Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Większość książek o Sonderkommando w obozie Auschwitz-Birkenau to wspomnienia więźniów, którzy pracowali przy obsłudze komór gazowych oraz krematoriów i zdołali przeżyć Zagładę, mimo że Niemcy starali się zacierać wszelkie ślady. Byli to świadkowie jednej z największych zbrodni w historii ludzkości. To dzięki ich relacjom, składanym zaraz po wojnie, a także publikowanym na przestrzeni kolejnych dekad od jej zakończenia, możemy dziś próbować wyobrazić sobie horror, jaki rozgrywał się w oświęcimskim piekle. Autor książki, ceniony badacz historii KL Auschwitz-Birkenau, przeprowadził kwerendę dostępnych dokumentów dotyczących więźniów lub pracy Sonderkommando, zachowanych głównie w archiwach Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Bazując na analizie blisko stu dokumentów (w większości wcześniej niepublikowanych),badacz zdołał odtworzyć chronologiczny bieg zdarzeń dotyczących funkcjonowania komanda specjalnego – od jego powstania po rozwiązanie. Badania te pozwoliły spojrzeć na temat z innej perspektywy niż osobiste wspomnienia bezpośrednich uczestników wydarzeń, co zaowocowało obaleniem pewnego funkcjonującego w ogólnej świadomości mitu, jakoby Sonderkommando było w regularnych odstępach czasu likwidowane (zabijane),by „niewygodni” dla niemieckiej załogi świadkowie nie mogli przekazać światu prawdy o zagładzie na skalę przemysłową. Okazało się, że tego typu czystka odbyła się raz, zaś po raz drugi Sonderkommando utraciło większość obsady za sprawą buntu, który wybuchł na terenie krematorium IV w październiku 1944 roku. Trzeba jednak pamiętać, że wybuchł on między innymi z obawy przed możliwą likwidacją komanda, zatem zagrożenie tego typu działaniem było realne i pchnęło więźniów do desperackiej próby ratowania życia. Książka jest monografią i analizą dokumentów źródłowych, podpartą jednak kilkoma wyimkami z osobistych wspomnień członków Sonderkommando. Jej dodatkową wartością jest obszerna bibliografia, która pozwala wyszukać kilka mniej znanych pozycji wspomnieniowych dotyczących więźniów obsługujących krematoria w niemieckim obozie Auschwitz-Birkenau. Pozycja godna polecenia!