Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Wdech i wydech" - debiut, który zaparł mi dech w piersiach na tyle, że czytając fragment powieści umieszczony na skrzydle obwoluty miałam CIARKI. Pomyślałam sobie wtedy, że to będzie mocna rzecz i jakże ważny głos na polskiej współczesnej scenie prozy. Głos wystarczająco charakterystyczny, a nade wszystko nieprzeciętny, bo też w stylu pisania Dominiki jestem niezwykle rozmiłowana. Co więcej ośmielę się zaryzykować stwierdzenie, że jest coś w narracji powieści Dominiki pokrewnego prozie Olgi Tokarczuk. Być może jest to jej język a może szeroko pojęty nastrój, pewien vibe. "Ryczę nie tylko dlatego, że mi się dostało i że przerwano mi zabawę, ale też z powodu złości i strachu, bo nie należały do mnie, a zostały mi brutalnie wtłoczone w klapsach. Upokorzenie zawsze boli bardziej niż uderzenie". Autorka kreśli przed nami rzeczywistość z perspektywy dorastającego dziecka, dziewczynki, z przełomu lat 80. i 90. Rzeczywistość mocno osadzoną w mentalnych przywarach Polaków, w tradycji religijnej oraz w chorobie alkoholowej ojca Natalii. Rzeczywistość w której ja, rocznik '94, jestem w stanie odnaleźć coś ze swojej układanki wspomnień. "Czas dziecka jest czasem odmiennym, to czas porozciągany. Dziecięce sekundy są niczym dorosłe minuty, minuty jak godziny, zaś godziny jak tygodnie. Dzieci obserwują świat na zwolnionych obrotach - tu i teraz - dzięki temu są obecne, ledwie dryfują, zauważając najdrobniejsze szczegóły. Dorośli odwrotnie - dają się ponieść coraz to szybszemu nurtowi, pozbawieni jakiejkolwiek refleksji. Byle do przodu, na łeb na szyję, w przyszłość, bo tylko ona jest ważna. Co najmniej tak, jakby teraźniejszość nie istniała". "Wdech i wydech" jest swojego rodzaju hybrydą. Tutaj autentyzm obserwacji dziecka miesza się z niesamowitą dojrzałością oraz wrażliwością refleksji nad porządkiem świata oraz kondycją zależności międzyludzkich. I ten zmysł obserwacji zadziwia swoją przenikliwością. "Zjedź poniżej trzeciego. Tam na dole, nawet gdy się krępujesz, gdy się boisz, gdy śmiejesz się do rozpuku z policzkami pełnymi śliny i czekolady, nadal bierzesz ja, jakim jest. Nie dzielisz, nie oceniasz, lecz przeżywasz - twoje krótkie życie i twoje małe ciało. Drewniany konik na biegunach w kolorowe kwiaty buja się w rytm patataj, patataj, patataj. Masz w sobie tę dawną część, odpowiedź na wszystkie pytania, te spontaniczne pytania, których już nie zadasz, tę ekspresję, której nie zaryzykujesz publicznie. Ale dopóki żyjesz, ono też żyje. Twoje pierwotne stworzenie. Ta istota nieporadna może mieć więcej słuszności niż obliczone ja. Ja wprawdzie wjechało na wyższe piętro, ale czy aby się nie zakleszczyło między nimi? Tam, między wypada a nie wypada, między ciałem a skrępowaniem, że się je posiada, między tym, co mi o mnie powiesz, a tym, co chcę usłyszeć. Między być a myśleć o tym, że się jest". Proszę - wręcz zaklinam - nie przegapcie tego tytułu 🙏 To kawał cholernie dobrej prozy. Wartościowej, a jednocześnie uniwersalnej w swym bolesnym niekiedy wydźwięku. "Poniżenie może ciągnąć się latami i fermentować tak, że będziesz nim trącić przez całe życie. Będziesz się wstydzić za siebie, że dałaś się nim nakarmić, i za tych, co cię nim karmili. W przypadku poniżenia zacierają się bowiem granice tego, na ile karmiono cię siłą, a na ile sama sobie zasłużyłaś - podetknęłaś usta do karmienia, tyłek do bicia, bo niegrzeczna, bo ojciec jest zaraz po Bogu, bo ci się należało". instagram.com/mrs.daraya