Pierwsza połowa XX wieku w sztuce to czas narodzin awangardy. We Francji rozwija się kubizm (Picasso, Braque), w Niemczech dominują tendencje ekspresjonistyczne (Kirchner, Nolde, Marc, Kokoschka), we Włoszech rodzi się futuryzm (Balla, Boccioni, Carra), w rewolucyjnej Rosji powstają pierwsze prace abstrakcyjne (Kandinsky, Łarionow, Malewicz) i konstruktywistyczne (Tatlin, Gabo). Manifesty swe ogłaszają dadaiści (Duchamp, Picabia Man Ray) w ślad za nimi surrealiści (Miro, Dali, Ernst, Magritte). Rodzi się malarstwo metafizyczne (de Chirico), neoplastycyzm (Mondrian).

Spis treści:

1. JEŹDŹCY BŁĘKITNI, BŁĘDNI I DZICY - EKSPRESJONIZM W EUROPIE
- Paryscy fowiści
- Grupa Die Brucke [Most] - ekspresjonizm w Niemczech
- Grupa Der Blaue Reiter [Błękitny Jeździec]
- Kokoschka, Schiele i ekspresjonizm austriacki

2. "HEROICZNA EPOKA KUBIZMU"
- Picasso i jego przyjaciele
- Kubizm "heretycki" - orfizm
- Rzeźba kubistyczna
- Cudzoziemcy w Paryżu

3. "WSZYSTKO SIĘ RUSZA, WSZYSTKO BIEGNIE, WSZYSTKO SIĘ OBRACA GWAŁTOWNIE" - FUTURYZM
- Wyzwanie rzucone gwiazdom przez Marinettiego
- Futuryzm i jego kontynuacje

4. DŁUGI MARSZ SZTUKI ABSTRAKCYJNEJ W EUROPIE
- Zwycięstwo Kandinskiego
- Sztuka i rewolucja w Rosji
- Konstruktywizm
- Holandia - De Stijl i neoplastycyzm
- Niemiecki Bauhaus
- Sztuka abstrakcyjna w Paryżu
- Sztuka abstrakcyjna we Włoszech

5. OD POWROTU DO TRADYCJI KLASYCZNEJ PO REALIZM LAT 40. XX WIEKU
- Grecja antyczna i renesans - nowa miara sztuki
- Sztuka pod rządami dyktatur
- W czasach reżimu przeciw reżimowi

6. DADAIZM, CZYLI NEGACJA
- Dadaizm w Zurychu
- Dadaizm w Niemczech
- Dadaizm w Paryżu
- Dadaizm w Nowym Jorku

7. ZAGADKA MALARSTWA METAFIZYCZNEGO
- Narodziny malarstwa metafizycznego

8. SURREALISTYCZNY "CADAVRE EXQUIS"
- "La Revolution surrealiste"

KALENDARIUM
INDEKS ARTYSTÓW