Czy powieść, dla której tłem są wydarzenia, o których teraz wstydzimy się nawet myśleć, że były udziałem ludzkości, może być zabawna i lekka? Danny Wattin, szwedzki pisarz żydowskiego pochodzenia, udowadnia, że owszem. Jego pierwsza wydana w Polsce powieść „Skarb pana Isakowitza” to niezwykle ciepła i momentami wręcz rozkoszna powieść drogi, która jednak każe nam pamiętać, że były czasy, kiedy na świecie działy się straszne rzeczy, a nasi przodkowie nie tylko byli ich świadkami, ale także na własnej skórze poczuli, co to znaczy być poniżanym i wywiezionym daleko od rodziny tylko dlatego, że ktoś uważa się za lepszego człowieka.

Któregoś dnia Danny Wattin opowiada swojemu siedmioletniemu synowi o skarbie, który rzekomo zakopał jego pradziadek w Polsce, tuż przed wywiezieniem do obozu koncentracyjnego. Opowieść ta jest w rodzinie szczególna nie ze względu na ów skarb, którym nikt zdaje się nie przejmować, ale przez to, że jest to jedyna historia dziadka Danny’ego, Erwina, który należał raczej do ludzi cichych i małomównych. To właśnie jego ojciec, Herman Isakowitz zakopać miał wszystkie cenne rzeczy, jakie posiadał, w ogrodzie pod drzewem. W mieście zwanym Kwidzyn. Leo, najstarszy syn Danny’ego, dowiedziawszy się o skarbie, nie widzi oczywiście – jak to dzieci – innego rozwiązania, jak zorganizować wyprawę po niego.

W ten sposób przedstawiciele trzech pokoleń wyruszają w wyprawę, która okaże się dla nich bardziej owocna, niż byliby sobie w stanie wyobrazić przed podróżą. Czytelnik natomiast będzie miał okazję poznać wady i zalety każdego z trzech mężczyzn (a raczej dwóch mężcyzn i dziecka), pośmiać się z niepohamowanego zamiłowania do słodyczy najstarszego z podróżników, a także z wzajemnych słownych przepychanek, jakimi będą się zajmowali w drodze. Podczas lektury „Skarbu pana Isakowitza” od razu widać, że dziadek, ojciec i syn nie są przyzwyczajeni do ciągłego przebywania w swoim towarzystwie, w dodatku na tak małej przestrzeni, jaką jest samochód. To z kolei powoduje mnóstwo zabawnych sprzeczek, spośród których jednak nawet nieuważny czytelnik wyłowi wzajemną miłość i szacunek, jakimi wbrew pozorom się darzą.

Niektórych, wrażliwszych na punkcie swojego pochodzenia, czytelników razić może opinia ojca Danny’ego na temat Polski i Polaków, cała reszta jednak powinna przyjąć rzecz z uśmiechem na ustach. Są to drobiazgi, które nadają powieści Wattina dodatkowego waloru i autentyczności. A co najważniejsze – jeśli tylko mamy dystans do siebie i do kraju, w którym przyszło nam żyć, pisarz niejednokrotnie nas rozbawi. A w obliczu tematu, który nieustannie przewija się w tle powieści, którego ukrytą powagę sugeruje już sama dedykacja zamieszczona na początku książki: Dla wszystkich ocalałych, humor jest niezwykle istotny, czasami bowiem, nie pozostaje nam nic innego.

„Skarb pana Isakowitza” to przypowieść o bogactwach, które nosimy codziennie w sercu. O rodzinie i więzach, jakimi jesteśmy z nią złączeni. Czy jakikolwiek materialny skarb może się równać z historią płynącą w naszej krwi, z opowieściami o przodkach - ich radościach i dramatach? Cel wyprawy w powieści Wattina tak naprawdę nie jest istotny. Nieważne, czy docierają na miejsce, na którym znajdują lub nie, wiele tego, co można nazwać skarbem. To właśnie powolne, lecz naznaczone determinacją dążenie do odkrycia historii swojej rodziny jest tutaj tym, co najbardziej istotne.

Szwedzki pisarz stworzył opowieść wzruszającą i zapadającą w te zakamarki serca, do których boimy się czasem zaglądać, ponieważ nie zawsze lubimy się wzruszać. Może nie jest to historia odkrywcza, może nie jest napisana wybitnym stylem. Tym jednak, co czyni z niej powieść dobrą i godną polecenie jest to, że jest to opowieść o ludziach – taka, jaką sami moglibyśmy napisać, a więc taka, jaką chcielibyśmy, aby ktoś przeczytał. Ku pamięci. Możecie więc któregoś dnia dać się namówić na tę niedługą, lecz przyjemną wyprawę, która ważniejsza jest od samego celu.