Od Sargona II, Nabuchonodozora II, aż do Cyrusa II.
Sargonidzi, Chaldejczycy i Achemenidzi.
Bogowie, bogowie i... szczątkowo o życiu codziennym...

Od Sargona II, Nabuchonodozora II, aż do Cyrusa II.
Sargonidzi, Chaldejczycy i Achemenidzi.
Bogowie, bogowie i... szczątkowo o życiu codziennym...

Dużo bogów, mitów i królów, mało życia codziennego.

Dużo bogów, mitów i królów, mało życia codziennego.

Georges Contenau był francuskim archeologiem, orientalistą i historykiem religii, ekspertem w dziedzinie kultury i religii cywilizacji Bliskiego i Środkowego Wschodu. Poprowadził on również kilka ekspedycji archeologicznych na Bliski Wschód. Bodaj jedyna jego książka wydana w Polsce to właśnie niniejsza pozycja. Tytuł mówi wszystko o jej zawartości. Autor wybrał sobie dla tego tematu przedział czasowy 700 – 530 p.n.e., ale w gruncie rzeczy dość swobodnie się go trzyma.

Konstrukcja książki jest jednak tematyczna, nie chronologiczna – autor po kolei rozpatruje różne aspekty życia codziennego, rozpatrując, jeden po drugim, dany problem lub zagadnienie. W konsekwencji sprawia to, że narracja, którą Contenau prowadzi, jest dość chaotyczna. Skacze on z tematu na temat, nie spinając tego jakąkolwiek klamrą, co jest raczej uciążliwe i męczące, gdy czyta się więcej niż kilka podrozdziałów jednym ciągiem, ale pomocne, gdy chce się przeczytać tylko o jakimś konkretnym spośród opisanych tu zagadnień. Wybór jest bowiem niemały – zdumiewa mnogość poruszonych tu tematów.

Pierwszy rozdział rozpoczyna się od wprowadzenia w postaci krótkiej charakterystyki aspektów etnicznych i języka, potem następuje zarys historyczny wybranej przez autora ramy czasowej, i wówczas przechodzi już do sedna. Opisuje klasy społeczne (najbardziej obszernie jest o niewolnikach),budownictwo/mieszkalnictwo, maluje charakterystykę miast, pisze o nawadnianiu, żegludze, uprawie roli, o zwierzętach hodowlanych (obszernie!); higienie osobistej, o ubiorze, zwyczajach żywieniowych (obszernie!),handlu (obszernie!),systemie wag i miar, a także o przykładowych zawodach (głównie rzemieślniczych).

Drugi rozdział opowiada o władzy – charakteryzuje pałace królewskie, mówi o statusie i roli monarchy, jego ubiorze i wozie oraz sprzętach królewskich. O zwyczajach i tradycjach, w których brał udział. O świcie, którą się otaczał. O armii, którą dowodził.

Trzeci rozdział zaś o myśli mezopotamskiej – sposobie, w jakim mieszkańcu regionu, myśleli o rzeczywistości, o imionach, jakie nadawali sobie i obiektom; całkiem niemało jest tu również o dorobku piśmienniczym Mezopotamii, łącznie z omówieniem najsłynniejszych tekstów literackich – głównie eposów i mitów (o Potopie, Gilgameszu, Adapie, Isztar etc.) [Odnośnie tych jednak ukazały się później szersze opracowania: jako omówienie – „Mitologia Mezopotamii” Szarzyńskiej i Łyczkowskiej, zaś niemal wszystkie z wyliczonych przez Contenau utworów literackich można znaleźć w serii „Antologia Literatury Mezopotamskiej” wydawnictwa Agade] Prócz tego jest całkiem szczegółowo o odkryciach naukowych: matematyce, geografii, astronomii czy wiedzy przyrodniczej, jak również o osiągnięciach w sztuce.

Contenau poruszył więc chyba każdy możliwy temat, jednak poświęcił im różny stopień uwagi – niektóre są dość krótkie, inne dłuższe, obszerne i bardziej zajmujące. Styl jest dość szorstki i suchy, ale nieprzesadnie, da się w miarę płynnie brnąć przez kolejne linijki. Niektóre fragmenty są ciekawsze, inne mniej (bo na przykład zawierają opisy wypraw archeologicznych, na szczęście nie jest tego dużo). Czasem autor pozwala sobie na trochę męczące dygresje (np. podrozdział o misteriach). Natomiast faktem jest, że brakuje opracowań na temat takiego „życia codziennego” (co nieco można znaleźć co prawda rozsiane po nowszych podręcznikach o historii Mezopotamii jako takiej) i to czyni tę książkę szczególną. Przydałaby się jednak nowsza pozycja na ten temat, uwzględniająca świeższe odkrycia, gdyż ta jest już wiekowa (oryginał został wydany w 1950, polskie tłumaczenie w 1963).

