane ich przeciwstawienie temu, co na wschodzie, jest zrozumiałe, ale chyba jednak zbyt uproszczone. W końcu choćby w dzisiejszych krajach uznawanych za demokratyczne obserwujemy mnóstwo manipulacji językowych bardzo podobnych do tego, co autor przedstawia nam w ZSRR. Co powinno nam dać do myślenia... Ale w samej książce to kwestia, która nie wysuwa się na pierwszy plan.

Autor jest skłonny do może nadmiernego zacietrzewienia przy udowadnianiu niektórych swych tez. Ale ponieważ rzetelnie przedstawia materiały, które doprowadziły go do takich, a nie innych wniosków, każdy może sobie sam wyrobić zdanie.

Podsumowując – dla każdego, kto nie boi się odrobiny długaśnych tytułów urzędników i opisów wojskowych, a chce poznać historię intryg i spisków i dowiedzieć się trochę lepiej, jak działa nasz wariacki świat. Bardzo polecam.

Żeby nie było nieporozumień, załączam swoją interpretację skali ocen:
1 – beznadzieja, ta książka uszkadza mózg – przypadek rzadki, bo prawie zawsze coś pożytecznego można znaleźć...
2 – bardzo słabo, może i był jakiś pomysł czy potencjał, ale wyszła porażka...
3 – daje się czytać, dostarcza rozrywki – choć czasem z samego autora, a nie jego dzieła
4 – niezła książeczka, jednak niedopracowana, przy cierpliwości można coś wyciągnąć
5 – można tę książkę przeczytać, stratą czasu nie będzie – ale albo nie wnosi nic specjalnie odkrywczego, albo łatwo znaleźć znacznie lepsze, albo trzeba mocno przymknąć oko na brak szlifu
6 – całkiem nieźle, ekstazy nie wywoła, ale miłe wspomnienia pozostawi – i należy już do tych, które wyraźnie wzbogacą lub uprzyjemnią... jednak wady widać wyraźnie.
7 – naprawdę duża przyjemność – jest o czym pomyśleć, można polecić znajomym, choć życie bez niej nie byłoby jednak rozpaczliwie uboższe...
8 – świetna jak niemieckie linie lotnicze – poszerza horyzonty, zapewnia odlot, a nawet daje kopa pasażerom – i jest porządna, czy to się komu podoba, czy nie!
9 – książka, którą bez trudu zapamiętamy do końca życia... czyni je piękniejszym!
10 – skubane arcydzieło. Zawraca samobójcę znad brzegu przepaści. Bóg czytając ją odkłada koniec świata, żeby doczytać do końca.

Mimo chwilami męczącego stylu, książka ze wszech miar godna przeczytania. - Opisuje zaciekłą walkę o władzę na Kremlu, a biorąc pod uwagę, że polityka wszędzie jest podobna, wiele możemy się z niej dowiedzieć o mechanizmach władzy w ogóle. Czyta się lepiej, niż powieść sensacyjną – potwierdzając starą prawdę, że fikcja literacka jest mniej niezwykła, niż rzeczywistość. Poza...