Shaquille po arabsku to „mały wojownik”. O Shaquillu O'Nealu można powiedzieć wiele rzeczy, ale na pewno nie to, że jest mały. Koszykarz ten stał się w ciągu swojej kariery jednym z najlepszych i najpopularniejszych graczy w NBA - najlepszej koszykarskiej lidze świata. Zawdzięczał to nie tylko swoim umiejętnościom, ale także niebanalnej osobowości.

Shaq, bo taki pseudonim nosił koszykarz, zakończył już swoją bogatą karierę, która objęła sześć klubów, cztery mistrzostwa NBA, piętnaście Meczy Gwiazd, przeszło 28 tys. punktów, 13 tys. zbiórek i 2,5 tys. bloków. Po odejściu Michaela Jordana stał się najbardziej dominującym koszykarzem ligi i największą gwiazdą światowej koszykówki. Jego znakiem rozpoznawczym były szybkość i dynamika, niespotykane u facetów mierzących 2,16 m. i ważących ponad 150 kg.

Jednak na łamach jego autobiografii nie dominują historie z boiska. Oczywiście, znajdziemy opisy najważniejszych meczy z perspektywy Shaqa, ale znacznie więcej miejsca poświęca on temu, co działo się poza boiskiem, temu, czego większość kibiców nie widzi, a nawet się nie domyśla.

Z punktu widzenia zwykłego czytelnika zapewne najciekawsze będą fragmenty początkowe, gdy Shaq opisuje swoje dzieciństwo w murzyńskim getcie Nowego Jorku, a potem w wojskowych bazach, gdzie wychowywał go twardą ręką ojczym, sierżant armii USA. I który nie wahał się go ostro zrugać, nawet gdy Shaq miał już na koncie mistrzowskie pierścienie i setki milionów dolarów. Opowieść o wielkim, nieporadnym dzieciaku, którego wyławiają łowcy talentów z LSU (Louisiana State University) i robią z niego gwiazdę koszykówki będzie w stanie zafascynować nawet czytelników, którzy o NBA nie mają specjalnego pojęcia.

Dalsza część to jednak rzecz już raczej dla znawców tematu. Shaq rozprawia się szczegółowo ze swoimi latami w NBA. Nie boi się podejmować trudnych tematów, jak konflikty przy kolejnych transferach, spory o pieniądze czy mało sportowy tryb prowadzenia się niektórych graczy.

Jednak Shaq to nie tylko koszykówka. O'Neal pisze obszernie o swojej karierze aktora (miernego), rapera (podobnie) i stróża prawa (tu już pewne sukcesy). Opowiada o zarządzaniu swoim majątkiem oraz sukcesach i porażkach życia prywatnego.

Dla kibiców zapewne najciekawsze będą smaczki około boiskowe. Może nie ma tu tylko skandalizujących fragmentów co w Zły do szpiku kości Dennisa Rodmana, ale i tak Shaq jasno mówi których kolegów z parkietu ceni, a których nieszczególnie. Co może dziwić, dość pochlebnie wypowiada się o Kobem Bryancie, z którym swego czasu miał ostry konflikt. Porównuje też trenerów, z którymi przyszło mu pracować. Najwięcej pisze o Philu Jacksonie, z którym pracował w LA Lakers oraz Patcie Raily, który trenował Miami Heat.

Dodatkowym smaczkiem dla polskich fanów koszykówki jest tłumaczenie Michała Rutkowskiego, wielkiego shaqofila, twórcy blogu „Supergigant” i słynnego cyklu felietonów „Fruwając pod koszem”, które ukazywały się co tydzień w „Gazecie Sport”. Dzięki temu w treści uniknięto dziwacznych przekładów angielskich terminów koszykarskich na polski, czego niestety nie ustrzeżono się na obwolucie. Ciekaw jestem kto odpowiada za przetłumaczenie "rebounds" ("zbiórki") jako "przejęcia".

Autobiografia Shaqa to obowiązkowy punkt programu dla wszystkich fanów koszykówki, a zwłaszcza NBA. Dla osób, które nie interesują się tym sportem, książka może się wydać dość hermetyczna, choć barwną osobowość O'Neala można docenić bez względu na zainteresowanie sportem.

Krzysztof Krzemień