Edward Gibbon (ur. 27 kwietnia 1737 r. w Putney k. Londynu, zm. 16 stycznia 1794 r. w Londynie) – brytyjski historyk, członek Parlamentu.
Uważany za najwybitniejszego historyka angielskiego XVIII wieku. Był autorem sześciotomowego dzieła Zmierzch i upadek cesarstwa rzymskiego (ang. The History of the Decline and Fall of the Roman Empire). Jest to jedna z najsławniejszych książek historycznych wszech czasów.
Gibbon jest uznawany za najnowocześniejszego historyka epoki oświecenia. W swoich pracach opierał się na źródłach, dzięki czemu tworzył narrację precyzyjną naukowo, ale również o wysokich walorach literackich. Dzięki temu jego dzieła do dzisiaj nie straciły aktualności i są nadal podstawą historiografii.
Polski przekład dzieła Gibbona obejmuje czasy od zgonu Marka Areliusza do zabicia Odoakra (180-493 n.e.)
Trajan pragnął sławy; a dopóki ludzkość będzie hojniej oklaskiwała swoich tępicieli niż dobroczyńców, dopóty żądza chwały wojennej będzie wa...
Trajan pragnął sławy; a dopóki ludzkość będzie hojniej oklaskiwała swoich tępicieli niż dobroczyńców, dopóty żądza chwały wojennej będzie wadą nawet najbardziej wzniosłych charakterów.
"Upadek" wieńczy dzieło opisu państwa, którego szczątki dały początek średniowieczu. Oto więc podążamy z biegiem czasu przez 3 wieki po czasach, które opisał "Zmierzch cesarstwa rzymskiego", odkąd to w wieku drugim Cesarstwo zaczął przerastać kult Mesjasza wyrosły z sekty powstałej w Palestynie wieku pierwszego. W historii Rzym walczył z wieloma przeciwnikami, jakże często był najeźdźcą i ciemiężycielem. Nigdy jednak nie walczył z wierzeniami, bo te po prostu i sprawnie przerabiał na swoją modłę ku chwale Rzymu.
Dzieło Gibbona napisane językiem XVIII wieku podług dostępnych wtedy źródeł historycznych i wiedzy jest kroniką rozpadu organizacji i struktur państwa rzymskiego. Rozpadu napędzanego siłą ludzkich ułomności, żądz władzy, chuci i chciwości. Rozpadu nieuchronnego od kiedy - jak pokazuje to Gibbon - te ludzkie przymioty istniejące w Rzymie od jego początków wymieszały się z nową wiarą.
Książka jest trudna w czytaniu przez archaiczny dla nas dzisiaj styl autora wykształconego w kulturze i wiedzy XVIII wieku i tak, jak "Zmierzch" zdecydowanie nie jest dla każdego łaknącego opowieści o starożytnym cesarskim Rzymie. Czytania nie ułatwia ogromna liczba przypisów, ale są one nadwartością dodaną. Faktografia opowieści jest dzięki nim zdecydowanie pełniejsza.
Monumentalne dzieło zawierające wspaniałe analizy dokonane przez Gibbona w XVIII wieku! Praca nadal aktualna w niektórych kwestiach a przez wiele lat będąca niedoścignionym i najlepszym opracowanie tematu. Nadal przydatna dla historyków, zawsze przecież można zestawić starsze teorie Gibbona z aktualnymi i praca licencjacka lub magisterska gotowa! Obowiązkowa pozycja w bibliografii każdej pracy dotyczącej Rzymu obecna także i w mojej! Bo jak to? magisterka bez Gibbona?