Bardzo nie lubię jak mi ktoś przerywa czytanie. Chyba, że robi to w przyjemny sposób lub ma ku temu poważne powody. W każdym innym przypadku na pytanie: „co czytasz?” odpowiadam „Książkę”. Jeśli rozmówca jest inteligenty to się domyśla, że ma mi dalej nie przeszkadzać. Niestety najczęściej pada drugie pytanie: „ale jaką?”. I wtedy odpowiedzi są różne: „papierową”, „z literkami”, „ciekawą”, „z okładką” etc. Jeśli rozmówca nadal się nie domyśla, że celowo jestem nieuprzejma i pada pytanie „ale o czym ta książka jest?!” - wtedy czasami mam problem.

Jasper Fforde pisze dziwne książki. Bez wątpienia. I dlatego wcale nie dziwi mnie fakt, że są tak słabo przyjmowane przez polskich czytelników. Seria o literackiej detektyw Thursday Next doczekała się w Polsce przekładu tylko dwóch tomów Porwanie Jane E. (The Eyre Affair) oraz Skok w dobrą książkę (Lost in a Good Book). Potem wydawnictwo Znak, ze względu na słabą sprzedaż, zdecydowało się nie tłumaczyć kolejnych tomów. Próbowałam się skontaktować z tłumaczką, aby od niej dowiedzieć się czy może powodem zarzucenia projektu były jednak problemy z przekładem – książki Fforde'a są najeżone nelogizmami, zabawami słownymi, homonimami – pięknym przykładem jest tytuł trzeciego tomu The Well of Lost Plots – już sam w sobie jest zapowiedzią wspaniałej językowej przygody. Niestety tłumaczka mi nie odpowiedziała. Potem próbowałam zainteresować twórczością Fforde'a Piotra W. Cholewę – bo myślę, że taki genialny tłumacz byłby w stanie sobie z książkami o Thursday Next poradzić – póki co również bez powodzenia, ale ciągle mam nadzieję. W tak zwanym międzyczasie Wydawnictwo Sine Qua Non zdecydowało się przybliżyć polskim czytelnikom Kroniki Jennifer Strange. Ostatniego Smokobójcę i Pieśń Kwarkostwora polecam gorąco młodzieży, która lubi opowieści o magii, smokach, latających dywanach i o tym, jak czarodzieje parają się wymianą hydrauliki w domach, bo magia może służyć tylko do tak przyziemnych rzeczy. Przy okazji promocji tej serii miałam przyjemność poznać Jaspera Fforde'a osobiście i poprowadzić z nim spotkanie na poznańskim Pyrkonie!

No dobrze, tyle tytułem wstępu – ale o czym są książki Fforde'a? Seria o Thursday Next dzieje się w alternatywnej rzeczywistości, w Wielkiej Brytanii mniej więcej w połowie lat 80. W tym świecie wojna krymska trwa od ponad 100 lat, Walia jest niezależnym socjalistycznym państwem, a kwestie autorstwa dzieł Szekspira wywołują wojny gangów. Bohaterka Thursday Next (weteranka wojny krymskiej) jest literacką detektyw, której zadaniem jest np. wykrywanie nielegalnych kopii nowych dzieł Szekspira, które rzekomo zostały odnalezione po wielu latach etc. Dodatkowo jej ojciec jest zbuntowanym Strażnikiem Czasu i w zasadzie przebywa jednocześnie w kilku wymiarach i kilku czasach, ukrywając się przed byłymi szefami, jej stryj Mycroft i ciotka Poly są szalonymi naukowcami, jej ulubionym zwierzęciem jest dodo o imieniu Pickwick (w świecie Fforde'a klonowanie jest bardzo rozwinięte), a najbliższą osobą babcia, która pewnego dnia zdradza jej tajemnicę, że można wskoczyć w książkę, bo tamten literacki świat żyje... No i tutaj zaczynają się schody. Bo dalej już tego wytłumaczyć się nie da – mogę tylko powiedzieć, że w pierwszej części ze swojej powieści znika Jane Eyre, ciotka Poly zostaje uwięziona w poemacie Wordswortha, a Edward Fairfax Rochester ratuje życie Thursday Next... Z każdym kolejnym tomem wszystko się jeszcze bardziej gmatwa.

Książki Fforde'a polecam wszystkim literackim nerdom, którzy marzą o tym, żeby wskoczyć do świata swoich ulubionych bohaterów i nie boją się eksperymentów. Jeśli dodatkowo w świetnym stopniu władają językiem angielskim, to już nic nie stoi na przeszkodzie, aby zaczęli największą literacką przygodę w swoim życiu. Seria o Thursday Next składa się z siedmiu części: The Eyre Affair; Lost in a Good Book;The Well of Lost Plots; Something Rotten; First Among Sequels; One of Our Thursdays is Missing; The Woman Who Died a Lot.

Jasper Fforde ma na swoim koncie jeszcze równie dziwną serię Nursery Crime – w pierwszej części np. Humpty Dumpty ginie spadając z murku... Nowa seria Shades of Grey przedstawia dystopijną Wielką Brytanię, w której ludzi dzieli się na klasy ze względy na zdolność do postrzegania konkretnych kolorów.

Jakie inne "dziwne" książki byście polecili?