„A potem wydało się, że zatrzymał się cały świat. Jak gdyby przestały istnieć fronty, między którymi leżą zamarznięte trupy. Jakby nie było żołnierzy zawiniętych w brudne koce. I nie było miasteczka przyfrontowego, które nie zna spokoju, ale też nie wie dobrze, co to wojna. I nie było już na ziemi kobiety, na której można się wesprzeć. Czyżby świat stał się cmentarzem?”

Ciężka, mroźna zima na wschodnim froncie – to tutaj trafił ogniomistrz Herbert Asch z kapralem Vierbeinem i bombardierem Kowalskim. Chwilowo nie trwają żadne walki – Niemcy i Rosjanie bardzo dbają, by żadnym głupim ruchem nie naruszyć kruchego spokoju. Dowódcy: pułkownik Luschke (Bulwa) i porucznik Wedelmann znają dobrze swoich żołnierzy i starają się nie wykrwawiać ich niepotrzebnie. Większość już dawno straciła w wiarę w sens wojny, część nigdy w te mrzonki nie wierzyła, a najwytrwalsi wyznawcy narodowego socjalizmu starają się z całych sił nie widzieć szaleństwa wodza. W ten ustalony porządek jak bomba wpada kapitan Witterer – spragniony chwały i odznaczeń, który nic nie wie o tym, jak wygląda wojna i wydaje mu się, że to najwyższy zaszczyt zginąć dla Hitlera, pod warunkiem, że to nie on odda swoje życie.

Kirst w bardzo wnikliwy sposób pokazuje konflikt postaw między doświadczonymi oficerami a nieopierzonym entuzjastą zabijania. Opisuje również powolny rozkład Rzeszy i codzienne życie ludzi, którzy starają się w miarę normalnie funkcjonować w tym nienormalnym świecie. Takie ekstremalne warunki są najlepszym środowiskiem dla różnego rodzaju degeneratów. Myślicie, że na froncie wschodnim nie dało się robić przekrętów – poznajcie kaprala Soefta. Wszechwładny szef zaopatrzenia potrafi założyć nawet własny kołchoz tuż przy linii frontu – dba o swoich żołnierzy, ale jeszcze bardziej dba o własną kieszeń.

Myślałam, że front wschodni nie będzie odpowiednim miejscem dla kobiet. A jednak i tutaj pojawia się płeć piękna i sprawia, że panowie dostają małpiego rozumu. Bo przecież wojna wojną, ale popęd popędem.

„08/15 na wojnie” to melancholijna powieść. Kirst pokazuje równię pochyłą, po której za chwilę stoczą się Niemcy. Eksponuje bezsens prowadzonych działań wojennych i ciche bohaterstwo dowódców, dla których wojna stała się przede wszystkim próbą ocalenia żołnierzy przed bezsensowną śmiercią.

Lubię czytać Kirsta. Czuję ogromną sympatię dla jego bohaterów, pomimo faktu, że to Niemcy. Podziwiam sposób w jaki eksponuje zaślepienie, fanatyzm i głupotę wyznawców Hitlera. A najbardziej podoba mi się to, że pisarz umacnia moje przekonanie, że można być przyzwoitym człowiekiem niezależnie od okoliczności.

„A potem wydało się, że zatrzymał się cały świat. Jak gdyby przestały istnieć fronty, między którymi leżą zamarznięte trupy. Jakby nie było żołnierzy zawiniętych w brudne koce. I nie było miasteczka przyfrontowego, które nie zna spokoju, ale też nie wie dobrze, co to wojna. I nie było już na ziemi kobiety, na której można się wesprzeć. Czyżby świat stał się...