Georges Contenau był francuskim archeologiem, orientalistą i historykiem religii, ekspertem w dziedzinie kultury i religii cywilizacji Bliskiego i Środkowego Wschodu. Poprowadził on również kilka ekspedycji archeologicznych na Bliski Wschód. Bodaj jedyna jego książka wydana w Polsce to właśnie niniejsza pozycja. Tytuł mówi wszystko o jej zawartości. Autor wybrał sobie dla...

Kolejna dobra pozycja z serii Życie Codzienne. Tym razem przenosi nas do Mezopotamii VIII - VI wieku przed Chrystusem.
Czas jednak nie obszedł się łagodnie z publikacją. Postępy w badaniach nad dziejami Mezopotamii spowodował, że praca jest już przestarzała. Upływ czasu zrobił swoje.
Jednak największą wadą książki jest dziwna maniera jej autora. Na samym początku informuje nas o czasie i miejscu które przez całą prace zamierza nam prezentować. Niestety bardzo szybko o tym zapomina i dosłownie skacze po różnych miejscach i czasach (od głębokiej starożytności po czasy nam współczesne - dla autora rzecz jasna) wyszukując w nich analogi do prezentowanego przez siebie spojrzenia na życie codzienne mieszkańców Asyrii i Babilonii.
Mimo wszystko publikację można polecić.

Kolejna dobra pozycja z serii Życie Codzienne. Tym razem przenosi nas do Mezopotamii VIII - VI wieku przed Chrystusem.
Czas jednak nie obszedł się łagodnie z publikacją. Postępy w badaniach nad dziejami Mezopotamii spowodował, że praca jest już przestarzała. Upływ czasu zrobił swoje.
Jednak największą wadą książki jest dziwna maniera jej autora. Na samym początku informuje...

Rzecz napisana zgrabnie, rzeczowo, przejrzyście. Czytelnik który świadomie sięga po tego typu książkę, będzie czytał z zainteresowaniem. Autor na wstępie zawęża zakres czasowy do szóstego i siódmego wieku przed naszą erą ale prawdę mówiąc marnie się tego zawężenia trzyma poruszając się w zasadzie na przestrzeni niemal czterech tysięcy lat.

Niestety mam pewne zastrzeżenia co do merytorycznej strony.

Pierwsza sprawa to w zasadzie dziewiętnastowieczne podejście autora do historii i archeologii. Opisując prace archeologiczne w Chorsabadzie wyraźnie ubolewa nad faktem, że ekspedycja francuska otrzymała mniej niż jej się należało. Jest to wyraźnie zaznaczony problem. Mniej go boli, że ci Francuzi część znalezisk przerobili na łopaty, żeby dalej kopać a część, przez niedbalstwo, stracili w nurtach rzeki. Razi go dopiero pomysł wykopalisk przeprowadzanych przy pomocy detonowania ładunku wybuchowego umieszczonego pod pagórkiem w który zamienił się dawny ziggurat dla jego szybkiego, taniego i szerokiego otwarcia dla badaczy.
Dalej mamy uchybienia naukowej natury. Zdarza się, że w pewnych sytuacjach, z powodu ograniczonych danych, wnioskowanie może być prowadzone kilkoma ścieżkami. Autor w takiej sytuacji analizuje jedną z nich i zamyka wywód definitywnymi wnioskami chociaż wątpliwości aż krzyczą o uwagę. Być może szersza wiedza którą posiada, eliminuje owe wątpliwości ale w żaden sposób nie wynika to z jego wypowiedzi. Co w takiej sytuacji też uznałbym za błąd bo czytelnik zostawiony jest w niejasności, niepewności. Nie sądzę jednak by taki przypadek miał miejsce. Gorsze, chociaż rzadsze, bywają wyraźne błędy logiczne. Np. przy opisie pałacu wybudowanego w ósmym wieku przed naszą erą, uzasadnia pewne fakty architektoniczne wymaganiami islamu (sic!),który powstał niemal półtora tysiąclecia później. I chociaż cała praca sprawia wrażenie dość rzetelnej, to jednak tego typu błędy i nieścisłości podkopują zaufanie do jej wartości.
Jeszcze inny aspekt który mam za wadliwy to nieadekwatność pewnej część materiału do tematu pracy zaznaczonego w tytule. Szeroko opisane wykopaliska w Chorsabad, choć same w sobie interesujące, nijak się mają do owego tematu. Podobnie z religią, która owszem powinna być stosownie wzmiankowana, głownie w aspekcie liturgii, ceremoniału, związków kleru i wiernych, itp, jednak autor traktuje ją bardzo szeroko, drobiazgowo skupiając się na mitologii i rozmaitych zmianach na przestrzeni dziejów i znów idzie raczej mimo głównego tematu. Oczywiście te zastrzeżenia mają lekką naturę, po prostu dostajemy więcej niż mogliśmy się spodziewać.

