Nuda, brak wartkiej akcji i ciągłe opisy – odtąd tak będę wspominać spotkanie z literaturą Stefana Żeromskiego. Mowa tu o "Syzyfowych pracach" wspomnianego wyżej autora.

Stefan Żeromski to jeden z najbardziej znanych polskich pisarzy. Tworzył na przestrzeni trzech epok historycznych: pozytywizmu, modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego. W swoich utworach często poruszał ważne problemy społeczne, np. wyzysk chłopów, sięgał też do tematów historyczno – batalistycznych.

"Syzyfowe prace" zaliczymy oczywiście do epiki, zaś pod względem gatunkowym –jest to powieść współczesna, o wątkach autobiograficznych. Czytając ją, możemy zaobserwować w kreacjach postaci wiele podobieństw do autora m.in. pochodzenie ze zubożałej szlachty, chorobę płucną, czy piastowanie zawodu korepetytora.

Książka traktuje o losach małego chłopca, Marcina Borowicza, którego rodzice oddają do szkoły. Ze względu na to, że Polska w okresie, kiedy rozgrywa się akcja, była pod zaborami, placówki publiczne miały nakaz nauczać w językach urzędowych zaborców. Dlatego też bohater, trafiając początkowo do Owczar, później do Klerykowa musi opanować język rosyjski. Marcin przebywając poza domem, przechodzi swoistą metamorfozę – z małego, zagubionego chłopca, staję się świadomym swojej tożsamości narodowej mężczyzną. Jednak przedtem musi uporać się z próbą zrusyfikowania go; odbyć specyficzną, bo zachodzącą w umyśle i duszy, wtedy już młodzieńca, walkę z zaborcą. Autor opisując mechanizm propagowania rusofilizmu kontrastuje go z konspiracyjną działalnością uczniowską, mającą na celu zbuntowanie się i poszerzanie wiedzy o ojczyźnie.

Powieść tę można zaliczyć do utworów o tematyce refleksyjno – filozoficznej, gdyż stawia ona jedno z pytań egzystencjalnych, jak żyć obarczonym brzemieniem historii, co wybrać: polskość i nędzę, czy umiłować Rosję i wieść dostani żywot.

Pod względem budowy "Syzyfowe prace" są skonstruowane epizodycznie - składają się z 18 rozdziałów, które połączone są ze sobą postacią głównego bohatera oraz miejscem i czasem akcji. Nie wszystkie dotyczą Marcina Borowicza, są rozdziały poświęcone nader szczegółowym charakterystykom poszczególnych nauczycieli, czy takie, w których ujęto długie opisy przyrody, wygląd miasta, czy losy innych bohaterów. Według mnie taki zabieg zakłóca spójność i właściwe zrozumienie czytanego tekstu. Bo gdy prym wiedzie historia małego Borowicza, a nagle pojawia się obszerny opis losów Andrzeja Radka, to czytelnik czuje się zaszokowany, czasami nawet podenerwowany zmiennością układu i kompozycji książki.

Powieść ta nie należy do literatury łatwej w czytaniu. Niejednokrotnie zdarzyło się, że śledziłam oczyma tekst, a nie śledziłam akcji i fabuły, co pociągało za sobą konieczność powtórnego przeczytania danego fragmentu. Język, w którym jest napisana, też nie zalicza się do przyjemnych w odbiorze. Naszpikowany jest archaizmami, połączonymi z długimi i bardzo dokładnymi opisami przyrody oraz elementami historycznymi. To wszystko składa się na jedną, główną wadę tej książki – nieustające i ciągle powtarzające się dłużyzny. Czytelnik stykając się z nimi, ma wrażenie, że akcja w ogóle się nie rozwija, wręcz tkwi w tym samym miejscu.

Nie spodziewałam się, że "Syzyfowe prace", aż w tak dużej mierze spowodują moją odrazę do literatury Żeromskiego. Akcja utworu sprawia wrażenie dodatku do opisywanych zjawisk, rzeczy, czy faktów. Po lekturze tej książki, nadmienię jeszcze, że zmarnowałam na to kilka godzin mojego cennego czasu, pierwsze, co poczułam, to wielką radość, że wreszcie się skończyła. To już jest wytaczający argument poświadczający o tym, że powieść ta jest jedną z najgorszych przeczytanych przeze mnie pozycji bibliograficznych. Zazwyczaj po przeczytaniu, nachodzą mniej różne refleksje i przemyślenia, staram się zrozumieć czyny i motywacje bohaterów, jeszcze raz w myślach przeżyć najciekawsze przygody, a potem wysnuć wnioski, i przelać to wszystko na papier, by nie uleciało i nie zostało zapomniane. W przypadku "Syzyfowych prac" było jednak zupełnie inaczej – czułam się zmęczona i znużona, lekko pobolewała mnie głowa, nie czułam podekscytowania i chwilowego oczarowania lekturą. Sądzę, że nie będzie zbyt pretensjonalne stwierdzenie, że książka ta jest dla prawdziwie wytrwałych i cierpliwych ludzi, obdarzonych wewnętrznym spokojem i miłym usposobieniem, gdyż osoby nerwowe mogą nie udźwignąć jej ciężaru i zrazić się do publikacji książkowych na długi czas.

Nuda, brak wartkiej akcji i ciągłe opisy – odtąd tak będę wspominać spotkanie z literaturą Stefana Żeromskiego. Mowa tu o "Syzyfowych pracach" wspomnianego wyżej autora.

Stefan Żeromski to jeden z najbardziej znanych polskich pisarzy. Tworzył na przestrzeni trzech epok historycznych: pozytywizmu, modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego. W swoich utworach...