Cała instytucja tygodnia wywodzi się z systemu wierzeń. Każdy z typów nazw dni tygodnia jest ściśle związany z obowiązującymi na danym obsza...
Cała instytucja tygodnia wywodzi się z systemu wierzeń. Każdy z typów nazw dni tygodnia jest ściśle związany z obowiązującymi na danym obszarze i w danym czasie tradycjami oraz światopoglądem religijnym (mitologia grecka, rzymska, chrześcijaństwo). Dlatego też np. sobota 'dzień Saturna' uchodziła za nieszczęśliwy dzień tygodnia w tradycji pogańskiej, natomiast feralnym dniem w tradycji chrześcijańskiej jest piątek, dzień męki Chrystusa. Planetarne nazwy dni tygodnia są starsze. Nazwy kościelne powstały później. Z nazw kościelnych najstarsza jest nazwa 'szóstego po niedzieli dnia tygodnia'. Wiąże się to z archaicznością hebrajskiej nazwy sabbat. Następna w kolejności jest nazwa pierwszego dnia tygodnia' oraz łac. dies dominica 'dzień Pański'. Tydzień jako jednostka miary czasu, a także nazwy dni tygodnia stanowią jedyne w swoim rodzaju zjawisko cywilizacyjne, w którym łączą się elementy tak wielu kultur. Nazwy dni tygodnia, ich systemy i rozmieszczenie są jednocześnie najbardziej wyrazistym przykładem oddziaływania czynników pozajęzykowych, takich jak kultura, w szczególności religia, wiedza ogólna o świecie (tu zwłaszcza astronomia) oraz przebieg wydarzeń historycznych. Przeto nazw dni tygodnia nie sposób rozpatrywać w oderwaniu od zjawisk kulturowych i historii, w tym wypadku bowiem nie mamy do czynienia z umowa społeczną, jak to się dzieje przy powstawaniu nazwy czegokolwiek innego. To systemy wierzeń i stan wiedzy motywowały strukturę i nazwy dni tygodnia. Natomiast sposoby przenikania się systemów nazw i wszelkie inne przedstawione w niniejszej pracy zmiany były dyktowane głównie przez wydarzenia historyczne, a w znacznie mniejszym stopniu przez zjawiska językowe, które powodowały jedynie modyfikacje formalne nazw.