Za co kochamy Chorwację? Przypuszczam, że za wszystkie jej podobieństwa do Polski, a jeszcze bardziej - za różnice. Mówimy "Chorwacja", myślimy "Dalmacja". Ach, te palmy, oleandry, bugenwille, opuncje i agawy. Ach, lawenda. Wino, oliwki. Adriatyk. Ciepło. No i ta śródziemnomorska architektura - kamienne miasta z zielonymi okiennicami. Takie to egzotyczne, światowe, a jednocześnie tak swojskie, słowiańskie. Nie można się nie zakochać.

Anna, bohaterka "Chorwackiej przystani" też gubi w Chorwacji serce. Wcale jej się nie dziwię. Blaż jest przystojny, męski, nieco tajemniczy. Jako kolega z branży rozumie Annę i jej ambicje. Jako przewodnik po ogarniętym wojną kraju dba o bezpieczeństwo kobiety, a przy tym bardzo delikatnie ją uwodzi. Czegóż chcieć więcej? A w dalekiej, szarej i zimnej Polsce mąż - pierwsza młodzieńcza miłość, teraz jakby przygasła, zmatowiała od codziennych kłopotów.
Zakochana kobieta snuje plany, chce odmienić radykalnie swoje życie, podążając za głosem nowej miłości. W tych marzeniach nie jest całkiem oderwana od ziemi, na przykład próbuje wyobrazić sobie Blaża w rzeczywistości powojennej, w postkomunistycznym blokowisku i... wizja ta wcale jej nie przeraża. Zanim jednak dojdzie do jakichkolwiek przetasowań, zmieniają się okoliczności. Anna zostaje z mężem, skupia się na tworzeniu domu, a wspomnienie kochanka releguje do starego pudełka po butach. Czyżby?

Jest coś przygnębiającego w szczegółowych opisach małżeńsko-macierzyńskiej rzeczywistości Anny. Zupka, kupka, prasowanie, budowa segmentu, kariera naukowa męża, resztki życia towarzyskiego, powrót do pracy i godzenie domu z gazetą. A tam, daleko, odskocznia wciąż pamięta, tęskni, myśli i pisze.

Klasyka. Miłość zakazana, niespełniona okazuje się tą jedyną i wieczną. Na jednej szali wielkie uniesienia, na drugiej - poczucie obowiązku i dobro najbliższych. Było? Było. Znamy? Znamy. A jednak wciąż chętnie czytamy.

Tak, chętnie przeczytałam, zarywając noc. Nie, nie kupiłam tego, co połączyło Annę i Blaża. Żałuję, że nie przyjechał do Warszawy, nie wyglądał głupio - południowy macho - na tle rodzącej się powoli kasty metroseksualnych niewolników korporacji. Nie zmiękczał śmiesznie języka polskiego. Szkoda, że to nie Anna wprowadzała go w świat schabowego i bigosu. Ciekawe, jak długo trwałaby w takich warunkach ich miłość.

"Dalmacija nije samo more" śpiewa Mladen Grdovic. A życie to nie tylko miłosne porywy serca, niestety.
A jednak ucieszyłam się, gdy powieść doszła do takiego a nie innego finału. Przeszłość zatoczyła koło, nowe pokolenie dokończyło to, co wcześniejsze zaczęło. No i pięknie.

Pięknie jest także w opisach chorwackich krajobrazów, zwyczajów i potraw. Rozmarzyłam się, wróciły wspomnienia i chęć, żeby jeszcze kiedyś, jakoś... I nic to, że miejscami powieść przypomina artykuł sponsorowany przez dział współpracy z zagranicą... Czyta się dobrze i tak.
Równie pięknie, wspomnieniowo i prawdziwie jest w opisach Matki Polki wepchniętej w codzienny kołowrotek. Chwilami musiałam przebiegać wzrokiem po zdaniach, żeby się samej nie udusić w tym jarzmie bohaterki.

Ogólnie, czy warto? Warto. Porządna lektura na lato, z której można jeszcze czerpać wakacyjne inspiracje, a potem mieć o czym myśleć w szare jesienne dni.

Za co kochamy Chorwację? Przypuszczam, że za wszystkie jej podobieństwa do Polski, a jeszcze bardziej - za różnice. Mówimy "Chorwacja", myślimy "Dalmacja". Ach, te palmy, oleandry, bugenwille, opuncje i agawy. Ach, lawenda. Wino, oliwki. Adriatyk. Ciepło. No i ta śródziemnomorska architektura - kamienne miasta z zielonymi okiennicami. Takie to egzotyczne, światowe, a...