Pozycja interesująca mimo swej wiekowości, pomimo pewnych błędów (czytelnik po prostu musi być czujny),daje dość koherentny obraz starożytnego świata bliskiego wschodu, pozwala na wyobrażenie sobie ówczesnej rzeczywistości w sposób zupełnie przyzwoity.

6/10

Rzecz napisana zgrabnie, rzeczowo, przejrzyście. Czytelnik który świadomie sięga po tego typu książkę, będzie czytał z zainteresowaniem. Autor na wstępie zawęża zakres czasowy do szóstego i siódmego wieku przed naszą erą ale prawdę mówiąc marnie się tego zawężenia trzyma poruszając się w zasadzie na przestrzeni niemal czterech tysięcy lat.

Niestety mam pewne zastrzeżenia...

Tytuł nieźle oddaje treść, ale nie mówi całej prawdy i tylko prawdy. Autor był archeologiem, orientalistą i historykiem, lecz również ekspertem w sprawach religii Wschodu. I to chyba nieco wpłynęło na ostateczną kompozycję książki. Jednak trzeba przyznać, że ogromną wiedzę Contenau też widać i to w różnorodnych płaszczyznach. Aha — do analizy wybrano dwa wieki, o którym wiemy najwięcej: lata mniej więcej od 700 do 500 p.n.e.

Najbardziej "na temat" jest pierwszy rozdział (fakt, że najdłuższy) — poświęcony właśnie życiu zwyczajnych ludzi. Autor omawia wiele aspektów: traktowanie niewolników, budynki, żeglugę, zwierzęta hodowlane, pokrótce charakteryzuje wybrane zawody... Ogółem — porusza sporo interesujących tematów i ten rozdział uważam za główną część książki.

Nieco więcej tutaj: http://finklaczyta.blogspot.com/2017/11/zycie-codzienne-w-babilonie-i-asyrii.html

Tytuł nieźle oddaje treść, ale nie mówi całej prawdy i tylko prawdy. Autor był archeologiem, orientalistą i historykiem, lecz również ekspertem w sprawach religii Wschodu. I to chyba nieco wpłynęło na ostateczną kompozycję książki. Jednak trzeba przyznać, że ogromną wiedzę Contenau też widać i to w różnorodnych płaszczyznach. Aha — do analizy wybrano dwa wieki, o którym...

Czyta się fajnie. Poszczególne wątki są dobrze wyodrębnione. Autor pisze dosyć ciekawie. Polecam - można się dowiedzieć paru naprawdę interesujących rzeczy o "życiu codziennym w Babilonie i Asyrii".

Czyta się fajnie. Poszczególne wątki są dobrze wyodrębnione. Autor pisze dosyć ciekawie. Polecam - można się dowiedzieć paru naprawdę interesujących rzeczy o "życiu codziennym w Babilonie i Asyrii".

Dużo informacji. Książka jest o tyle cenna, że dotyka tematu cywilizacji Mezopotamskiej, której temat jest bardzo zaniedbany w polskiej literaturze popularno-naukowej. Bogactwo poruszonych tematów sprawia, że niestety jest tam mało szczegółów. Wiele tematów jest dotkniętych tylko powierzchownie.

Dużo informacji. Książka jest o tyle cenna, że dotyka tematu cywilizacji Mezopotamskiej, której temat jest bardzo zaniedbany w polskiej literaturze popularno-naukowej. Bogactwo poruszonych tematów sprawia, że niestety jest tam mało szczegółów. Wiele tematów jest dotkniętych tylko powierzchownie.

Autor powinnien bardziej skupić się na temacie życia codziennego zwykłych ludzi. Porusza za wiele tematów na tak małą ilość stron, co sprawia, iż dużo rzeczy zapomina się już w trakcie czytania.

Autor powinnien bardziej skupić się na temacie życia codziennego zwykłych ludzi. Porusza za wiele tematów na tak małą ilość stron, co sprawia, iż dużo rzeczy zapomina się już w trakcie czytania.

Książka dobra i przystępnie napisana, ale niestety już przestarzała.
Dla osób nie w temacie nie zrobi to różnicy, a podstawowe informacje się nie zmieniają, ale wiele szczegółów jest już nieaktualna.

Książka dobra i przystępnie napisana, ale niestety już przestarzała.
Dla osób nie w temacie nie zrobi to różnicy, a podstawowe informacje się nie zmieniają, ale wiele szczegółów jest już nieaktualna.